BİR GAZELİN AİDİYETİ MESELESİ

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 87 - 105, 31.12.2022

Şerife Ağarı

Öz

Klasik Türk edebiyatının geçmişten günümüze uzanan muhtelif kaynakları vardır. Divanlar, mesnevîler ve tezkireler bu kaynakların başında gelir. Ancak son yıllarda yapılan çalışmalar sayesinde bu önemli kaynaklar arasına mecmualar da dahil edilmiştir. Nitekim pek çok bilinmeyen eserin gün yüzüne çıkarılması mecmualar sayesinde olmaktadır. Fakat mecmualar derleme eserler olduğu için zaman zaman karışıklıklara sebebiyet verebilmektedir.
Bu çalışmada böyle bir karışıklığın çözümlenmesi üzerinde durulmuştur. Marmara Üniversitesi Nadir Eserler Koleksiyonunda bulunan ve içinde yer alan farklı bölümler için ayrı kayıt numaraları verilmiş bir mecmuanın 20a sayfasının derkenarında yer alan ve hem başlığında hem de mahlas beytinde Fuzûlî’ye nispet edilen -bizüz redifli bir gazelin aidiyeti sorgulanmış ve söz konusu şiirin Seyyid Nesîmî’nin olabileceği tezi ileri sürülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Mecmua, Fuzûlî, Seyyid Nesîmî, Hurûfîlik, Gazel.

Kaynakça

• AĞARI, Şerife, “Tasavvufî Metinleri İhtiva Eden Bir Mecmua Üzerine”. Hikmet- Akademik Edebiyat Dergisi, Prof. Dr. Ali Nihad Tarlan Özel Sayısı, 2018. s. 594-613.
• AĞARI, Şerife, “İktibas Sanatının Zirve Şahsiyeti: Seyyid Nesîmî”, I. Uluslararası Türkoloji Kongresi: Arayışlar ve Yönelimler, 2022. s. 531-570.
• AKSU, Hüsamettin. “Fazlullâh-ı Hurûfî”. İslam Ansiklopedisi, 12. cilt, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1995, s. 277-279.
• AKSU, Hüsamettin. “Hurûfîlik”. İslam Ansiklopedisi, 18. cilt, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1998, s. 408-412.
• AYAN, Hüseyin. Nesîmî, Hayatıi Edebi Kişiliği, Eserleri ve Türkçe Divanının Tenkitli Metni. Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 2020.
• BASHİR, Shahzad. Fazlullâh Esterabâdî ve Hurûfîlik. Kitap Yayınevi, İstanbul 2013.
• KALYON, Filiz. Nesîmî’nin, Divanında ve Diğer Kaynaklarda Rastlanmayan Şiirleri. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish Or Turkic. Volume 10/16 Fall 2015, p. 783-806
• KAPLAN, Orhan. Bir Şiir Mecmuasında Yer Alan Daha Önce Yayınlanmamış Nesîmî Mahlaslı Şiirler. TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi. S. 22, 2020, s. 55-75.
• KARAKAŞ, Mesut. Seyyid Nesîmî’nin Bilinmeyen Gazelleri. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 43, S.1, 2019. s. 120-144.
• KARAKOÇ, Karden. Bir Şiir Mecmuasında Tespit Edilen Nesîmî’nin Bilinmeyen Gazelleri. AHBV Edebiyat Fakültesi Dergisi, S.2, 2020. s. 43-55 KELEŞ, Reyhan. Divan Şiirinde Âyet ve Hadis İktibasları. Kitabevi Yayınları, İstanbul 2016.
• KESİK, Beyhan- ŞENGÜL, Emre. “Seyyid Nesîmî’nin Yayımlanmamış Gazelleri”, Mertol Tulum Kitabı. Sivrihisar Belediyesi Kültür Yayınları, İstanbul 2017, s. 457-461.
• KÖKSAL, M. Fatih. “Seyyid Nesîmî’nin Bilinmeyen Tuyuğları”. Journal of Turkish Studies, Agâh Sırrı Levend Hatıra Sayısı I, Volume 24/1,2000, s. 187-208.
• KÖKSAL, M. Fatih. “Seyyid Nesîmî’nin Yayımlanmamış Şiirleri”. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi. S.50, 2009, s. 77-135.
• ÖZDEMİR, Mehmet. “Seyyid Nesîmîʹnin Neşredilmemiş Tuyuğları”. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, Academic Journal of Language and Literature. C.4, S.1, 2020, s. 403-485.
• ÖZDEMİR, Mehmet. “Seyyid Nesîmî Dîvânı’nın Kayda Değer Bir Nüshası ve Şairin Neşredilmemiş Türkçe Şiirleri”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. S. 24, 2020, s. 439-504.
• ŞENÖDEYİCİ, Özer. Nesîmî ve Hurufilik Kitabı. Kesit Yayınları, İstanbul 2015.
• USLUER, Fatih. Hurufilik, İlk Elden Kaynaklarla Doğuşundan İtibaren. Kabalcı Yayıncılık, İstanbul 2014.
• USLUER, Fatih. “Divan Şairleri ve Hurufilik”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi 23/1, 2019, s. 80-104. ÜNVER, Mustafa. Hurufîlik ve Kur’ân, Nesimî Örneği. Fecr Yayınevi, Ankara 2003.
• ÜZÜM, İlyas. “Hüccet”, İslam Ansiklopedisi, 18. cilt, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1998, s. 451-452.
• ZÜLFE, Ömer. “Seyyid Nesîmî’nin Tuyuğlarına Ek”. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi. C.2, s.4, 2005, s.121-135.