Çankırı orman fidanlığında yetiştirilen Toros sediri fidanlarının morfolojik karakteristikleri

Yıl 2017, Cilt 17, Sayı 3, 419 - 426, 27.11.2017

Özlem EKEN M. Nuri ÖNER

https://doi.org/10.17475/kastorman.285776

Öz

Özet

Çalışmanın amacı: Ağaçlandırma çalışmalarının başarısını etkileyen kaliteli fidan kullanımıyla ilgili çok sayıda çalışma mevcuttur. Yapılan çoğu çalışmada, fidan kalitesini belirlemede genellikle morfolojik özellikler kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı Toros sediri türlerinin fidan kalite değerlendirmesidir.

Çalışma alanı: Çalışmada Çankırı ilinin merkezinde yer alan Kenbağ orman fidanlığında yetiştirilen Toros sediri fidanları değerlendirilmiştir.

Materyal ve Yöntem: Çalışmada, orijinleri ve yaşları farklı olan fidanlar saptanmış ve bu fidanların morfolojik özellikleri ölçülmüştür. Ölçülen morfolojik özellikler; fidan boyu (cm), kök boğazı çapı (mm, kök kuru ağırlığı (g), sak kuru ağırlığı (g), ve yan kök sayısıdır. Çalışmada, Toros Sediri fidanlarında 4 grup belirlenmiştir. Bunlar; Toros sedirinde Mersin (Mut), Konya (Ermenek) ve Antalya (Kumluca) orijinlerine ait 1+0/1+1 yaşında tüplü fidanlardır. Veriler SPSS istatistik programında tek-yön ANOVA analiziyle değerlendirildi.

Sonuçlar: Sonuçlarda Mersin (Mut) ve Antalya (Kumluca) orijinli fidanlar Konya (Ermenek) orijinli fidanlara göre daha iyi gelişim göstermiştir. Konya (1+1), Mersin (1+0) ve Antalya (1+1) sedir fidanları TS 2265/Şubat 1988 İğne Yapraklı Ağaç Fidanları Standardına göre değerlendirildiğinde boy bakımından I. sınıf bulunmuştur.

Araştırma vurguları: Kültürel fidanlık uygulamaları fidanların morfolojik özelliklerini etkilemektedir. Çankırı bölgesi için belli bir sulama aralığının belirlenmesi önerilebilir.

Morphological Characteristics of Taurus Cedar Seedlings in Çankırı Forest Nursery

Öz

Abstract

Aim of study: There are many studies related to determination of the quality seedlings use as affecting the success of reforestation studies. In general, the morphological properties are used in evaluation of the seedling quality. The aim of this study was to evaluate seedling quality of Taurus cedar seedlings.

Area of study: This study was to evaluate Taurus cedar seedlings produced at Kenbag forest nursery in Çankırı province, Central Anatolia, Turkey.

Material and Methods: Four groups of Taurus cedar seedlings were used (1+0 and 1+1 aged and tubed seedlings of Mersin (Mut), Konya (Ermenek) and Antalya (Kumluca) origins).  Morphological properties such as seedling height (cm), root collar diameter (mm), dry root weight (g), stem dry weight, and number of lateral roots were measured on seedlings with different origins and ages. . Data were evaluated with one-way ANOVA statistic.

Main results: Results showed that both seedlings of Mersin (Mut) and seedlings of Antalya (Kumluca) origins had better development than seedlings of Konya (Ermenek) origin. In addition Taurus cedar seedlings of Konya (1+1), Mersin (1+1) and Antalya (1+1) origins were in the first (I) class in terms of height according to the Coniferous Trees’ Seedling Standards; TS 2265/February 1998.

Research highlights: Morphological properties of seedlings are affected by cultural processes. We can suggest that a certain irrigation interval should be determined for Cankiri region.

Anahtar Kelimeler

Çankırı, Forest nursery, Kenbağ, Seedling quality

Kaynakça

• Anonymous, 2014. Çankırı Fidanlığı (2014-2018 yılları) fidan üretim planı. Çankırı Orman Fidanlık Müdürlüğü, 18 s, Çankırı.
• Boydak, M., Çalışkan, S. 2014. Ağaçlandırma. Ormancılığı Geliştirme ve Orman Yangınları ile Mücadele Hizmetlerini Destekleme Vakfı (OGEM-VAK), 413-444, İstanbul.
• Duryea, M. L., 1985. Evaluating seedling quality: Importance to reforestation, p 14. ln: Duryea, M. L. (Ed) Evaluating Seedling Quality: Feret, P.P., and Kreh, R.E., 1985. Seedling root growth potential as an indicator of loblolly pine field performance. Forest Science, 31 (4), 1005–1011.
• Eyüboğlu, A. K. 1988. Fidanlıkta değişik sıklık derecelerinde yetiştirilmiş, şaşırtılmış ve şaşırtılmamış Doğu Ladini (Picea orientalis (L.) Link) fidanlarının arazideki durumları. Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 201, 16 s, Ankara.
• Eken, Ö. 2015. Çankırı (Kenbağ) ve Eldivan orman fidanlıklarında yetiştirilen Anadolu karaçamı ile Toros sediri türlerinde fidan kalite değerlendirmeleri. Yüksek lisans tezi, Çankırı Karatekin Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 156 s, Çankırı.
• Genç, M. ve Yahyaoğlu, Z. 2007. Kalite Sınıflamasında Kullanılan Özellikler ve Tespiti. Fidan Standardizasyonu (Ed: Yahyaoğlu, Z., Genç, M.), SDÜ Orman Fakültesi, Yayın No: 75, 355-465, Isparta.
• Mexal, J. G, Landis TD. 1990. Target seedling concepts: height and diameter. In: Rose R, Campbell SJ, Landis TD, editors. Target seedling symposium: proceedings, combined meeting of the western forest nursery associations; 13-17 Aug 1990; Roseburg, OR. Fort Collins (CO): USDA Forest Service, Rocky Mountain Forest and Range Experiment Station. General Technical Report RM-200,37-51.
• Semerci, A. 2005. Fifth year performance of morphologically graded Cedrus libani seedlings in the Central Anatolia Region of Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 29, 483-491.
• Thompson B.E. 1985. Seedling morphological evaluation–what you can tell by looking. In: Duryea ML, editor. Evaluating seedling quality: principles, procedures, and predictive abilities of major tests. Proceedings of a workshop held October 16-18, 1984. Cor-vallis (OR): Oregon State University, Forest Research Laboratory. 59-71 p.
• Yahyaoğlu, Z. ve Genç, M. 1990. Sedir (Cedrus libani A. Rich.)'de ıslah çalışmaları. Bildiri, Uluslararası Sedir Sempozyumu, 22-27 Ekim 1990, O.A.E. Muhtelif Yayınlar Serisi, No. 59, 325-333, Antalya.