GÜNAH PSİKOLOJİSİNE DİNİ VE PSİKOLOJİK BİR YAKLAŞIM

Yıl 2017, Sayı: 4, 231 - 245, 01.11.2017

Davut Ceylan

https://doi.org/10.31120/0.2018.49

Öz

Günah kelimesi Arapça ‘cünah’ kelimesinden gelmekte olup suç, hata, olumsuz

durum anlamlarını içermektedir. Genel olarak da geçerliliğini/meşruiyetini ilahi

otoriteden alan yasaklardır. Günahkârlık, psikolojik bir terim olan suçluluk

duygusu bağlamında ele alınmakla beraber esas itibariyle dini bir kavramdır.

Batılı düşünürlerce ‘tanrısal yasanın çiğnenmesi’ olarak ifade edilirken İslam

âlimlerince bütünden ayrılış, genel düzene aykırı olmak ve nizama başkaldırı,

bağlamında değerlendirilmiştir. Kur’an’a göre ise; hayatın genelini oluşturan

iyilik, hayır ve güzellikler sevap, doğadaki istisnaî ve arızi bir durum olan kötülükler

ise günahtır. Hadislerde ise günahlar ve haramlar, insan kalbine rahatsızlık

veren yanlış/gayr-ı meşru fiillerdir. O nedenle Elmalılı Hamdi günahları

insan için arızî bir durum, Gazali ve Nursi ise zehirli bir gıda olarak ele almıştır.

Aynı zamanda Nursi’ye göre kalbî ve ruhî yaralar olan günahların insana sıkıntı

verme nedeni yokluk (adem) türünden fiiller oldukları içindir. Zira O’na göre

her sıkıntı, elem ve problemin kaynağı yokluk (adem) veya yokluğu netice veren

şer (kötülük) fiilleridir.

Anahtar Kelimeler

Suçluluk, Kötülük, Yokluk (adem), Günah, İnsan, Ayrılık, Sıkıntı ve acı

A Religious and Psychological Approach to Sin Psychology

Öz

The Turkish word “gunah” (sin) originates from Arabic “junah” and means

crime, fault or negative state. Generally, sins are prohibitions validated/regulated

by divine authority. Sinning is mainly a religious term although it is usually

handled with the psychological concept of guilt. It is defined as the “violation

of divine law” by western philosophers, while Islamic thinkers evaluated it as parting from the whole, to be against public order, and uprising. According to

Quran, goodness and beauties that make up the majority of life are good deeds

whereas bad deeds which are exceptional and non-essential are sin. Moreover,

in the hadith sins and haram are illicit/wrong actions which disturb one’s heart.

Therefore, sin was considered as a non-esssential state by Elmali Hamdi,

whereas it was regarded as poisonous food by Nursi and Gazali. Also, according

to Nursi, the reason why sins (described as wounds of the heart and spirit)

disturb people is because they are nonexistence. According to him the sources

of troubles, sorrows and problems are nonexistence or evil acts that result in

nonexistence.

Anahtar Kelimeler

Guilt, Evil, Nonexistence, Sin, Human, Separation, Trouble and Pain

Kaynakça

• EL-İSFAHANİ, Müfredat / Kur’an kavramları Sözlüğü, Abdulbaki Güneş (Çev), Çıra Yay, İstanbul, 2012, FIRAT, Erdoğan, Şahsiyet Gelişiminde Tevbenin Fonksiyonu, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi,1982. FAİVER, Christopher; Ingersoll, Eliot, and O’brien, Eugene; “Religion, Guit and Mental Healt” Journal of Counseling and Development, Sayı 78, 2000. GAZALÎ, Ebu Hamid, İhyau Ulumiddin, Âlemu’l-Kütub, Dımeşk, ts., IV/l0. HÖKELEKLİ, Hayati, Din Psikolojisi, TDV Yayınları, Ankara, 2013. KILIÇ, Sadık, Kur’an’da Günah Kavramı, Konya, Hibaş Yayınevi, 1984. Kur’an-ı Kerim, TDV Yayınları, 2011, Ankara. NURSİ, Said, Mesnevi-i Nuriye, Envar Neşriyat, İstanbul, 2013. NURSİ, Said, Sözler, Envar Neşriyat, İstanbul, 2013. NURSİ, Said, Latif Nükteler, Envar Neşriyat, İstanbul, 2013. NURSİ, Said, Lemalar, Envar Neşriyat, İstanbul, 2013. NURSİ, Said, Asayı Musa, Envar Neşriyat, İstanbul, 2013. NURSİ, Said, İşaratül i’caz, Envar Neşriyat, İstanbul, 2013. NURSÎ, Said, Hutbe-i Şamiye, Envar Neşriyat, İstanbul, 2013. SOYSALDI, H. Mehmet, İslam’da Günah Kavramı, İlmi ve Akademik Araştırma Dergisi, Ankara, 2001. ŞENTÜRK, Habil, İbadet Psikolojisi, İz Yayıncılık, İstanbul, 3. Baskı, 2009. ÜNALAN, Abdullah, Hadislerde günahın Psiko sosyal boyutu, İnönü üniversitesi İlahiyat Fakültesi dergisi, Cilt 3, Sayı 1, 2012. YALOM, İrvin, Varoluşçu Psikoterapi, Çev: Zeliha İyidoğan Babayiğit, İstanbul, 1999. YAPICI, Asım, İslam’da Tövbe ve Dini Yaşayıştaki Rolü, İstanbul, 1997. ÖZTÜRK, Yaşar Nuri, İslam›da Büyük Günahlar, Yeni Boyut Yayınları, 1998, İstanbul.