KİTAB-I MUKADDES METİNLERİNDE HZ. PEYGAMBER’İN (SAS) MÜJDELENMESİ KONUSUNDA BİR İNCELEME: MUʻCİZÂT-I AHMEDİYE RİSALESİ PERSPEKTİFİNDEN-(I)

Yıl 2020, Sayı: 9, 5 - 44, 30.06.2020

Yunus Gördük

Öz

Bedîüzzaman Saîd Nursî, sürgün hayatında Barla’da telif ettiği Muʻcizât-ı Ahmediye risalesinin bir bölümünde Eski Ahit ve Yeni Ahit’ten Hz. Peygamber’in (sas) geleceğini müjdeleyen yirmi üç delile yer vermiştir. Bunların dokuzu Tevrat’a, üçü Zebûr’a (Mezmurlar), dokuzu İncîl’e (Bunlardan sekizi Yuhanna’ya) atfen zikredilmiştir. İki delil ise yine Eski Ahit’in Eşʻıyâ ve Mîḥâîl (Yeşaya, Mika) bölümlerinde bulunmaktadır. Nursî’nin İslâmî kaynaklarda geçen ilgili bilgi ve analizleri, kaynak eserlere ulaşma imkânından mahrum olduğu halde, adeta zihnen süzüp rafine ederek en kısa ve öz şeklini kendi risâlesinde sunduğu görülmektedir. Eser bu yönüyle, telifi esnasında ilâhî bir inayetin var olduğunu teyit eder niteliktedir. Nursî genel anlamda önemli gördüğü delilleri yahut mahfûzâtından hatırlayabildiği kadarından gerek gördüklerini eserine almış ve kadîm İslâm ulemasının izini takiben yorumlamıştır. Müellife göre geçmiş peygamberlerin Hz. Peygamber’den bahsetmemiş olması imkânsızdır. Çünkü beşeriyet tarihinin en önemli hadisesi son peygamberin ortaya çıkışıdır. Dolayısıyla enbiyanın ihbarı ve bunların elimizde bulunan kütüb-i sâbıkada mevcudiyeti şüphesizdir. Mevcut delillerin bir kısmının beraberce ve belli bir mantıksal örgü ile sunumu ise son derece ikna edici büyük bir delile dönüşmektedir. Bir makale boyutunu aşmamak adına bu çalışmada Nursî’nin, Mezmurlar (Zebûr) hariç Eski Ahit metinlerine müsteniden aktardığı delillerle ilgili analizlere yer verilecektir. Mezmurlar ve Yeni Ahit (Yuhanna İncîli) metinlerindeki deliller ise bunun devamı niteliğindeki ikinci makalede ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Siyer, Hz. Peygamber, Nursi, Risale-i Nur, Mu'cizat-ı Ahmediye, beşaret, delil, Kitab-ı Mukaddes, Eski Ahit

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Abdülahad Dâvud. Tevrat ve İncîl’e Göre Hz. Muhammed (a.s.). Trc. Nusret Çam. İzmir: Nil Yayınları, 1988.
• Adam, Baki. Yahudi Kaynaklarına Göre Tevrat. İstanbul: Pınar yayınları, 2002.
• Ahmed b. Hanbel. Müsned. Thk. Şuayb el-Arnaût/Âdil Mürşid vd. 45 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2001.
• Ali el-Kârî, Ali b. Muhammed Ebu’l-Hasan Nûrüddin. Şerhu’ş-Şifâ. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1421/2001.
• Ali el-Kârî, Ali b. Muhammed Ebu’l-Hasan Nûrüddin. Mirkâtü’l-mefâtîh şerhu Mişkâtü’l-mesâbîh. 10 cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 2002.
• Âlûsî, Ebu’l-Meʻâlî Mahmud Şükrî. es-Süyûfü’l-Müşrika ve muhtasaru’s-Savâki’i’l-Muhrika. Thk. Mecid el-Halîfe. Kahire: Mektebetü’l-İmami’l-Buhârî, 2008.
• Aydın, Mehmet. “İzhâru’l-Hak”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 23: 507-509. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• ʻAynî, Bedrüddîn Ebû Muhammed Mahmud b. Ahmed. ʻUmdetü’l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buhârî. 25 Cilt. Beyrut: Dâru İhyai’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
• Badıllı, Abdülkadir. Risale-i Nur’un Kudsî Kaynakları. İstanbul: Envar Neşriyat, 2007.
