Islamic Public Economic Policy

Yıl 2022, Sayı: 14, 112 - 147, 29.12.2022

Ahmet Efe

Öz

Economic policies in normal circumstances try to solve main problems such as inequality in income distribution and unemployment. For this purpose, many incentives are given, and support is mobilized by government intervention through grant mechanisms. However, wealthy big capitalists may earn more due to their economies of scale, credibility, and lobbying, while financial advisors pay fewer taxes with their magic solution. In addition, while the deposits of the capitalists in the bank are constantly multiplied, the merchants, civil servants, workers, or retirees who take loans from the bank can come to the brink of bankruptcy with large default interests and executions in the slightest disruption or add wealth to the wealth of the capitalists in return for the loans they receive by working for a long time. It can be said that with the development of Behavioral Economics Theory, which looks at such problems from a different perspective that classical economics could not answer, parameters reflecting psychological, sociological, and religious values are remarkable in determining economic preferences and revealing general economic performance. There may be different understandings among academics working in Islamic economics. For this reason, it is important to contribute to the development of Islamic economics with analyzes in the field of economic policy. While the analyses of modern economic theories are based on the assumption that man only tries to increase his material interests in the temporary world life, some argue that the free market is the best allocation mechanism. In contrast, others argue that state intervention and the absolute inevitability of property institutions. While some accepted that the state is necessary but bad and can only intervene in case of market failures, they disagreed on which monetary or financial instruments could or could not be more effective. Others claimed that capitalists holding capital developed new institutional and political tools for the continuity of the order they created in order to exploit the surplus value created by labor. While some argue that a fair system that everyone deserves can exist together with a free market environment by preventing the injustices of the powerful through social state practices, there have been discussions on the point that strong individuals should continue with natural selection and that the protection of the weak is unfair to the strong. While modern economic theories are based on capital accumulation and the key importance of capital, they can differ on the effectiveness of monetary, financial, and social policy instruments used and the state's and institutions' roles in distribution relations. Capital accumulation, regulation regimes, property institutions, production relations, and material factors of production are the basis of all left and liberal economic schools. In our study, the foundations of the Islamic economy regarding the capacity to produce economic policy are examined from an Islamic point of view. From this point of view, the privileged status of the Islamic economy comes into question. For this reason, the main theme of this study is to reveal the importance given to the world life and the blessings in the world in the context of the basic principles of Islam, how the assets should be used and how the resources should be spent for needs, with an economic policy approach. We claim that economic policies in line with Islam yield more consistent, logical, and beneficial results in providing material and spiritual peace and facilitating people's life than current economic policies. In this study, Islamic ethical axioms developed by Said Nursi are used as reference points for conceptual and theoretical analysis. Accordingly, it is thought that economic policies can be formed within the framework of basic principles such as not engaging in interest-bearing transactions within the scope of Islamic economics, fairness in income distribution, prevention of waste, protecting people from hypocrisy and worldly persecution, emphasizing the sharing and benevolent nature, and avoiding harmful activities that do not benefit people and society. The results of this study show that the fundamental problem of Islamic economics is still stuck in the neo-classical and neo-liberal doctrine, which is stuck in the methodology used. It is necessary to rebuild the basic principles of Islamic economics; Developing a sincere sense of brotherhood based on compassion and frugality with a firm belief in oneness constitutes the most important principle.

