BEDİÜZZAMAN’IN “MUKTESİT” SİYASET ANLAYIŞI VE BİR İMKÂN OLARAK DEMOKRATİK SİYASET

Yıl 2019, Sayı: 7, 5 - 33, 28.06.2019

Ahmet Yıldız

Öz

İçtihadın konusu olması gereken siyasetin/siyasi
meselelerin itikadi alana taşınmış olması, İslam düşünce tarihindeki en büyük
“eksen kayması”dır. Siyasetin bu şekilde mutlaklaştırılarak aşkınlaştırılması,
bir taraftan tekfir mekanizması üzerinden bir ötekileştirme üretirken, diğer
taraftan istibdadı Müslüman toplumlarda siyasi meşruiyetin zati bir niteliği
haline getirmiştir. Said Nursi’nin siyasetten istiazesi, hem tekfir hem de
istibdat görünümlü aşırılıklardan sakınarak, ifrat ve tefrit uçları arasında
istikameti temsil eden vasat/muktesit bir siyaset anlayışını benimsemeyi ifade
eder. Siyaseti mutlaklaştırma ya da inkar etme yerine onu demokratik bir imkan
alanı olarak nisbileştirirken müsbetleştirerek, farklılıkları veri olarak kabul
eden nazari alana taşımak suretiyle İslam ile otokrasi arasına bir tecrit
duvarı koyar; böylece demokratik İslami bir anlayışı ahlaki bir zemin üzerinde
vazeder.

Anahtar Kelimeler

Siyasetin mutlaklaştırılması, siyasetin inkarı, siyasetin şeytanileştirilmesi, Vasat/Muktesid Siyaset

Kaynakça

• Akbulut, Ahmet. Sahabe Dönemi İktidar Kavgası. 5. Baskı. Ankara: OTTO Yayınları, 2017.
• Aktay, Yasin. “Halife Sonrası Şartlarda İslâmcılığın Öz Diyar Algısı”. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce/İslâmcılık. 6:68-95. İstanbul: İletişim, 2004,
• Aktay, Yasin. İslâm ve Sekülerleşmenin Kaynakları. İstanbul: Tezkire Yayıncılık, 2017.
• Aycan, İrfan. Saltanata Giden Yolda Muaviye Bin Ebî Süfyan. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2001.
• Bein, Amit. Osmanlı Uleması ve Türkiye Cumhuriyeti Değişimin Failleri ve Geleneğin Muhafızları. çev. Bülent Üçpunar. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2012.
• Çantay, Hasan Basri. Akifname (Mehmed Akif). İstanbul: Ahmet Sait Matbaası, 1966.
• Mücahid, Huriye Tevfik. Farabi’den Abduh’a Siyasi Düşünce, çev. Vecdi Akyüz. İstanbul: İz Yayınları, 2012.
• Nursi, Said. Sözler. İstanbul: Envar Neşriyat, 2002
• Nursi, Said. “Anglikan Kilisesine Cevap,” Asar-ı Bediiyye. der. Abdulkadir Badıllı. İstanbul: Envar Neşriyat, 2010..
• Nursi, Said. “Divan-ı Harb-i Örfi”. Asar-ı Bediiyye. der. Abdulkadir Badıllı. İstanbul: Envar Neşriyat, 2010.
• Nursi, Said. “Hakikat Çekirdekleri”. Asar-ı Bediiyye. der. Abdulkadir Badıllı. İstanbul: Envar Neşriyat, 2010.
• Nursi, Said. “Münazarat,” Asar-ı Bediiyye, der. Abdulkadir Badıllı. İstanbul: Envar Neşriyat, 2010.
• Nursi, Said. Emirdağ Lahikası I-II. İstanbul: Yeni Asya Neşriyat, 2006.
• Nursi, Said. Kastamonu Lahikası. İstanbul: Yeni Asya Neşriyat, 2007.
• Nursi, Said. Mektubat. İstanbul: Yeni Asya Neşriyat, 1994.
• Nursi, Said. “1339 Tarihinde Meclis-i Mebusana Hitaben Yazdığım Bir Hutbenin Suretidir”. Mesnevi-i Nuriye. İstanbul: Yeni Asya Neşriyat, 2007.
• Nursi, Said. Tarihçe-i Hayat. İstanbul: Yeni Asya Neşriyat, 2007.
• Râğıb el-İsfahani. Müfredât Kur’an Kavramları Sözlüğü. çev. Abdulbaki Güneş, Mehmet Yolcu. İstanbul: Çıra Yayınları, 2012.
• Yıldız, Ahmet. “Said Nursi’s Positive Action as a Method of Serving Belief and Peace”. The Companion to Said Nursi Studies. 379-391. der. Ian Markham and Zeynep Sayılgan. Eugene-Oregon: Pickwick Publications, 2017.