• Badıllı, Abdülkadir. Bedîüzzaman Saîd Nursî-Mufassal Tarihçe-i Hayat. 3 Cilt. İstanbul: y.y., 1998.
• Beğavî, Ebû Muhammed el-Hüseyin b. Mesûd. Me‘âlimu’t-tenzil fî tefsîri’l-Kur’ân. Thk. Abdürrezzak el-Mehdî. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyai’t-Türâsi’l-Arabî, 1998.
• Beğavî, Ebû Muhammed el-Hüseyin b. Mesûd. Şerhu’s-sünne. Thk. Şuayb el-Arnavût/Muhammed Züheyr eş-Şâvîş. 15 Cilt. Dımaşk/Beyrut: Mektebetü’l-İslâmî, 1983.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali. Şu‘abu’l-iman. Thk. Abdülalî Abdülhamîd Hâmid. 14 Cilt. Riyad: Mektebetü'r-Rüşd, 2003.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali. es-Sünenü’l-kübrâ. Thk. Mahmûd Abdülkadir ‘Atâ. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali. (1982). Delâilü’n-nübüvveti ve maʻrifetu shvâli Sâhibi’ş-Şerîʻa. 7 cilt. Beyrut: Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1405/1985.
• Birışık, Abdülhamit. “Rahmetullah el-Hindî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 34: 419-421. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Buhârî, Ebû Abdullah İsmâil b. İbrahim el-Cuʻfî. Sahihu’l-Buhârî. Thk. Muhammed Züheyr b. Nasır en-Nasır. 9 Cilt. Beyrut: Dâru Tavki’n-Necât, 2002.
• Buhârî, Ebû Abdullah İsmâil b. İbrahim el-Cuʻfî. Halku efʻâli’l-ʻİbâd. Thk. Abdurrahman ʻUmeyra. Riyad: Dâru’l-Meʻârif, ts.
• Cisr, Hüseyin Efendi. er-Risâletü’l-Ḥamîdiyye fî ḥakīḳati’d-diyâneti’l-İslâmiyye ve ḥaḳḳıyyeti’ş-şerîʿati’l-Muḥammediyye. Kahire: Dârü’l-Kitabi’l-Mısrî; Beyrut: Dâru’l-Kitabi’l-Lübnânî, 1433/2012.
• Çelebi, İlyas. “er-Risâletü’l-Hamîdiyye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 35: 128-129. İstanbul: TDV Yayınları, 2008.
• Dârimî, Ebû Muhammed b. Abdillah b. Abdirrahman. Sünenü’d-Dârimî. Thk. Hasan Selim Esed ed-Dârânî. 4 Cilt. Suûdî Arabistan: Dâru’l-Muğnî, 2000.
• Dârimî, Ebû Muhammed b. Abdillah b. Abdirrahman. Müsned. Thk. Merzûk b. Hiyâs ez-Zehrânî. 2 Cilt. B.y.: y.y., 2015.
• Ebu’l-Bekâ el-Hâşimî. Tahcîlu men harrafe’t-Tevrâte ve’l-İncîl. Thk. Mahmud Abdurrahman Kadh. 2 Cilt. Riyad: Mektebetü’l-ʻÎbkân, 1998.
• Ebû Zehre, Muhammed. Hâtemü’n-Nebiyyîn. 3 Cilt. Kâhire: Dâru’l-Fikri’l-Arabî, 1425/2004.
• Fazlıoğlu, İhsan. “Semev’el el-Mağribî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 36: 488-489. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Friedman, Richard Elliott. Kitab-ı Mukaddes’i Kim Yazdı?. Çev. Muhammet Tarakçı. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2005.
• Gündüz, Şinasi. Din ve İnanç Sözlüğü. Ankara: Vadi Yayınları, 1998.
• Harman, Ömer Faruk. “Abdulahad Dâvud”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 1: 177-178. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.
• Hindî, Rahmetullah b. Halîli’r-Rahmân el-Kîrânevî el-Usmânî. İẓhârü’l-ḥaḳ. Thk. Muhammed Ahmed Muhammed Abdülkâdir Halîl Melkâvî. 4 Cilt. Riyad : İdaretü'l-Buhûsi'l-İlmiyye, 1989.
