Reasoned Arguments of the Life Hereafter: A Study of Said Nursi’s Haşir Bahsi

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 2, 74 - 84, 22.12.2023

Saba Irshad Ansari

Öz

Islam makes Hereafter one of the six pillars of belief (al-ʿaqāíd al-īmāniyyah), and the Qur’an eventually declares a life after death as the actual life, while calling worldly life nothing more rather than deception (Q. 29:64). It describes the Day of Resurrection as the Hour and the Day when the trumpet shall be blown, and everyone shall be brought before their Lord (Q. 50:20-22). Besides, the concept of Hereafter is inextricably intertwined with the question of good and evil (Q. 98:7-8, 27:91, 31:2-3). Said Nursi (1876-1960) was one of the significant Muslim intellectuals of the twentieth century who explained the reasoned ‘proofs’ of Hereafter by answering two main questions: why is the existence of Hereafter necessary corollary to the existing world; and how can the possibility of an unseen, unimaginable world, i.e., heaven and hell be proved rationally? In other words, Nursi put an effort to strengthen the belief in Hereafter on rational grounds.

Hence, the paper deals with the concept of Hereafter from the standpoint of Said Nursi. Its main objective is to highlight the significance of the subject of Hereafter for a modern man in present times, who emphasizes the materialistic lifestyle and sees wealth and money as the only means to attain contentment. The idea of death and the existence of life after it, as Nursi explained, gives an account of the futility of a materialistic lifestyle for a believer. The relevance of Nursi’s thought to contemporary realities is based on the fact that he used rational arguments to prove the reality of Hereafter. He lived during the times when the Muslim societies started to follow blindly the Western ideals that seemed “modern.” Those who advocated Western ideas were eager to outlaw the Islamic fundamental principles that were impossible to explain rationally.

In the treatise titled Haşir Bahsi (On Resurrection and the Hereafter), Said Nursi intended to prove the actuality of the phenomenon of life after death that will happen at a certain time specified by God, as well as he highlighted that similar occurrence happens in worldly life at every moment. Moreover, Nursi does not discuss the torment in the grave in his treatise, rather, he argues why and how Hereafter should be a reality that cannot be ignored even by non-believers. Hence, this work of Nursi is a perfect reading piece for those Muslims who find it difficult to accept the realities related to the existence of another life after death. The discussion on the grave torment is also out of the scope of this paper. Rather, the paper emphasizes that the language and argumentations used by Nursi in this treatise and throughout the Risale-i Nur are convincing and rational to prove the existence of life after death.

The paper accordingly analyses Haşir Bahsi, the Tenth Word, by answering two focal questions. First, philosophically, how valid are Nursi’s proofs of Hereafter? Second, are his proofs rational enough for non-believers and atheists? To answer these questions, the study employs the analytical method. A brief survey of several classical Muslim scholars’ thoughts on Hereafter is also provided in the article. Besides, the views of modern Western philosophers who deny the possibility of Hereafter on rational grounds have been taken into account to verify how far Nursi has been successful in verifying the opposite on rational grounds.

Anahtar Kelimeler

The Tenth Word, Hereafter, Said Nursi, Reasoned proofs, Risale-i Nur, Resurrection, Haşir Bahsi

Destekleyen Kurum

Institute of Integrated Knowledge, Hartford, USA

Proje Numarası

5D Thinking

Teşekkür

Thank you very much for such a wonderful opportunity.

Ahiret Hayatının Akılcı Argümanları: Said Nursi'nin Haşir Bahsi Üzerine Bir İnceleme

Öz

İslam, ahireti imanın altı şartından biri (el-akâidu'l-imâniyye) haline getirir ve Kur'an, neticede ölümden sonraki hayatı, dünya hayatını sadece bir aldatmacadan ibaret sayan hayat olarak ilan eder (K. 29:64). Kıyamet gününü, sûr'a üfürüleceği ve herkesin Rabbinin huzuruna çıkarılacağı saat ve gün olarak tanımlar (K. 50:20-22). Bunun yanında ahiret kavramı ayrılmaz bir şekilde hayır ve şer problemiyle iç içe geçmiştir (K. 98:7-8, 27:91, 31:2-3). Yirminci yüzyuılın önemli Müslüman entelektüellerinden olan Said Nursi (1876-1960) iki ana soruyu cevaplayarak Haşrin akli 'delillerini' açıklamıştır: Ahiret hayatının varlığı neden mevcut dünya için gerekli bir neticedir ve görünmeyen, hayal edilemeyen bir dünyanın, yani cennet ve cehennemin olasılığı nasıl akli olarak ispatlanabilir? Başka bir deyişle Nursi, ahiret inancını rasyonel temeller üzerinde güçlendirmeye çalışmıştır.

Dolayısıyla bu makale, ahiret kavramını Said Nursi’nin bakış açısıyla ele almaktadır. Temel amacı, materyalist yaşam tarzına önem veren ve mutluluğa ulaşmanın tek yolu olarak zenginlik ve parayı gören günümüzdeki modern bir insan için Ahiret konusunun önemini vurgulamaktır. Nursi'nin açıkladığı gibi ölüm fikri ve ondan sonraki yaşamın varlığı, inanan biri için materyalist bir yaşam tarzının boşluğunu anlatır. Nursi'nin düşüncesinin çağdaş gerçeklerle alakasının nedeni, Ahiret'in gerçekliğini kanıtlamak için akli argümanlar kullandığı gerçeğine dayanmaktadır. O, Müslüman toplumların "modern" görünen Batılı ideallerini körü körüne takip etmeye başladığı dönemlerde yaşadı. Batılı fikirlerini savunanlar, akli olarak açıklanması imkansız olan İslami temel prensipleri yasaklamak istiyorlardı.

