Sinop Yöresi Bal Arılarında Nosemosis ve Varroosis'in Yaygınlığı

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 2, 119 - 125, 01.10.2023

Mustafa Yaman , Tuğba Sağlam , Sabri Ünal

https://doi.org/10.17475/kastorman.1367988

Öz

Çalışmanın amacı: Sinop ili zengin flora ve bitki örtüsü nedeniyle arıcılıkta gelişme potansiyeline sahiptir. Bu çalışmada, Sinop ilinin farklı ilçelerindeki bal arısı örneklerinde varroosis ve nosemosis varlığının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Çalışma alanı: Sinop bölgesindeki 7 ilçeden (Ayancık, Boyabat, Dikmen, Durağan, Erfelek, Gerze ve Saraydüzü) 12 köy çalışma alanı olarak belirlenmiştir.
Materyal ve yöntem: Toplam 874 ergin arı örneği Ringer solüsyonunda disekte edilerek nosemosis yönünden incelenmiştir. Aynı zamanda, 1.640 ergin arı örneği varroozis yönünden incelenmiştir.
Temel sonuçlar: Nosemosis en yaygın hastalık olarak belirlenmiştir. Nosemosis enfeksiyonunun ortalaması % 7,6 olarak belirlenmiştir. Öte yandan, incelenen 1640 arı örneğinden 33'ü Varroa akarı ile enfekte olmuştur. Toplam enfeksiyon % 0,6 ile % 8,2 arasında değişmiştir.
Araştırma vurguları: Bu çalışma, Sinop bölgesinde Varroa akarı ve Nosema spp. patojenleri ile bulaşıklığın yüksek bir düzeyde olduğunu göstermekte ve Sinop bölgesindeki arıcıların varroosis ve nosemosisin izlenmesi ve kontrol altına alınmasında gereken önlemler hakkında ayrıntılı olarak bilgilendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bal arısı, Nosemosis, Varroosis, Sinop, Türkiye

Prevalence of Nosemosis and Varroosis in Honey Bees in Sinop Province

Öz

Aim of study: Sinop province has a potential to progress in beekeeping. In this study, it was aimed to investigate the presence and distribution of nosemosis and varroosis in honey bees in Sinop province.
Area of study: 12 villages from 7 districts (Ayancık, Boyabat, Dikmen, Durağan, Erfelek, Gerze and Saraydüzü) in Sinop province were determined as study area.
Material and methods: A total of 874 adult bee samples were dissected in Ringer’s solution and examined for nosemosis. A total of 1.640 adult bee samples were examined for varroosis.
Main results: Nosemosis was the most common disease. Average of the nosemosis infection was 7.6%. On the other hand, varroosis was observed in the eight of 12 localities examined in Sinop province. Total infestation ranged from 0.6 to 8.2%.
Highlights: Nosemosis and varroosis were observed in eight (66.7%) of the 12 examined localities in Sinop province. These data are considered as proof that honey production is negatively affected. This study also confirms that the beekeepers in the Sinop province should be informed in detail about the precautions to be taken in the monitoring and controlling varroosis and nosemosis

