Anadolu Karaçamı (Pinus nigra Arnold subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) (Kastamonu-Turkey) Klonal Tohum Bahçesinde Etkili Klon Sayısı ve Gen Havuzuna Klon Katkısı

Yıl 2019, Cilt: 19 Sayı: 1, 137 - 142, 27.03.2019

Ahmet Sıvacıoğlu Osman Topaçoğlu

https://doi.org/10.17475/kastorman.543551

Öz

Çalışmanın amacı: Klonal tohum bahçeleri nitelikli tohum üretiminde önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmada etkili klon sayısı ve klonların gen havuzuna katkıları incelenmiştir.

Çalışma alanı: İncelenen tohum bahçesi 13 ha alanda, Hanönü (Kastamonu), Türkiye’de tesis edilmiştir.

Materyal ve Yöntem: 2008 yılında öncelikle klonların mevcut ramet sayılarını belirlemek için bütün rametler sayılmıştır. Daha sonra toplam kozalak sayısı belirlenerek CGP (klonların gen havuzuna katkıları) analizi edilmiştir. Etkili klon sayıları (Nc), rametlerin varyasyon katsayısına (CV %) göre belirlenmiştir.

Sonuçlar: Yaşayan klonların ramet sayıları arasında büyük fark bulunmaktadır. Tohum bahçesinin kuruluş aşamasında da klonlara ait ramet sayıları arasında 7 kat fark, klon 22 (12 ramet) ve klon 2 (85 ramet) bulunmaktadır. Kuruluş aşamasında ve 17 yaşında ramet sayıları arasında görülen bu büyük fark aşı uyuşmazlığından ve çevresel faktörlerden kaynaklanmaktadır.

Önemli Vurgular: Etkili klon sayısı tohum bahçesinin gen havuzunu tanımlamaktadır. Bunun yanında, tohum ürününün genetik çeşitliliği ile ilgilendiğimiz zaman, ramet sayılarının farklılığından kaynaklanan döllenme çeşitliliği daha iyi bir öngörü sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Pinus nigra, ramet varyasyonu, etkili klon sayısı, Kastamonu

Effective Clone Number and Contribution to Gene Pool in a Clonal Seed Orchard of Anatolian Black Pine (Pinus nigra Arnold subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) in Kastamonu-Turkey

Öz

Aim of study: Clonal seed orchards are really important tools in seed material production. In this study; the effective clone number and clone contribution to gene pool were examined.

Area of study: The studied clonal seed orchard was established on 13 ha of area, located at Hanönü (Kastamonu) in Turkey.

Material and Methods: In 2008, the existed ramets were firstly counted for determining the ramet number for the clones. After that, all cones on the ramets were counted and CGP (clone contribution to gene pool) was analysed. The effective number of clones (Nc) was determined by the variation coefficient (CV).

Main results: There is considerable variation on living ramet numbers among the clones. In the establishment phase, there was also 7 times difference between clone 22 (12 ramets) and clone 2 (85 ramets). This difference both establishment phase and 17 years-old, could stem from epibiot-hipobiot incompatibility and environmental factors.

Highlights: The effective number of clones, describes the gene pool of the orchard. However, incorporation of fertility variation among clones with variation in the number of ramets will give a better prediction of it.

Anahtar Kelimeler

Pinus nigra, ramet variation, effective clone number, Kastamonu

Kaynakça

• Anonymous, (2006). Forests of Turkey, Ministry of Environment and Forest, Forest General Directorate Publication, 160 p., Ankara.
• Anonymous, (2019). Seed Orchards; Forest Tree Seeds and Tree Breeding Research Directorate Publication, Ankara.
• Bilir, N. & Ayan, S. (2005). Effective numbers of clones in seed orchards of Oriental Spruce, Spruce Symposium, Proceedings, 457-464, Trabzon.
• Hodge, G.R. & White, T.L. (1993). Advanced-generation wind-pollinated seed orchard design. New Forests, 7, 213-236.
• Jonsson, A., Ekberg, I. & Eriksson, G. (1976). Flowering in a seed orchard of Pinus sylvestris L. Studia Forestalia Suecica, 135, 1-38.
• Kang, K.S., Harju, A.M., Lindgren, D., Nikkanen, T., Almqvist, C., & Suh, G.U. (2001). Variation in effective number of clones in seed orchards. New Forests, 21, 17-33.
• Kang, K.S. & Lindgren, D. (1998). Fertility variation and its effect on the relatedness of seeds of Pinus densiflora, Pinus thunbergii and Pinus koraiensis clonal seed orchards. Silvae Genetica, 47(4), 196-201.
• Koski, V. (1980). Minimum requirements for seed orchards of Scots Pine in Finland. Silva Fennica, 14(2), 136-149.
• Lindgren, D. & Kang, K.S. (1997). Status number – a useful tool for tree breeding. Res. Rep. Forest Genetics Research Institute, Korea, 33, 154-165.
• Lindgren, D. & Mullin, T.J. (1998). Relatedness and status number in seed orchard crops. Canadian Journal of Forest Research, 28, 276-283.
• Lindgren, D. (1974). Aspects on suitable number of clones in a seed orchard. Proc. Joint IUFRO meeting, S.02.04.1-3, Stockholm, 1974, Session V. 293-305.
• Moran, G.F., Bell, J.C. & Matheson, A.C. (1980). The genetic structure and levels of inbreeding in a Pinus radiata D. Don seed orchard. Silvae Genetica, 29, 190-193.
• Muona, O. & Harju, A. (1989). Effective population size, genetic variability, and mating systems in natural stands and seed orchards of Pinus sylvestris. Silvae Genetica, 38, 221-228.
• Schoen, D.J., Denti, D. & Stewart, S.C. (1986). Strobilus production in a clonal white spruce seed orchard: Evidence for unbalanced mating. Silvae Genetica, 35, 201–205.
• Sıvacıoğlu, A. & Ayan, S. (2010). Variation in cone and seed characteristics in a clonal seed orchard of Anatolian black pine [Pinus nigra Arnold subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe]. Journal
• Tunçtaner, K. (2007). Orman Genetiği ve Ağaç Islahı, Türkiye Ormancılıar Derneği Eğitim Dizisi: 4, 364p. Ankara
• Xie, C.Y., Woods, J. & Stoehr, M. (1994). Effects of seed orchard inputs on estimating effective population size of seedlots – a computer simulation. Silvae Genetica, 43, 145-154.