Anahtar Kelimeler

Religion and Economics, Islamic Economics, Economics Policy

İslam’da Kamu Ekonomi Politikası

Öz

Gelir dağılımında eşitsizlik ve işsizlik gibi temel sorunlar normalde iktisadi politikalarla giderilmeye çalışılır. Bu amaçla hükümetler tarafından pek çok teşvikler verilmekte ve hibe mekanizmalarıyla destekler seferber edilmektedir. Ancak yine de zengin olan büyük sermayedarların ölçek ekonomileri, kredibiliteleri ve lobicilik etkisiyle her zaman daha fazla kazandıkları, mali danışmanların sihirli çözümleriyle daha az vergi ödemeleri mümkündür. Buna karşın da en fazla vergilerin ücretli kesimden alınan gelir vergileri ile tüketim üzerine konulan vergilerden elde edildiği dolayısıyla kazanca göre vergilendirilerek ihtiyaç ölçüsünde dağıtımının yapıldığı bir mekanizma kapitalist düzende henüz gerçekleştirilememiştir. Bunun yanı sıra sermayedarların bankadaki mevduatları sürekli katlanırken bankadan kredi alan esnaf, memur, işçi veya emekli en ufak aksamada büyük temerrüt faizleri ve icralarla iflas eşiğine gelebilmekte veya uzun dönem çalışarak aldığı krediler karşılığında sermayedarların servetine servet katmaktadır. Klasik ekonominin cevaplayamadığı bu tür sorunlara farklı bir perspektiften baktıran Davranışsal İktisat Teorisinin gelişmesiyle birlikte psikolojik, sosyolojik ve dini değerleri yansıtan parametrelerin iktisadi tercihleri belirlemede ve genel ekonomik performansı ortaya koymak noktasında dikkate değer olduğu söylenebilir. İslam ekonomisi alanında çalışan akademisyenler arasında bu açıdan farklı anlayışlar olabilmektedir. Bu nedenle iktisadi politika alanındaki analizlerle İslam iktisadının gelişmesine katkıda bulunulması önem arz etmektedir. Modern iktisat teorilerinin analizleri insanın sadece geçici dünya hayatında maddi menfaatlerini arttırmaya çalıştığı varsayımına dayanırken, kimisi serbest piyasanın en iyi tahsis mekanizması olduğunu, kimisi de devlet müdahalesi ve mülkiyet kurumlarının tartışmasız kaçınılmazlığını savunmuşlardır. Bazıları devletin zorunlu ancak fena olduğunu ve sadece piyasa aksaklıklarının meydana gelmesi durumunda kısıtlı ve geçici bir şekilde müdahalede bulunulabileceğini kabul ederlerken aralarında parasal veya mali araçlardan hangilerinin daha etkili olabileceği veya olamayacağı noktasında ihtilafa düşmüşlerdir. Bazıları ise sermayeyi elinde bulunduran kapitalistlerin emeğin meydana getirdiği artık değeri sömürmek için oluşturdukları düzenin devamlılığı için yeni kurumsal ve politik araçları geliştirdiğini iddia etmişlerdir. Bazıları da sosyal devlet uygulamalarıyla