Bid’ah as a Concept against Sunnah in the Frame of the Risale-i Nur

Yıl 2017, Sayı: 4, 159 - 176, 01.11.2017

Doç. Dr. Recep Aslan

https://doi.org/10.31120/0.2018.45

Öz

The subject of Sunnah and bid’ah is one of the misunderstandings, although

it is a matter of much discussion. Because the nature of these two concepts

coming to the fore in every part of society is not fully understood they are

often misinterpreted. According to some people, everything that is not in the

period of the Prophet is considered to be a bid’ah and this view constitutes an

obstacle in understanding the universal message of sunnah. And some people

perceive matters of bid'ah to be among principles of religion and in this case

they constitute a serious problem in the understanding of sunnah.It is necessary

to understand the concepts of sunnah and bid’ah in order to eliminate the

dangers of understanding in Islamic view of these groups especially the dangers

of understanding hadith and sunnah.

In this article, the concepts of “Sunnah” and “Bid’ah” will be briefly considered

and the approach of Bediuzzaman Said Nursi to the concept of Sunnah

Anahtar Kelimeler

Sunnah, Bid’ah, Said Nursi, Risale-i Nur

RİSALE-İ NUR ÇERÇEVESİNDE SÜNNET KARŞITI BİR KAVRAM OLARAK BİD’AT

Öz

Sünnet ve bid’at, üzerinde çok konuşulmasına rağmen, yanlış anlaşılan konuların

başında gelmektedir. Toplumun hemen her kesiminde gündeme gelen

bu iki kavram, mahiyetleri tam olarak anlaşılamadığı için çoğu zaman yanlış

değerlendirilmektedir. Kimi çevreler Hz. Peygamber döneminde olmayıp

bugün ortaya çıkan her şeyi bid’at telakki etmekte ve bu çerçevede sünnetin

evrensel mesajının anlaşılmasında engel teşkil etmektedirler. Kimi çevreler de

bid’at kabul edilen hususları dinin bir prensibi olarak algılamaktadır. Bu durum

sünnetin anlaşılmasında ciddi bir problem oluşturmaktadır. Bu iki yaklaşımın

İslâm düşüncesinin özellikle de hadis ve sünnetin anlaşılması noktasında

öne çıkardığı tehlikeleri azaltmak için sünnet ve bid’at kavramlarının doğru

anlaşılması gerekir.

Bu makalede “Sünnet” ve “Bid’at” kavramları kısaca değerlendirilip Bediüzzaman

Said Nursî’nin Risâle-i Nur eserleri çerçevesinde Sünnet ve Bid’at kavramına

yaklaşımı ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Sünnet, Bid’at, Said Nursî, Risâle-i Nur

