BEDİÜZZAMAN SAİD NURSÎ’YE GÖRE SÜNNET

Yıl 2017, , 1 - 12, 01.11.2017

Prof. Dr. Ali Bakkal

https://doi.org/10.31120/0.2018.36

Öz

Sözlükte sünnet, “izlenen yol, yöntem, örnek alınan uygulama, örf ve gelenek”

anlamına gelmektedir. Terim anlamı bakımından fıkıh, fıkıh usûlü, hadis ve kelâm

ilimlerinde bazı farklılıklar görülmekle birlikte bunların hepsi Hz. Peygamber’le ilişkili

olma veya onun yolunu izleme noktasında birleşmektedir. Kur’an-ı Kerim’de sünnet,

“geçmiş ümmetlerin başına gelen ders alınacak olaylar”, “bu olaylarda onların

takip ettiği doğru yollar” ve “Allah’ın muamelesinde içkin olan kurallılık ve kanunilik”

mânalarında; hadislerde ise, bazen Hz. Peygamber’e, halifelere ve başka insanlara

atfedilerek sözlük anlamı çerçevesinde, bazen de “Resûl-i Ekrem’in peygamber sıfatıyla

uygulayıp öğrettiği davranışlar” anlamında kullanılmıştır.1 “Kim güzel bir âdet

başlatırsa, kendisine, hem o güzel davranışın karşılığı hem de kıyamete kadar onu örnek

alan kimselerin sevabı verilir; yine kim kötü bir âdet başlatırsa, kendisine, hem o davranışın

hem de kıyamete kadar onu örnek alan kimselerin günahı yüklenir.”2 “Benim ve

benden sonraki râşid halifelerin sünnetine uyun.”3 meâlindeki hadisler birinci gruptakilere;

“Size iki şey bıraktım, onlara tutunduğunuz sürece sapmazsınız: Allah’ın kitabı

ve peygamberinin sünneti.”4, “Sünnetimden yüz çeviren benden değildir.”5 meâlindeki

hadisler ikinci gruptakilere örnek teşkil eder.

Anahtar Kelimeler

Sünnet, Hadis

Kaynakça

• 1 Murteza Bedir, “Sünnet”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXXVIII, 150. 2 İbn Mâce, “Mukaddime”, 14. 3 Ebû Dâvûd, “Sünnet”, 5. 4 el-Muvatta’, “Kader”, 3. 5 Buhârî, “Nikâh”, 1; Müslim, “Nikâh”, 5. 6 İlyas Çelebi, “Sünnet- Kelâm”, DİA, XXXVIII; s. 153. 7 M. Yaşar Kandemir, “Hadis”, DİA, XV, s.29. 8 M. Said Hatiboğlu, Hz. Peygamber ve Kur’an Dışı Vahiy adlı eserini bu konuya tahsis etmiştir. 9 Meselâ bkz. el-Enfâl 8/67; et-Tevbe 9/43; et-Tahrîm 107/1-3; Kehf, 69/28; Abese 80/1-10 10 Kandemir, “Hadis”, DİA, XV, s.30. 11 Bk. Müslim, “Cennet”, 12; Müsned, III, 315, 341, 346. 12 Bediüzzaman Said Nursî, Mektûbat, Sözler Neşriyat, İstanbul 2012, (19.Mektup,4. Nükteli İşaret, 2. Esas), s. 87. 13 Nursî, Mektûbat, (19. Mektup, 4. Nükteli İşaret, 6. Esas), s. 90. 14 Nursî, Mektûbat, (19. Mektup, 4. Nükteli İşaret, 1. Esas), s. 86-87. 15 en-Neml, 27/65. 16 Nursî, Mektûbat, (19. Mektup, 4. Nükteli İşaret, 5. Esas), s. 89-90. 17 el-Haşr, 59/7. 18 Kandemir, “Hadis”, DİA, XV, 28. 19 Nursî, Lem’alar, Sözler Neşriyat, İstanbul 2009, (11. Lem’a, 5. Nükte), s. 53. 20 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 10. Nükte, 2. Nokta), s. 59-60. 21 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 11. Nükte, 3. Mesele), s. 61. 22 Tirmizî, “Tefsir”, 57. 23 Hûd, 112/11. 24 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 11. Nükte, 3. Mesele), s. 61-62. 25 el-Ahzâb, 33/21. 26 el-Kalem, 68/4. 27 Müslim, “Salâtü’l-Müsâfirîn”, 139; Ebû Davûd, “Tetavvu”, 26; Nesâî, “Tetavvu”, 2; Müsned, VI, 54, 91, 163, 188, 216. 28 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 11. Nükte, 2. Mesele), s. 61. 29 Aclûnî, Keşfü’l-hafâ, H. nr. 164; Süyûtî, el-Câmiu’s-Sagîr, H. nr. 310. Sehâvî (ö. 1496/902) bu rivâyetin senedinin zayıf olduğunu belirtmekle birlikte (bk. el-Mekâsıdu’l-Hasene, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1979, s. 29), Resûl-i Ekrem’in yüksek bir ahlak üzere yaratıldığını belirten âyet bu rivayeti bir yönüyle desteklemektedir. 30 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 7. Nükte), s. 55. 31 Taberânî, el-Muʻcemü’l-Kebîr, H. nr.1394; el-Münzirî, et-Tergîb ve’t-Terhîb, I, 41; el-Heysemî, Mecmeu’z- Zevâid, VII, 282. 32 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 1. Nükte), s. 50-51. 33 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 1. Nükte), s. 51. 34 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 8. Nükte), s. 56-57. 35 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 9. Nükte), s. 57. 36 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 6. Nükte), s. 54; (11. Lem’a, 11. Nükte, 1. Mesele), s. 60. 37 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 11. Nükte, 1. Mesele), s. 60. 38 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 6. Nükte), s. 54. 39 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 11. Nükte, 1. Mesele), s. 60-61. 40 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 3. Nükte), s. 51. 41 Nursî, Lem’alar, (11. Lem’a, 6. Nükte), s. 55.