güçlülerin yaptığı haksızlıkların önlenerek herkesin hak ettiği adil bir sistemin serbest piyasa ortamıyla birlikte mevcut olabileceğini savunurlarken doğal seleksiyonla güçlü bireylerin devam etmesi gerektiği ve zayıfların korunmasının güçlülere ve dolayısıyla doğal dengeye haksızlık olduğu noktasında tartışmalar yapılagelmiştir. Dolayısıyla modern iktisat kuramları sermaye birikimine ve sermayenin kilit önemine dayanırken kullanılacak parasal, mali ve sosyal politika araçlarının etkinliği ve bölüşüm ilişkilerinde devletin ve kurumların rolleri üzerinde ayrışabilmektedirler. Sermaye birikimi, düzenleme rejimi, mülkiyet kurumları, üretim ilişkileri ve maddi üretim faktörleri sol ve liberal tüm iktisadi okullarda temel alınmaktadır. Bu noktadan İslam ekonomisinin ayrıcalıklı durumu söz konusu olmaktadır. Bu nedenle de yapılan analizlerde İslam’ın temel ilkeleri bağlamında dünya hayatına ve dünyadaki nimetlere verilen önem ile varlıkların nasıl kullanılması gerektiğinin, kaynakların ihtiyaçlar için nasıl sarf edilmesi lüzumunun iktisadi politika yaklaşımıyla ortaya konulması bu çalışmamızın ana temasını oluşturmaktadır. Çalışmamızda İslami bakış açısıyla İslam ekonomisinin iktisadi politika üretebilme kapasitesiyle ilgili temelleri incelenmektedir. İddiamız, İslam’a uygun iktisadi politikaların modern iktisat politikalarına göre insanın maddi-manevi huzurunu sağlama ve hayatını kolaylaştırma noktasında daha tutarlı, mantıklı ve yararlı sonuçlar doğurduğudur. Bu çalışmada Said Nursi tarafından geliştirilen İslami etik aksiyomlar, kavramsal ve teorik analiz için referans noktası olarak kullanılmıştır. Buna göre iktisadi politikaların, İslam iktisadı kapsamında faizli işlemlere girilmemesi, gelir dağılımında adalet, israfın önlenmesi, insanların riyakarlıktan ve dünyaperestlikten korunarak paylaşımcı ve hayırhah niteliğini ön plana çıkarması, insana ve topluma yararı olmayan zararlı faaliyetlerden kaçınılması gibi temel ilkeler çerçevesinde oluşturulabildiği düşünülmektedir. Bu çalışmanın sonuçları, İslam ekonomisinin temel sorununun, kullanılan metodoloji biçiminde sıkışan neo-klasik ve neo-liberal doktrininde hala takılıp kaldığını göstermektedir. İslam ekonomisinin temel ilkelerini yeniden inşa etmek gerekliliği, tahkiki bir tevhit inancı ile şefkat ve tutumluluğa dayalı samimi kardeşlik duygusunu geliştirmek en önemli esasları teşkil etmektedir. Tevhit, tüm ekonomik uygulamaların başlangıcı ve sonu olarak da görülebilir. Çünkü niyet bazen bir amelin neticesini tersine çevirebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