Haşir Bahsi (Diriliş ve Ahiret Üzerine) başlıklı risalede Said Nursi, Allah tarafından belirlenen bir zamanda gerçekleşecek ölümden sonra yaşam olgusunun gerçekliğini kanıtlamayı amaçladı; ayrıca dünyevi yaşamda benzer bir olgunun her an gerçekleştiğini vurguladı. Ayrıca Nursi risalesinde kabir azabını tartışmaz, bunun yerine, Ahiret'in neden ve nasıl inanmayanlar tarafından bile göz ardı edilemeyecek bir gerçek olması gerektiğini tartıştı. Bu nedenle, Nursi'nin bu eseri, ölümden sonra başka bir hayatın varlığı ile ilgili gerçekleri kabul etmekte zorlanan Müslümanlar için mükemmel bir okuma parçasıdır. Kabir azabıyla ilgili tartışma da bu makalenin kapsamı dışındadır. Bunun yerine, makale, Nursi'nin bu risalede ve Risale-i Nur boyunca kullandığı dil ve argümanların, ölümden sonra yaşamın varlığını kanıtlamak için ikna edici ve akli olduğunu vurgular.

Makale, bu doğrultuda Haşir Bahsi, Onuncu Söz'ü analiz ederek iki odak soruya cevap verir. İlk olarak, felsefi olarak, Nursi'nin Ahiret için kanıtları ne kadar geçerlidir? İkinci olarak, kanıtları inanmayanlar ve ateistler için yeterince akli midir? Bu soruları yanıtlamak için çalışma analitik yöntemi kullanır. Makalede ayrıca çeşitli klasik Müslüman alimlerin Ahiret konusundaki düşüncelerinin kısa bir değerlendirmesi de yapılmıştır. Bunun yanı sıra, akli gerekçelerle Ahiret olasılığını reddeden modern Batılı filozofların görüşleri, Nursi'nin akli gerekçelerle bunun aksini kanıtlama başarısını ne kadar doğruladığını kontrol etmek için dikkate alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Onuncu Söz, Risale-i Nur, Ahiret, Kıyamet, Haşir Bahsi, Said Nursi, Akli Deliller

Proje Numarası

5D Thinking

Kaynakça

• Abu Rabi, Ibrahim M. (ed.). Theodicy and Justice in Modern Islamic Thought: The Case of Said Nursi. England: Ashgate Publishing Limited, 2010.
• Ali, Mohd Safri et al. “Said Nursi’s Theological Thoughts in the Light of Sunni Doctrine.” Pertanika Journal of Social Sciences & Humanities 25/S (March 2017): 71-78. http://www.pertanika.upm.edu.my.
• Arberry, Arthur J. Avicenna on Theology. Connecticut: Hyperion Press Inc., 1979.
• Fakhry, Majid. Al-Fārābi, Founder of Islamic Neoplatonism: His Life, Works, and Influence. Oxford: Oneworld Publications, 2002.
• Guillaume, Alfred. The Summa Philosophiae of Al-Shahrastānī Kitāb Nihāyatu’l-Iqdām fī ʿIlm al-Kalām. London, Humphrey Milford: Oxford University Press, 1934.
• Hume, David. An Enquiry Concerning Human Understanding. New York: Oxford University Press Inc., 2007.
• Ivry, Alfred L. Al-Kindi’s Metaphysics: A Translation of Yaʿqūb ibn Isḥāq Al-Kindī’s Treatise “On First Philosophy.” Albany: State University of New York Press,1974.
• Janos, Damien. Method, Structure, and Development in al-Fārābi’s Cosmology. Leiden: Brill, 2012.
• Markham, Ian S. – Pirim, Suendam Birinci. An Introduction to Said Nursi: Life, Thought and Writings. England: Ashgate Publishing Limited, 2011.
• McCarthy, Richard J. The Theology of Al-Ashʿarī. Beyrouth: Imprimerie Catholique, 1953.
• Nursi, Bediuzzaman Said. The Words. New Delhi: Barla Publications, 2015.
• Nursi, Bediüzzaman Said. Barla Lāhikası. Istanbul: Sözler Neşriyat Tic. Ve San. A. Ş., 2015.
• Ozalp, Mehmet. God in Islamic Theology: Tawhid in Classical Islamic Theology and Said Nursi’s Risale-i Nur. Lanham: Lexington Books, 2023.
• Poor, Daryoush Mohammad. (ed. & tr.). Command and Creation: A Shiʿi Cosmological Treatise. London: I. B. Tauris, 2021.
• Russell, Bertrand. Why I am not a Christian? London and New York: Routledge Classics, 2004.
• Sharif, M. M. (ed.). A History of Muslim Philosophy. Germany: Pakistan Philosophical Congress, 1963.
• The Holy Qur’an. Trans. Abdullah Yusuf Ali. Lahore (India): Sheikh Muhammad Ashraf, 1937.
• Troll, Christian W. Sayyid Ahmad Khan: A Reinterpretation of Muslim Theology. New Delhi: Vikas Publishing House Pvt Ltd., 1978.
• Turner, Colin. The Qur’an Revealed: A Critical Analysis of Said Nursi’s Epistles of Light. Germany: Gerlach Press, 2013.
• Turner, Colin. “Wealth as an Immortality Symbol in the Qur’an: A Reconsideration of the Mal amwal Verses”. The Journal of Qur’anic Studies 8/2 (2006): 58-83. http://dx.doi.org/10.3366/jqs.2006.8.2.58.
• Vahide, Şükran. Islam in Modern Turkey: An Intellectual Biography of Bediuzzaman Said Nursi. Albany: State University of New York Press, 2005.
• Winter, Tim. (ed.). The Cambridge Companion to Classical Islamic Theology. Cambridge: Cambridge University Press, 2008.