• İbn ʻAsâkir, Ebu’l-Kâsım Ali b. Hasan. Tarîhu Dımaşk. Thk. ‘Amr b. Ğarâme el-Umrevî. 80 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1995.
• İbn Ebî Hâtim, Ebû Muhammed Abdurrahman er-Râzî. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. Thk. Es’ad Muhammed Tayyib. 10 Cilt. Suudi Arabistan: Mektebetü Nizâr, 1998.
• İbnü’l-Cevzî, Ebu’l-Ferec Cemâlüddin Abdurrahman. Garîbu’l-hadîs. Thk. Abdülmuʻtî Emin el-Kalʻacî. 2 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1985.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed. el-Fasl fi’l-milel ve’l-ehvâi ve’n-nihal. 5 Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Hanci, ts.
• İbn Kayyim el-Cevziyye, Muhammed b. Ebî Bekir b. Eyyub. Hidâyetü’l-hiyârâ fî ecvibeti’l-Yehûdi ve’n-Nasârâ. Thk. Muhammed Ahmed el-Hacc. Cidde: Dâru’l-Kalem/Dâru’ş-Şâmiyye, 1996.
• İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ İsmâil b. Ömer el-Kureşî. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. Thk. Sami b. Muhammed Selâme. 8 Cilt. Riyad: Dâru’t-Taybe, 1999.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükrim b. Ali Ebu’l-Fadl. Lisânu’l-Arab. 15 Cilt. Beyrut: Dâru’s-Sâdır, 1992.
• İbn Teymiyye, Takiyüddin Ebu’l-Abbas Ahmed el-Harrânî. el-Cevâbu’s-sahîhu limen beddele dîne’l-Mesîh. Thk. Ali b. Hasan v.dğr. 6 Cilt. Suudi Arabistan: Dâru’l-ʻÂsıme, 1999.
• Kâdî ʻIyâḍ, Ebu’l-Fadl b. Musa el-Yahsubî. eş-Şifâ bi-taʻrîf-i hukûki’l-Mustafâ. Amman: Dâru’l-Feyhâ, 1407/1985.
• Kastallânî, Ebu’l-Abbas Ahmed b. Muhammed el-Mısrî. el-Mevâhibü’l-ledünniyye bi’l-minahi’l-Muhammediyye. 3 Cilt. Kahire: el-Mektebetü’t-Tevfîkiyye, ts.
• Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed Şemsüddîn. el-İʻlâmu bimâ fî dîni’n-Nasârâ mine’l-fesâdi ve’l-evhâm ve izhâru mehâsini’l-İslâm. Thk. Ahmed Hicâzî es-Sekâ. Kâhire: Dâru’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
• Makdisî, el-Mutahhar b. Tâhir. el-Bed’ü ve’t-târîh. 6 Cilt. Bur Said (Port Said): Mektebetü’s-Sekâfeti’d-Dîniyye, ts.
• Makrizî, Takiyyüddîn Ahmed b. Ali. İmtaʻu’l-esmaʻi bimâ li’n-Nebiyyi mine’l-ahvâli ve’l-emvâli ve’l-hafedeti ve’l-metâʻ. Thk. Muhammed Abdülhamid en-Nesîmî. 15 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye: 1999.
• Mâturîdî, Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed. Te’vîlâtu Ehli’s-Sünne. Thk. Mecdî Baslûm. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2005.
• Mâverdî, Ebû’l-Hasan Ali b. Muhammed. İʻlâmu’n-Nübüvve. Beyrut: Dâru Mektebeti’l-Hilâl, 1409/1988.
• Mekkî b. Ebî Tâlib, Ebû Muhammed Hammûş b. Muhammed b. Muhtar el-Kaysî. el-Hidâye İlâ Bulûġi’n-Nihâye fî İlmi Me‘âni’l-Ḳur’ân ve Tefsîrihi. 13 cilt. Câmiatu’ş-Şârika, 2008.
• Mübârekfûrî, Safiyyurrahman. er-Rahîku’l-mahtûm. Beyrut: Dârü’l-Hilâl, ts.
