LİSANS DÜZEYİNDE TURİZM EĞİTİMİ ALAN KADIN STAJYERLERİN STAJDA KARŞILAŞTIKLARI SORUNLARIN KARİYER NİYETLERİNE ETKİSİ: ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 17 - 36, 30.07.2023

Fatma Unutmaz

Öz

İş yaşamında kadın işgörenler zorlu çalışma şartlarının yanında, cinsiyetçi bir algıdan kaynaklanan birçok sorunla da karşılaşabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, kadın stajyerlerin turizm sektöründe karşılaştıkları problemleri ortaya koyarak, bu sorunların kariyer yönelimlerine etki edip etmediğinin belirlenmesidir. Çalışmada kadın stajyerlerin sektörde karşılaştıkları problemleri ortaya koyarken, bu sorunları en aza indirgemek için ilgili öneriler sunulmaya çalışılmıştır. Çalışmada veri toplama yöntemi olarak görüşme tekniğinden faydalanılmıştır. Bu amaç doğrultusunda görüşme verileri Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nde lisans düzeyinde eğitim alan kadın stajyer öğrencilerden elde edilmiştir. 8 kişiden oluşan, 6'sı otelde, 2'si acentada staj yapmış katılımcılardan hareketle araştırma sonuçlarına göre stajyer kadınların özellikle taciz ve mobbing başta olmak üzere, uzun çalışma saatleri, stajyer olmaya bağlı olarak küçümsenme, iş yükünün ağırlığı gibi problemler yaşadıkları ortaya koyulmuştur. Bu gibi problemler yer yer sektörde çalışma alanını değiştirme isteği doğurmuştur. Fakat yine de kariyer niyetlerinde meslekten tamamen vazgeçme ve soğuma söz konusu olmadığı görülmüştür. Yaşanılan sorunların çözümü için araştırmanın sonuç kısmında öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kadın Stajyerler, Cinsiyet Ayrımcılığı, Kariyer, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Turizm

The Effect of the Problems Faced by Female Interns Receiving Tourism Education at Undergraduate Level on Their Career Intentions: The Example of Ondokuz Mayis University

Öz

In addition to difficult working conditions, women employees in business life may face many problems caused by a gender-based approach. The aim of this study is to identify the problems faced by female trainees in the tourism sector and to determine whether these problems affect their career orientation. In the study, while revealing the problems faced by female interns in the sector, suggestions were tried
to be presented in order to minimize these problems. In the study, semi-structured interview technique was used as a data collection method within the scope of qualitative research methods. It was obtained from female interns who received undergraduate education at the Department of Tourism Guidance of Ondokuz Mayıs University. The participants consisted of eight women, six of whom have completed internships at a hotel, two of whom have completed internships at an agency. Depending on the data provided, it has been revealed that trainee women have experienced problems such as long working hours, disdain due to being an intern, and the weight of the workload, especially harassment and mobbing. Such problems have caused a desire to change the field of work in the sector from place to
place. Nevertheless, it has been seen that there is no question of giving up the profession completely and cooling down in career intentions. Suggestions are presented in the conclusion part of the research for the solution of the problems experienced.

Anahtar Kelimeler

Female Interns, Gender Discrimination, Career, Ondokuz Mayıs University, Tourism.