din, ekonomi, İslam ekonomisi, iktisadi politika, Religion and Economics, Islamic Economics, Economics Policy

Kaynakça

• Acar M. (2009) Towards A Synthesıs of Islam And The Market Economy? The Justice And Development Party's Economıc Reforms In Turkey, https://doi.org/10.1111/j.1468-0270.2009.01888.x
• Ahmed Z., Iqbal M. and Khan M. F. (1983) Fiscal Policy and Resource Allocation in Islam, International Centre for Research in Islamic Economics King Abdulaziz University, Jeddah And Institute of Policy Studies, Islamabad.
• Alkan, Y. (2017). Kapitalizm ve Said Nursi'nin Kapitalizme Bakışı. Katre Uluslararası İnsan Araştırmaları Dergisi, (3), 99-112. DOI: 10.31120/0.2018.29
• Altuntepe, N. (2019). İslam Ekonomisinde Maliye Politikası -Teorik Bir Yaklaşım-. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi, 5(1) 39-62. 39-62
• Anonim. (2014). Social Democracy For The 21St Century. modern-schools-of-economics-family-tree: https://socialdemocracy21stcentury.blogspot.com.tr/2014/04/modern-schools-of-economics-family-tree.html adresinden alınmıştır
• Ansari, M. (1994). İslamic Perspectives on Sustainable Development. The American Journal of Islamic Studies, 394–402.
• Aström, Z. H. (2011). Paradigm Shift for Sustainable Development: The Contribution of Islamic Economics. Journal of Economic and Social Studies, 73-84.
• Aziz T. M. (2022) An Islamic Perspective of Political Economy: The Views of (late) Muhammad Baqir al-Sadr, https://www.al-islam.org/al-tawhid/vol10-n1/islamic-perspective-political-economy-views-m-b-al-sadr-aziz/islamic-perspective
• Bakkal, A. (2017). Bediüzzaman Said Nursi'nin İktisatla İlgili Orijinal Görüşleri. Katre Uluslararası İnsan Araştırmaları Dergisi, (3), 1-6. DOI: 10.31120/0.2018.23
• Bilen, M. ve Terzi, G. (2019). Türkiye’de Yoksulluk Sorunu ile Mücadelede Zekat Kurumunun Rolü ve Gerekliliği Hakkında Camii Cemaati Üzerine Bir Araştırma. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi, 5(2) 133-167.
• Boettke, P. J., Coyne, C. J., Davis, J., Guala, F., Marciano, A., Runde, J., et al. (2006). Where Economics and Philosophy Meet: Review of the Elgar Companion to Economics and Philosophy with Responses from the Authors. The Economic Journal, 306-F325.
• Campbell, W. F. (1971). Economics And The Machiavellian Tradition. Journal of Economic Issues, 20-31.
• Çayıroğlu, Y. (2014). İslâm İktisadının karakteristik özellİkleri. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, 149-183.
• Demiralp, S. (2021) Are low interest policies guided by religion in Turkey?, https://yetkinreport.com/en/2021/12/22/are-low-interest-policies-guided-by-religion-in-turkey/
• Demirer, F . (2017). Erdem Akça ile Bediüzzaman Said Nursi’nin İktisad Risalesi Üzerine Söyleşi. Katre Uluslararası İnsan Araştırmaları Dergisi, (3), 213-219. https://dergipark.org.tr/en/pub/katre/ issue/29636/318369
• Dilek, M. (2017). Tüketim Ekonomisinin Aileye Verdiği Zararı Önleme Unsuru Olarak İktisat. Katre Uluslararası İnsan Araştırmaları Dergisi, İktisat Sayısı, 159-170. DOI: 10.31120/0.2018.33
• Duran, B, Sülükçüler, S. (2017). Said Nursi’nin Aile Modelinin Firma Ailesine (Stakeholder) Uygulanması. Katre Uluslararası İnsan Araştırmaları Dergisi , (3) , 127-146 . DOI: 10.31120/0.2018.31
• El-Ânî, U . (2017). Nursi’nin Faiz (Riba) Hakkındaki Düşünceleri. Katre Uluslararası İnsan Araştırmaları Dergisi, (3), 171-183. DOI: 10.31120/0.2018.34
• Al-Sadr. M. B (1982) Iqtisaduna (Our Economics) (Beirut: Dir al Ta'aruf, 311¬313. Gundolf, K., & Filser, M. ( 2013). Management Research and Religion: A Citation Analysis. Journal of Business Ethics, January 1,, 177–185.
• Hasan, Z. (2007). Evaluation of Islamic Banking Performance: On the Current Use of Econometric Models. Proceedings of the 6th International Conference, Advances in Islamic Economics and Finance, Islamic Research and Training Institute (IRTI).
• Hill, L. E. (1989). Cultural Determinism or Emergent Evolotion: An Analysis of the Controversy Between Clarenve Ayres and David Miller. Journal of Economik Issues, Vol. XXIII, No. 2, 465-471.
• Jha, Y. (2013). Examining the Meta-Principles of Modern Economics and their Implications for Islamic Banking and Finance. Islamic Sciences, Vol. 11, 169-181.