Kaynakça

• Abdurrezzâk b. Hemmâm, Ebû Bekir es-San’ânî, el-Musannef, (Thk. Habîburrahmân el-A’zamî), el-Mektebu’l-İslâmî, Beyrut, 1983. Ahmed b. Hanbel, Müsned, (Thk. Şuayb el-Arnavût v.dğr.), Müessesetü’r-Risâle, 2001. Bardakoğlu, Ali, “Haramlar ve Helaller”, İlmihal, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2005. Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâil, el-Câmiu’s-Sahîh,el-Matbaatu’s-Selefiyye, Kahire, 1400. Coşkun, Selçuk, Kavramsal ve Olgusal Açıdan Sünnet-Gelenek İlişkisi, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, İstanbul, 2014. Cürcanî, Ali b. Muhammed b. Ali, et-Ta’rifat (Arapça-Türkçe Terimler Sözlüğü), (Çev. Arif Erkan), Bahar Yayınları, İstanbul, 1997. Çelik, Ali, Kavram ve Mahiyet Olarak Sünnet ve Bid’at, Beyan Yayınları, İstanbul, 1997. Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahman, es-Sünen, (Thk. Hüseyin Selîm Esed), Dâru’l-Muğnî, Riyâd, 2000. Ebû Dâvûd, Süleymân b. Eş’as es-Sicistânî, es-Sünen, Beytu Efkâri’d-Devliyye, Riyâd, 1999. Gürler, Kadir, “Bid’at Kavramı Üzerine”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, [www.dinbilimleri.com], 2003, Cilt: III, sayı: 1, s. 57-78. İbn Fâris, Ahmed b. Zekeriyya, Mu‘cemu Mekâyîsu’l-Luga, (Thk. Abdüsselâm Muhammed Harun), Dâru’l-Fikr, Kahire, 1979. İbn Hacer, Ebu’l-Fadl Ahmed b. Alî el-‘Askalânî, Fethu’l-Bârî bi Şerhi Sahîhi’l- Buhârî, Dâru’l-Marife, Beyrut,1959. İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezîd, es-Sünen, (Thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî), Dâru’l-Fikr, Beyrut, ts. İbn Manzûr, Ebu’l- Fadl Cemaluddin Muhammed b. Mükerrem, Lisânu’l -Arab, Dâru Sadr, Beyrut, ts. İbn Receb el-Hanbelî, Abdurrahman b. Şihabuddîn, Câmiu’l-Ulûm ve’l-Hikem, (Thk. Mahir Yasin Fahl), Dâru İbn Kesîr, Beyrut, 2008. Kırbaşoğlu, Mehmet Hayri, İslam Düşüncesinde Sünnet, Ankara Okulu Yayınları, Ankara, 2016. Koçyiğit, Talat, Hadis Tarihi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 7. Baskı, Ankara, 2010. Mâlik b. Enes, el-Muvatta‘,(Thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî), Dâru İhyâi’t- Türâsi’l-Arabî, Beyrut, 1985. Müslim, Ebu’l-Hüseyin b. el-Haccâc el-Kuşeyrî, Sahîhu Müslim, Dâru Tayyibe, Riyâd, 2006. Nesâî, Ebû Abdirrahmân Ahmed b. Şuayb, es-Sünen, (Thk. Hasan Abdu’l-Menâim Şelbî), Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 2001. Nevevî, Ebû Zekeriyya Muhyiddin b. Şeref, Tehzîbu’l-Esmâ ve’l-Lüga, (Thk. Ali Muhammed Muavvez, Adil Ahmed Abdülmevcud), Dâru’n-Nefâis, Beyrut, 2009. Nursî, Bediüzzaman Said, İctimai Reçeteler I, Tenvir Neşriyat, İstanbul, 1990. ……,Muhâkemat, RNK Neşriyat, İstanbul, 2013. …...,Lem’alar, Tenvir Neşriyat, İstanbul, ts. …...,Mektubat, Envâr Neşriyat, İstanbul, 2007. …….,Mesnevi-i Nuriye, (Trc. Abdülmecid Nursî), Envâr Neşriyat, İstanbul, 2007. …….,Sünnet-i Seniyye Risalesi, Sözler Neşriyat, İstanbul, 2013. …….,Barla Lahikası, Envâr Neşriyat, İstanbul, 2007. Öztoprak, Mustafa, Bediüzzaman Said Nursî’nin Hadis Anlayışı, Gece Kitaplığı, Ankara, 2016. Râgıb el-İsfehânî, el-Müfredât fî Ğarîbi’l-Kur’ân, (Thk. Muhammed SeyyidGeylanî), Daru’l-Marife, Beyrut, ts. Sancaklı, Saffet, “Hadisler Bağlamında Bid’at Olgusu ve Bid’atle Mücadelenin Gerekliliği”, İslami İlimler Dergisi, Cilt: XI, Sayı: 1, Ankara, 2016. Sehâvî, Muhammed b. Abdirrahman, el-Mekâsıdu’l-Hasene fî Beyâni Kesîrin mine’l- Ehâdîsi’l-Müştehire, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 1979. Şahin, Sümeyye, Bid’at ile İlgili Hadislerin Tahkik, Tahriç ve Değerlendirmesi, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2012. Hadis Özel Sayısı • Yıl: 2017 Sayı: 4 177 Şâtıbî, Ebû İshak İbrahim b. Musa, el-İ’tisâm, (Thk. Seyyid İbrahim), Dâru’l-Hadîs, Kahire, 2011. Tartı, Nevzat, Muhtasar Hadis İlimleri ve Usûlü, Otto, Ankara, 2016. Tehânevî, Muhammed b. A’lâ b. Ali, Mevsuâtu Keşşâf Istılâhâti’l-Funûn ve’l-Ulûm, Mektebetu Lubnan, Beyrut, 1996. Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ, es-Sünen, (Thk. Ahmed Muhammed Şakir), Dâru İhyâi’t-Turasi’l-Arabîyye, Beyrut, ts. Yaran, Rahmi, “Bid’at”, DİA, İstanbul, 1992, VI, s. 129-131. Yazıcı, Muhammed, “İslâm Düşünce Geleneğinde “Her Yenilik Bid’attır” Hadisine Yaklaşımlar”, Atatürk Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 19, Erzurum, 2003. Yücel, Ahmet, Hadis Usûlü, M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 26. Baskı, İstanbul, 2016. Zebidî, Muhammed Murtaza el-Hüseynî, Tâcu’l-Arûsmin Cevâhiri’l-Kâmûs, (Thk. Abdulkerîm İzbâvî), et-Türasu’l-Arabî, Kuveyt, 1983.