Kaynakça

• Akay, B., Uslu, A. & Sancar, M. (2018). Turizm Eğitimi Alan Öğrencilerin Staj Döneminde Yaşadıkları Sorunlar: Lisans ve Ortaöğretim Turizm Öğrencileri Örneği, Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(8), 1-212.
• Akdöl, B. & Menteş, S. A. (2017). Kadınların Yönetici Pozisyonlarında Yaşadıkları Zorluklar ve Lider Üye Etkileşiminde Cinsiyetin Rolü, Business ve Management Studies: An International Journal, 5(3).
• Akoğlan Kozak, M. (1996). “Konaklama Endüstrisinde Kadının Konumu, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(2), 16-23.
• Alparslan, A. & Çetinkaya Bozkurt & Özgöz, A. (2015). İşletmelerde Cinsiyet Ayrımcılığı ve Kadın Çalışanların Sorunları, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 2 (1).
• Alrwajfah, M. M., Almeida-Garcia, F., & Cortes-Macias, R. (2020). Females’ perspectives on tourism’s impact and their employment in the sector: The case of Petra, Jordan. Tourism Management, 78, 104069.
• Altan Ş. & Çolak, F. (2003). “Sex Discrimination In The Banking Sector: The Case Of Turkey”, Kamu-İş İş Hukuku Ve İktisat Dergisi, 7.
• Baykal, E. (2018) Sosyal Kimlik Teorisi Perspektifiyle Kraliçe Arı Sendromu, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (16).
• Bayram, G, Bayram, A, Sürücü, Ö. (2018). Turizm ve Kadın, Detay Yayıncılık, 110-137
• Boyacıoğlu, Z. & Elmas, Ç. (2019). “Turizm ve Kadın” Olgusunun Bibliyometrik Yaklaşım ile İncelenmesi, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(1).
• Cevher, E & Öztürk, U. C. (2015). İş Yaşamında Kadınların Kadınlara Yaptığı Mobbing Üzerine Bir Araştırma, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(4), 860-876.
• Çakır, Ö. (2008). Türkiye de Kadının Çalışma Yaşamından Dışlanması, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 0(31), 25-47.
• Çalak, A. (2017) Turizm İşletmelerinde Psikolojik Yıldırma (Mobbing), Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
• Çetin, Ş. (2005). Öğrenci Stajlarında Yararlanılan Dersler Üzerine Ampirik Bir Araştırma: Mersin Turizm İşletmeciliği Ve Otelcilik Yüksekokulu Örneği, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16(2), 153-169.
• Çolak, F. ve Ş. Altan (2003). “Sex Discrimination In The Banking Sector: The Case Of Turkey”, Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 7 (2), 1–12.
• Dashper, K. (2020) Mentoring For Gender Equality: Supporting Female Leaders In The Hospitality Industry. International Journal Of Hospitality Management, 88, 102397
• Demir, M. (2011) İş Yaşamında Ayrımcılık: Turizm Sektörü Örneği, Uluslararası İnsan Bilimleri
• Edmunds, H. (2000). The Focus Group Research Handbook. New York: McGraw-HillDergisi, 8(1).
• Elmas, S. (2007) Gender and tourism development: A case study of the Cappadocia Region of Turkey, CABI Publishing, 302-314.
• Ferguson, L. (2011). Promoting gender equality and empowering women? Tourism and the third Millennium Development Goal, Current Issues in Tourism, 14(3), 235-249, DOI: 10.1080/13683500.2011.555522
• Her Alandaki Kadın İstihdamının Artırılması ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu (2013), Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Yayınları, No: 12
• İnandı Y., Özkan, S., Peker, S. & Atik, Ü. (2009), Kadın Öğretmenlerin Kariyer Geliştirme Engelleri, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1),77-96.
• Jordan, F. (1997). An occupational hazard? Sex segregation in tourism employment. Tourism Management, 18(8), 525-534.
• Kamer, M. (2010) Örgütsel Güven, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına Etkileri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul
• Karabıyık, İ. (2012). İşgücü Piyasasının Yapısal Özellikleri Ve Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılma Sorunu, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi,9(3), 231-260.
• Kaya, Ş. (2017). Turizmde Kadın Emeği, Karatahta İş Yazıları Dergisi, 9, 1-22.
• Keleş, Y., Güçer, E., Demirdağ, A, ve Çelikkanat, N. (2018). Kadın İşgörenlerin Karşılaştığı Sorunların Örgütsel Sessizlikleri Üzerindeki Etkisi: Bodrum’daki Otel İşletmelerinde Bir Araştırma, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 1-18.
• Kocacık, B. ve Gökkaya, V. (2015). Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1).
• Koç, B. & Uşaklı, A. (2022). Kadın Çalışanların Turizm Sektöründen Ayrılma Nedenleri: Keşifsel Bir Araştırma, Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 10(1), 589-609.
• Koray, M. (1993). Çalışma Yaşamında Kadın Gerçekleri, Amme İdaresi Dergisi, 25(1)
