MAHMÛD b. KÂDÎ-İ MANYÂS’IN GÜLİSTAN TERCÜMESİNDE SÖZ YAPIMI-II

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 71 - 102, 29.09.2019

Mustafa Özkan

Öz

Gülistan’ın Türkçeye ilk tercümesini, 739/1391 yılında
Kıpçak Türkçesiyle Seyf-i Sarâyî yapmıştır. Bundan bir müddet sonra 800/1397-8
yılında Sibicâbî adında birisi Gülistan’ı
Doğu Türkçesine tercüme etmiştir. Anadolu sahasında ise ilk Gülistan tercümesini Mahmûd bin Kâdî-i
Manyâs’ın yaptığı kabul edilmektedir. Manyaslı Mahmud’un biri manzum olarak
yapılmış ilaveli ve geniş, diğeri de muhtasar olmak üzere iki Gülistan Tercümesi bulunmaktadır. Bu
çalışmada Manyaslı Mahmud’un muhtasar
Gülistan Tercümesinde söz yapımı
üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Manyaslı Mahmud, Gülistan Tercümesi, Eski Söz Yapımı, Birleşik Kelime

Kaynakça

• BANGUOĞLU, Tahsin, Türkçenin Grameri, TDK Yay., Ankara 2007.
• BERBERCAN, Mehmet Turgut, Çağatayca Gülistan Tercümesi, Giriş-Gramer-Metin- Notlar-Dizin-Tıpkı Basım, Hâkim Yay., Ankara 2013.
• CEVAT EMRE, Ahmet, Türk Dil Bilgisi, İstanbul 1945.
• CLAUSON, Sir Gerard, An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, London 1972.
• DENY, Jean, Türk Dil Bilgisi, (Çev. Ali Ulvi Elöve), Kabalcı Yay., İstanbul 2012.
• DİLÇİN, Cem, Yeni Tarama Sözlüğü, TDK Yay., Ankara 1983.
• DİZDAROĞLU, Hikmet, Türkçede Fiiller, TDK Yay., Ankara 1963.
• ECKMANN, J. “Sadi Gülistan’ının Bilinmeyen Çağatayca Bir Çevirisi”, TDAY-Belleten, Ankara 1969, s. 18.
• ERGİN, Muharrem, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yayınları, İstanbul 2006
• GRÖNBECH, Kaare, Türkçenin Yapısı, (Çev. Mehmet Akalın), TDK Yay., Ankara 2011.
• HACIEMİNOĞLU, Necmettin, Türk Dilinde Yapı Bakımından Fiiller, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara 1991.
• HACIEMİNOĞLU, Necmettin, Yapı Bakımından Türk Dilinde Fiiller, Cönk Yay., İstanbul 1984.
• KANONOV, A. N., Türk Dili Grameri, Multilingual Yay., İstanbul 2001.
• KARAMANLIOĞLU, Ali Fehmi (Haz.), Seyf-i Sarayi Gülistan Tercümesi, İstanbul 1978.
• KORKMAZ, Zeynep, Türkiye Türkçesi Grameri Şekil Bilgisi, TDK Yay., Ankara 2014.
• LEWİS, G. L., Turkish Grammar, Oxford At The Clarendon Press 1967.
• ÖZKAN, Mustafa, “Manyaslı Mahmûd’un Manzum Gülistan Tercümesi ve Yeni Bir Nüshası”, Turkish Studies, Volume 9/9, Ankara 2014.
• ÖZKAN, Mustafa, Mahmûd b. Kâdî-i Manyâs Gülistan Tercümesi, TDK Yay., Ankara 1993.
• ÖZKAN, Mustafa -, TÖREN, Hatice, ESİN, Osman, Yüksek Öğretimde Türk Dili Yazılı ve Sözlü Anlatım, Filiz Kitabevi, İstanbul 2001.
• ÖZKAN, Mustafa -, Türk Dilinin Gelişme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, Filiz Kitabevi, İstanbul 2009.
• ÖZKAN, Mustafa, “Mahmûd b. Kâdî-i Manyâs Gülistan Tercümesinde Söz Yapımı-I” İÜEF Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, c 53 (İstanbul 2016)), s. 25-68.
• ÖZKAN, Mustafa “Bir Türetme İmkânı Olarak Kelime Birleştirme ve Türkçede Birleşik Kelimelerin Yapısı” Dil Eksenimiz, Akademik Kitaplar, İstanbul 2017, s. 190
• ÖZKAN, Mustafa, Dil Eksenimiz, Akademik Kitaplar, İstanbul 2017.
• TAHİR, Bursalı Mehmet, Osmanlı Müellifleri, İstanbul 1333.
• TİMURTAŞ, Faruk Kadri, Eski Türkiye Türkçesi XV. Yüzyıl, Gramer, Metin, Sözlük, Akçağ Yay., Ankara 2005.
• TİMURTAŞ, Faruk Kadri -, Makaleler (Dil ve Edebiyat İncelemeleri), (Haz. Muatafa Özkan), TDK Yay., Ankara 1997.
• TOGAN, Zeki Veledi, “Londra ve Tahran’daki İslâmî Yazmallardan Bazılarına Dair”, İslam Tetkikleri Enstitüsü Dergisi III, 1959-60, İstanbul 1960.
• Türkçe Sözlük, TDK Yay., Ankara 2011.