MURÂDÎ DİVANI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, Cilt 5, Sayı 1, 79 - 94, 31.07.2022

Gülden Esra AYDOĞDU Halil ÇEÇEN

Öz

Türk Dili ve Edebiyatı çalışmalarının büyük bir kısmı eski metinler üzerine yapılan araştırmalardan oluşmaktadır. Bu çalışmaların sıhhatli olması için de eski metinlerin doğru bir şekilde okunarak aktarılması büyük önem arz etmektedir. Transkripsiyon çalışmalarında kelimelerin vezne, kafiyeye, edebî geleneğe, bağlama uygun nitelikte çevirisi yapılmalıdır. Bu çeviri çalışmalarından biri de Sultan III. Murat’ın Divan’ıdır. Hem tarihte hem de Türk Edebiyatı’nda önemli bir yeri olan Sultan III. Murat, oldukça hacimli Divan sahibi hükümdar şairdir. Murâdî Divanı üzerine yapılacak çeşitli incelemelerin isabetli olabilmesi eserin aslına uygun bir şekilde transkribe edilmesine bağlıdır. Divan’ın tenkitli metni ile eski yazı nüshası karşılaştırıldığında okumada bazı aksaklıkların olduğu görülmüştür. İncelemede belirtilen kelimelerin bazen transkripsiyonunda bazen de okunmasında hatalar tespit edilmiştir. Yanlış aktarıldığı düşünülen bu sözcüklerin yazma metindeki orjinal hali ve tenkitli metindeki yeri beyit bütünlüğü bozulmadan verilmiştir. Söz konusu yanlışların klasik edebiyatın anlam dünyasına uygun şekilde düzeltilmesine gayret edilmiştir. Bu çalışmanın amacı yanlış okunduğu düşünülen kelimeleri düzeltmeye çalışmak, Divan’ın sağlam bir zeminde incelenmesine imkan kılmaktır.

Anahtar Kelimeler

Türk Edebiyatı, Muradî Divanı, tenkitli metin, okuma hataları, düzeltme.

Kaynakça

• ARSLAN, Mustafa Uğurlu, “Klasik Türk Edebiyatında Metin Neşrinin Neşri Üzerine Nedensel Bir Yaklaşım”, Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C.10, S. 21.
• HORATA, Osman ve İSEN, Mustafa , Eski Türk Edebiyatı El Kitabı, Ankara 2015, s. 73-74.
• KIRKKILIÇ, Ahmet, Muradi Divanı, İstanbul 2015, s. 58.
• KIRKKILIÇ, Ahmet, Sultan Üçüncü Murad (Murâdî) Hayatı, Edebi Kişiliği Eserleri ve Divanı’nın Tenkidli Metni, Atatürk Üniversitesi (Yayınlanmış Doktora Tezi), Erzurum 1985, s. 371.
• KÖKSAL, Fatih, “İbni Kemal Divanı’nın Neşri Üzerine Tespitler”, Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, https://dergipark.org.tr/tr/pub/tubar/issue/16964/177164 04.04.2022 23.17
• KUT, Günay “Ali Nihad Tarlan”, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 40, İstanbul 2011, s. 108-110.
• KUT, Günay “Metin Tespitinde Birinci Aşama: Vezin ve Anlam”, İlmî Araştırmalar Dergisi, C.0, S.8.
• https://dergipark.org.tr/tr/pub/fsmiadeti/issue/6485/85826
• Sultan III. Murad, Muradî Divanı, İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, No: 3972.
• Sultan III. Murad, Muradî Divanı, İstanbul: Topkapı Sarayı Müzesi – Türkçe Yazmaları Koleksiyonu, No: R. 740.
• TANYERİ, M. Ali, Divanlar Üstüne Eleştiriler, İstanbul 2005.
• TULUM, Mertol, Tarihi Metin Çalışmalarında Usûl / Menakıbü’l Kudsiyye Üzerine Bir Deneme, İstanbul 2000.
• TUNCA, Kortantamer, “Genç Edebiyat Araştırmacısının Yanlışları”, Türklük Araştırmaları Dergisi C.7, İstanbul.