• Korkmaz, A. & Korkut, G. (2012). Türkiye’de Kadının İşgücüne Katılımının Belirleyicileri, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 2, 41k
• Korkmaz, H. (2016) Yönetimde Kadın ve Cam Tavan Sendromu, Alternatif Politika Dergisi, sayı 2, 95-112.
• Köse, S. Ve Uysal, Ş. (2010), “Kamu Personelinin Yıldırma (Mobbing) ve Boyutları Hakkındaki Düşünceleri Üzerine Bir Çalışma: Manisa Tarım İl Müdürlüğü Örneği”, Celal Bayar Üniversitesi S.B.E. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:8, Sayı: 1, 261-276.
• Male, A. ve Costa, C (2014). Fostering gender equality in tourism community participation, Revista Turismo Desenvolvimento.
• Merriam, S. B. (2013) Nitel Araştırma. Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. (Çev. Ed. Turan, S.) Ankara:Nobel Akademik Yayıncılık.
• Oskay, Ü. (1993). Çalışan Kadının Türk Toplum Yaşamında Konumu, Sosyoloji Dergisi, 0(5)
• Öneren, M., Çiftçi, G, E. & Özder, N. (2014). Çalışanlarda Kadın İş Gücü Algısı, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 324-337.
• Özçatal, Ö. (2009). Kadınların işgücü piyasasına katılımın ve çalışma koşullarını etkileyen sosyo- demografik ve kültürel faktörler, Uluslararası – Disiplinler Arası Kadın Çalışmaları Kongresi, Sakarya, 45- 54.
• Özel, Ç., Çoban, E. & Çoban, S. (2021) Postmodern Tüketicilerin Nostalji Eğilimi: Z Kuşağı. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 13(1), 21-43.
• Özkan, E. (2020). Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılık: Cam Tavan Ve Kraliçe Arı Sendromu, Sosyolojik Düşün Dergisi, 5(2), 127 – 138. DOI: https://doi.org/10.37991/sosdus.826813
• Öztürk, A. (2011). Kadın öğretim Elemanlarının Cam Tavan Sendromu Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Öztürk, T. (2007) Türkiye’de Kadın Çalışanların İş Yaşamındaki Yerinin Analizi: İzmir’de Bir Alan Çalışması. Yüksek Lisans Tezi.
• Öztürk, U. C. & Cevher, E. (2015). İşyerinde Tacizin Pembe Hali: Kadınların Kadınlara Uyguladığı Mobbing, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(1), 151-174
• Özvarış, Ş. (2015). Toplumsal Cinsiyet, Çalışma Yaşamı ve Kadın Sağlığı, TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi ,15(56), 37-43.
• Pak, Ö. (2015). Türkiye’de Mesleki Turizm Eğitimi ve Zorunlu Staj: Turizm Meslek Lisesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi.
• Parlaktuna, İ. (2010). “Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Mesleki Ayrımcılığın Analizi”, Ege Akademik Bakış, 10 (4), 1217 – 1230.
• Pelit, E. & Güçer, E. (2006) Turizm Alanında Öğretmenlik Eğitimi Alan Öğrencilerin Turizm İşletmelerinde Yaptıkları Stajları Değerlendirmeleri Üzerine Bir Araştırma, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi,1, 139-164.
• Soysal, A. (2010). Türkiye’ de Kadın Girişimciler: Engeller ve Fırsatlar Bağlamında Bir Değerlendirme, AntıÜniversitesi SBF Dergisi, 65(1), 83-114.
• Temel, A (2004). Çalışan Kadının İmajı ve Rol Serüveni, Kadın Çalışmalarında Disiplinler Arası Buluşma. Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 83-104.
• Tınaz, P. (2006). İşyerinde psikolojik taciz (Mobbing), Çalışma ve Topum, Ekonomi ve Hukuk Dergisi, sayı 3, 12-21.
• Tutar, F., Alpaslan, C., Tutar, E. & Erkan, Ç. (2013). Turizm Sektörünün İstihdam Üzerine Etkileri, Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 2(4), 14-27.
• Türeli, N, Dolmacı, N,(2013, s.87) İş Yaşamında Kadın Çalışana Yönelik Ayrımcı Bakış Açısı Ve Mobbing Üzerine Ampirik Bir Çalışma, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 83-104.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2022a). İstatistiklerle Kadın, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2022 Erişim tarihi: 17.02.2023.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2022b). İşgücü İstatistikleri, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Labour-Force-Statistics-August-2022 Erişim tarihi: 17.02.2023.
• Türkseven, E. (2012). Turizm eğitiminde yaşanan staj sorunları: Lisans öğrencilerinin görüşlerine yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Umutlu, S. & Öztürk, M. (2020). İş Yaşamında Kadın ve Karşılaştığı Sorunlar, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(3), 297-306.
• United Nations World Tourism Organization (UNWTO), (2019), Gobal Report on Women and Tourism, Second Edition.
• United Nations World Tourism Organization, (UNWTO), (2010) Tourism Highlights. UNWTO, Madrid, DOI: https:// doi.org/10.18111/9789284413720.
• Yetiş, Ş. &Çalışkan, N. (2020). Turizm Sektöründe Kadın İstihdamı: Mevcut Duruma İlişkin Bir Değerlendirme, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 105-119.