HAK ARAYIŞINDA MÜSBET HAREKET

Yıl 2019, Sayı: 7, 83 - 117, 28.06.2019

Ali Bakkal

Öz

Günümüzde aile,
cemiyet, toplum, devlet ve devletler arasında ortaya çıkan anlaşmazlıkların
temel kaynağı ya birey ve toplumların haklarına razı olmaması veya hak
konusunda hasımlarıyla anlaşmazlığa düşmeleridir. Bilerek haksızlık yapanları
ancak güç durdurabilir. Ancak hak konusunda anlaşamayanlar, önce empati yaparak
kendi haklarının ne olduğu konusunda iyi düşünmeleri, gerektiğinde uzmanlara
danışmaları gerekir. Anlaşmazlığın bir kısmı da hak arayışında aşırılıktan
kaynaklanmaktadır. İnsanlar haklı olduklarını bildikleri zaman, haklarını her
zaman alabilecekleri ve kullanabilecekleri kanaatindedirler. Oysa toplumda
bazen hukukî anlamda da “haklısın, ama alacağın yok” denilecek yerler vardır.
Bu tebliğde daha çok hak aramanın müsbet yolları gösterilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hak, ehak, müsbet hareket, hakkın sınırlılığı, hakkın kötüye kullanılması

Kaynakça

• KAYNAKÇA Adal, Erhan. Hukukun Temel İlkeleri – El Kitabı. İstanbul: Beta Basım Yayım, 1998.
• Ahmed b. Hanbel (ö.241/855). el-Müsned. I-VI. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1982.
• Badıllı, Abdülkadir. Risale-i Nur’un Kudsî Kaynakları. İstanbul: Envâr Neşriyat, 2016.
• Bardakoğlu, Ali. “Hak-Fıkıh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 15:139-151. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
• Bardakoğlu, Ali. “İstihsan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 23:339-347. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Berki, Ali Himmet. Açıklamalı Mecelle (Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye). İstanbul: Hikmet Yayınları, 1982.
• Beyânûnî, Muhammed Ebü’l-Feth. “Hüküm – Fıkıh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 18:466-468. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
• Bilge, Necip. Hukuk Başlangıcı. Ankara: Turhan Kitabevi, 2009.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail (ö.256/870). Sahîhu’l-Buhârî (el-Câmiʻu’s-sahîh). İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Çağrıcı, Mustafa. “Hak”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 15:139-151. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
• Çalış, Halit. “Zaruret”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44:141-144. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• Dârimî, Ebû Muhammed Abdullah b. Abdirrahmân b. el-Fazl. es-Sünen (ö. 255/869).
• es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Dönmez, İbrahim Kâfi. “Meşrû Müdafaa”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29:383-387. Ankara: TDV Yayınları, 2004.
• Dönmez, İbrahim Kâfi. “Sedd-i Zerâi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 36:277-282. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş’as (ö.275/888). es-Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• İbn Mâce, Muhammed b. Yusuf el-Kazvînî (273/886). es-Sünen. I-II. (thk. M. Fuad Abdulbâkî). İstanbul: Çağrı Yayınları 1981.
• Karaman, Hayreddin. Mukayeseli İslâm Hukuku II. İstanbul: İrfan Yayınevi, 1982.
• Kayıhan, Şaban. Hukukun Temel Kavramları. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2013.
• Köse, Saffet. İslâm Hukukunda Hakkın Kötüye Kullanılması. İstanbul: Marmara Üniversitesi, İlâhiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1997.
• Müslim, Ebu’l-Huseyn Muhammed b. Haccâc (ö.261/875). el-Camiʻu’s-Sahîh. I-VIII. (thk. M. Fuad Abdulbakî). İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.
• Nursî, Bediüzzaman Said. Emirdağ Lâhikası I. İstanbul: Söz Basım Yayın, 2012.
• Nursî, Bediüzzaman Said. İlk Dönem Eserleri. İstanbul: Söz Basım Yayın, 2012.
• Nursî, Bediüzzaman Said. Mektûbat. İstanbul: Söz Basım Yayın, 2012.
• Nursî, Bediüzzaman Said. Sözler. İstanbul: Söz Basım Yayın, 2012.
• Nursî, Bediüzzaman Said. Tarihçe-i Hayat. İstanbul: Söz Basım Yayın, 2012.
• Özen, Şükrü. “İstislâh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 23:383-388. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Olguner, Fahrettin. “Bâtıl”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 5:147-148. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
• Özbilen, Şevki. Hukukun Temel Kavramları. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2013.
• Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ (ö.279/892). es-Sünen. I-V. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1981.