• Münâvî, Zeynüddin Muhammed Abdurraûf. Feyzu’l-kadîr. Thk. Hamdi ed-Demirdaş Muhammed. 6 Cilt. Mısır: Mektebetu’t-Ticariyyeti’l-Kübra, 1356/1938.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyin İbnü’l-Haccâc el-Kuşeyrî en-Neysabûrî. Sahih. Thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî. 5 cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
• Nehhâs, Ebû Cafer Ahmed b. Muhammed. Me‘âni’l-Kur’ân. Thk. Muhammed Ali es-Sâbûnî. 6 Cilt. Mekke: Câmiatu Ümmi’l-Kurâ, 1409/1990.
• Nursî, Bedîüzzaman Saîd. Mektûbat. İstanbul: Envâr Neşriyat, 1992.
• Sekkâr, Munkîz b. Mahmûd. Hel beşşere’l-Kitabu’l-Mukaddesu bi-Muhammedin sallallahu aleyhi ve sellem. Mısır: Dâru’l-İslâm, 2007.
• Semev’el el-Mağribî, b. Yahya b. Abbâs. Bezlü’l-mechûd fî ifhâmi’l-Yehûd. Haz. Abdülvehhab Tavîle. Dımaşk: Dâru’l-Kalem/Beyrut: Dâru’ş-Şâmiyye, 1989.
• Suyûtî, Celâlüddin Abdurrahman. el-Hasâisu’l-kübrâ. 2 cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
• Sübkî Takiyyüddîn Ali b. Abdülkâfi. es-Seyfü’l-meslûl alâ men sebbe’r-Resûl. Thk. İyâd Ahmed el-Gavc. Amman: Dâru’l-Feth, 2000.
• Şâmî, Şemsüddîn Muhammed b. Yusuf es-Sâlihî. Sübülü’l-hüdâ ve’r-reşâd fî sîreti Hayri’l-ʻİbâd. Thk. Adil Ahmed Abdülmevcud/Ali Muhammed Muavvıd. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1993.
• Şehristânî, Ebû’l-Feth Muhammed b. Abdilkerim. el-Milel ve’n-nihal. Nşr. Ahmed Fehmî Muhammed. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
• Taberânî, Süleyman b. Ahmed b. Eyyûb Ebu’l-Kâsım. el-Mu’cemu’l-kebîr. Thk. Hamdi b. Abdilmecid es-Selefî. 25 Cilt. Kâhire: Mektebetü İbn Teymiyye, ts.
• Taberî, Ebû Cafer Muhammed İbn Cerîr. Câmi‘u’l-beyân fî te’vîli âyi’l-Kur’ân. Thk. Ahmed Muhammed Şâkir. 24 Cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2000.
• Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa es-Sevre. el-Câmiu’s-sahîh (Sünenü Tirmizî). 5 Cilt. Mısır: Şeriketü’l Mektebe ve Matbaati Mustafa el-Bâbî’l-Halebî, 1975.
• Tûfî, Süleyman b. Abdülkavî Necmüddîn. el-İntisârâtu’l-İslâmiyye fî keşfi şübehi’n-Nasrâniyye. Thk. Salim b. Muhammed el-Karnî. 2 Cilt. Riyad: Mektebetü’l-ʻÎbkân, 1419/1998.
• Uludağ, Süleyman. “Kerâmet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 25: 265-268. Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Yurdagür, Metin. “Fetret”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 12: 475-480. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
• Kutsal Kitap -Eski ve Yeni Antlaşma- (Tevrat, Zebûr, İncîl). Nşr. Kitab-ı Mukaddes Şirketi. İstanbul: Yeni Yaşam Yayınları, 2010.
• Kutsal Kitap -Yeni Dünya Çevirisi- (Tevrat, Zebûr, İncîl). Nşr. Watchtower Bible and Tract Society New York, Inc. New York: b.y., 2017.
• el-Kitâbu’l-Mukaddes -Tercemetü’l-Âlemi’l-Cedîd-, Nşr. Watchtower Bible and Tract Society New York, Inc. New York: b.y., 2017.
• https://isparta.ktb.gov.tr/TR-166053/barla-inanc-ve-kultur-turizmi.html (T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Isparta Kültür ve Turizm Müdürlüğü kurumsal web sitesi)