• Kara, V . (2017). Bediüzzaman Said Nursi’ye Göre Beşeri Yaşam Devirleri ve Malikiyet ve Serbestiyet Devri. Katre Uluslararası İnsan Araştırmaları Dergisi , (3) , 41-67 . DOI: 10.31120/0.2018.26
• Karatepe, İ. D. (2013). Islamists, bourgeoisie and economic policies in Turkey. Kurswechsel : Zeitschrift für gesellschafts-, wirtschafts- und umweltpolitische Alternativen, 3.
• Kazancı, F. (2020). Merkez Bankalarının İkili Finansal Sistemde Kullandıkları Parasal Aktarım Mekanizmasına Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Örneği Üzerinden Faizsiz Bir Yaklaşım. İslam Ekonomisi ve Finansı Dergisi, 6(2) 273-310
• Khan, M. F. (2013). Theorizing Islamic Economics: Search for a Framework for Islamic Economic Analysis. Islamic Econ., Vol. 26 No. 1, 203-236.
• Kocaçalışkan, İ . (2017). Risale-i Nur’un Yaklaşımı ile Çevresel Farkındalık. Katre Uluslararası İnsan Araştırmaları Dergisi, (3), 113-125 . DOI: 10.31120/0.2018.30
• Koehler, B. (2011). The Economist Mohammed Ibn Abdullah (570 – 632). Economic Affairs, 109-114.
• Marsuki, M. Z. (2009). Religious Agendas Towards Sustainable Development: An Islamic Perspective. Malaysian Journal of Science and Technology Studies, 22-39.
• Mirakhor, A. (2014). The Starry Heavens Above and the Moral Law Within: On the Flatness of Economics. Econ Journal Watch, 186-193.
• Nakvi, N. H. (1985). Ekonomi ve Ahlak. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Nienhaus, V. (2013). Method and Substance of Islamic Economics: Moving Where? Islamic Economics, 169-202.
• Nursi, B. S. (1960). Sözler. İstanbul: Envar Neşraiyat.
• Nursi, B. S. (1970). Lemalar. İstanbul: Envar Neşriyat.
• Nursi, B. S. (1993). Münazarat. İstanbul: Envar Neşriyat
• Ongan, N., T., (2008), İslam Ekonomisinde Bölüşüm, Çalışma ve Toplum
• Pereira A. (2022) Turkey’s Mixing of Islam and Economics is a Recipe for Disaster, https://www.statecraft.co.in/article/turkey-s-mixing-of-islam-and-economics-is-a-recipe-for-disaster
• Riis, O. (1989). The Role of Religion in Legitimating the Modern Structuration of Society. Acta Sociologia, 137153.
• Shittu, A. B. (2014). The Qur'anic worldview: A springboard for cultural reform. Intellectual Discourse, 239-242.
• Sırım, V. (2019). MODERN İKTİSAT KAVRAMLARININ RİSALE-İ NUR’DAKİ KARŞILIKLARI . Katre Uluslararası İnsan Araştırmaları Dergisi , (8) , 135-182 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/katre/issue/51459/638852
• Siddiqi, M. N. (1992) Teachıng Publıc Fınance In Islamıc Perspectıve, Centre for Research in Islamic Economics King Abdulaziz University Jeddah, Saudi Arabia
• Steigerwald, D. (2005). Our New Cultural Determinizm. Society, January 1, 71-75.
• Treanor, J. (2015). Half of world's wealth now in hands of 1% of population – report. The Guardian: https://www.theguardian.com/money/2015/ oct/13/half-world-wealth-in-hands-population-inequality-report adresinden alınmıştır
• Uğur, Z, Artık, A. (2017). İnsan Rasyonel Bir Varlık Mıdır? Katre Uluslararası İnsan Araştırmaları Dergisi, (3), 15-39. DOI: 10.31120/0.2018.25
• Ulchenko N. (2019) The Economıc Policy Of Turkey’s Justice & Development Party – Quite ‘Un-Islamic’ In Some Aspects, VOL 13 NO 2 (2019): Polıtıcs And Relıgıon Journal, https://doi.org/10.54561/prj1302251u
• Wible, J. (2000). Complexity In Peirce’S Economics And Philosophy. C. S. PEIRCE içinde, Complexity & the History of Economic Thought (s. 74-103). Research and Development.
• Wight, J. B. (2014). Economics within a Pluralist Ethical Tradition. Review of Social Economy, Volume 72, Issue 4, 417-435.
• Wilber, C. K. (1974). The 'New' Economic History Re-examined: R. H. Tawney on the Origins of Capitalism. American Journal of Economics & Sociology, July 1,, 249-258.
• Zaim, S . (2017). İktisad Risalesi. Katre Uluslararası İnsan Araştırmaları Dergisi, (3), 201-211. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/ katre/issue/29636/318306
• Zaman, A. (2012). Crisis in Islamic Economics: Diagnosis and Prescriptions. Islamic Econ, n., Vol. 25 No. 1, 143-166.
• Zubayr, H. (2016) Evolution of Islamic Economics: A critical analysis, MPRA Paper No. 71911