Anahtar Kelimeler

Honey bee, Nosemosis, Varroosis, Sinop, Türkiye

Kaynakça

• Albayrak, T. (2019). Sinop İli Arıcılık Sektörünün Ekonomik Yapısı Üzerine Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi. İstanbul, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ayan, S., Ayan, Ö., Altunel, T. & Yer, E.N. (2014). Honey forests as an example of agroforestry practices in Turkey. Forestry Ideas, 48, 141-150.
• Aydın, L., Güleğen, E. & Çetinbaş, H. (2001). Bursa yöresi bal arılarında Nosema apis’ in (Zander, 1909) yaygınlığı. (Sözlü bildiri). Türkiye 3. Arıcılık Kongresi, , Kasım 1-3, Adana, Türkiye.
• Doğaroğlu, M. & Sıralı, R. (2005). Survey results on honeybee pests and diseases in Thracian Region of Turkey. Uludağ Arıcılık Dergisi, 5, 71-78.
• Erka Alkan, P. (2020). Pollen analysis of chestnut honey in some provinces of the Black Sea Region, Turkey. Mellifera, 20(2),18-31.
• Fries, I. (1988). Contribution to the study of nosema disease (Nosema apis Z.) in honey bee (Apis mellifera L.) colonies. Rapport 166, Sveriges Landbruksuniversitet, Institutionen för husdjurens utfodring och vard.
• Güler, A. (2017). Bal arısı (Apis mellifera L.) Yetiştiriciliği Hastalıkları ve Ürünleri. Ankara: Azim Matbaacılık.
• Kar, S., Kaya, N., Güven, E. & Karaer, Z. (2006). Yeni Geliştirilen Tespit Kabı İleergin Arılarda Varroa Enfestasyonunun Belirlenmesi. Uludağ Arıcılık Dergisi, 68-73.
• Kekeçoğlu, M., Göç Rasgele, P., Acar, F. & Kaya, S.T. (2013). Düzce ilinde bulunan arıcılık işletmelerinde görülen koloni kayıplarının, bal arısı hastalık ve zararlılarının ve mücadele yöntemlerinin araştırılması. Iğdır Üniveristesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(3), 99-108.
• Kesik, H. K., Kutlu, M. A., Günyaktı Kılınç, Ş., Gul, A. & Şimşek, S. (2022). Bingöl Yöresi Bal Arılarında Varroasis'in Yaygınlığı. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 9(1), 26-32. doi: 10.30910/turkjans.1024821
• Korkmaz, A. (2015). Anlaşılabilir Arıcılık. Samsun. Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü.
• Kumova, U. (2001). Varroa jacobsoni kontrolünde ülkemizde kullanılan bazı ilaçların etkinliğinin araştırılması. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 25,597-602.
• Kumova, U. (2003). Varroa ile mücadele yöntemleri. (Sözlü Bildiri). II. Marmara Arıcılık Kongresi, Nisan 28-30, Türkiye.
• Kuvancı, A., Yılmaz, Konak, F., Öztürk, S.H. & Akdeniz, G. (2013). Ordu İli Merkez İlçede Kışlatma Öncesi Varroa Mücadelesi Tamamlanan Kolonilerde Bulaşıklık Düzeyinin Araştırılması. Arıcılık Araştırma Dergisi, 5(9), 26-29.
• Martin-Hernandez, R., Meana, A., Prieto, L., Salvador, A.M., Garrido-Bailón, E. & Higes, M. (2007). Outcome of colonization of Apis mellifera by Nosema ceranae. Applied and Environmental Microbiology, 73, 6331-8. https://doi.org/10.1128/AEM.00270-07.
• Meixner, M. & Büchler, R. (2015). En iyi balarısını bulmaya çalışma. Arıcılık Araştırma Dergisi, 13, 5-9.
• Muz, M.N., Solmaz, H., Yaman, M. & Karakavuk, M. (2012). Kış Salkımı Erken Bozulan Arı Kolonilerinde Paraziter ve Bakteriyel Patojenler. Van Veterinary Journal, 23(3), 147-150.
• Oliver, R. (2020). Refining the mite wash: Part 3 dislodgement, precipitation, and separation. American Bee Journal, 160, 1013.
• Oso, A.A., Ramakuwela, T., & Ashafa, A.O.T. (2021). Compatibility of entomopathogenic nematodes with plant extracts and post-exposure virulence test under laboratory condition. Turkish Journal of Zoology, 45(8), 384-394. https://doi.org/10.3906/zoo-2102-32
• Önk, K. & Kılıç, Y. (2015). The prevalence of varroosis in honey bees in the province of Kars. Uludağ Arıcılık Dergisi, 14(2), 69-73.
• Paxton, R. J. (2010). Does infection by Nosema ceranae cause “Colony Collapse Disorder” in honey bees (Apis mellifera)?. Journal of Apicultural Research, 49, 80-4. https://doi.org/10.3896/IBRA.1.49.1.11
• Salkova, D. & Gurgulova, K. (2022). Detection of Varroa destructor Mite and Nosema spp. in Bee Samples from Bulgaria. Bee Studies, 14(1), 21-26. http://doi.org/10.51458/BSTD.2022.24.
• Seven Çakmak, S. (2017). Bal arısı (Apis mellifera anatoliaca) kolonilerinde pudra şekeri yöntemi ile varroa (Varroa destructor) bulaşıklık seviyesinin belirlenmesi ve koloni seçimi. Uludağ Arıcılık Dergisi, 17 (1), 7-23. DOI: 10.31467/uluaricilik.373723.
• Şimşek, H. (2005). Elazığ yöresi bal arılarında bazı parazit ve mantar hastalıklarının araştırılması. Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Dergisi, 52, 123-126.
• Şimşek, D. (2007). Muğla ili bal arılarının (Apis mellifera) mikrobiyal ve paraziter hastalıklar yönünden incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hatay Üniversitesi, Hatay-2007.
• Tatli, Y. A., Bozbuğa, R., Özer, G., Mokrini, F., Lahlali, R., Dababat, A., & Imren, M. (2021) Effects of temperature and duration of storage on the hatching behaviour of Heterodera latipons (Nematoda: Heteroderidae). Turkish Journal of Zoology, 45:(1), 1-10. https://doi.org/10.3906/zoo-2008-7
• Tel, O.Y., Ötkün, S., Güllü Yücetepe, A., Erdenliğ Gürbilek, S. & Keskin, O. (2021). Siirt ve Şanlıurfa’da Bulunan Bal arılarında Nosemosis Etkenlerinin Moleküler Teşhisi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 8 (4), 995-1000.
• Topçu, B. & Arslan, M.Ö. (2004). The prevalence of Nosemosis in honey bee in the province of Kars. Uludağ Arıcılık Dergisi, 164-170, ISSN : 1303-0248.
• TÜİK, (2022). https://arastirma.tarimorman.gov.tr/aricilik/Link/2/Aricilik-Istatistikleri
• Yaman, M. & Sağlam, T. (2023). Prevalence of nosemosis and varroosis in honey bees (Apis mellifera L., 1758) in Bolu region. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 9 (1), 50-56.
• Yaman, M. (2020). Transmission of Microsporidium sp. between different generations of Crepidopdera aurata (Coleoptera:Chrysomelidae). Turkish Journal of Zoology, 44, 248-253. https://doi.org/ 10.3906/zoo-2003-32.
• Yaman, M., Yarılgaç, Ş., Güner, B. G. & Ertürk, Ö. (2015). Presence of Nosemosis in Honeybees (Apis mellifera) in Ordu Province. Turkiye Parazitoloji Dergisi, 39, 47-51. doi:10.5152/tpd.2015.3783.
• Yaşar, N., Güler, A., Yeşiltaş, H. B., Bulut, G. & Gökçe, M. (2002). Karadeniz bölgesi arıcılığının genel yapısının belirlenmesi. Mellifera, 2(3), 15- 24.
• Yücel, B. (2005). Bal Arısı (Apis mellifera L.) Kolonilerinde Varroa (Varroa jacobsoni Q.) ile Mücadelede Farklı Organik Asitlerin Kullanılmasının Koloni Performansı Üzerine Etkileri. Hayvansal Üretim, 46(2), 33-39.
• Zerek, A. (2022). Prevalence of Nosema and Amoeba Infections in Beekeeping Farms in Hatay Province. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 9(4), 976-981.