THE AVAILABILITY AND EFFICIENCY OF FINANCIAL RESOURCES OF CURRENT ACCOUNT DEFICITS

Yıl 2019, , 641 - 669, 31.12.2019

Ömer Uğur Bulut

https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2019.027

Öz

The research seeks to analyze the current account
deficit in Turkish economy between 2006 and 2018 on the financial resources by
taking into account the sustainability conditions. To this end, we have not
restricted the current account deficit with a single indicator. In the
research, where four different Vector Autoregressive Models have been created,
Zivot-Andrews unit root test has been utilized to see the impact of structural
changes in the relevant period. The availability and effectiveness of the financing
sources that impact the sustainability of the current account deficit as a
policy tool have been analyzed by utilizing the method of Impulse-Response and
Variance Decomposition in these models. The empirical findings have indicated
that the current account deficit in Turkish economy between 2006-2018 was
financed by rather hot money movements and short-term external debt that have
speculative and fragile structure. These results indicate that growth should be
disregarded for reducing current account deficit to sustainable level for
Turkish economy.       

Anahtar Kelimeler

The current account deficit, the current account deficit financing structures, VAR model

THE AVAILABILITY AND EFFICIENCY OF FINANCIAL RESOURCES OF CURRENT ACCOUNT DEFICITS

Öz

Bu çalışmanın amacı 2006 ile 2018 yılları arası
Türkiye ekonomisinde cari işlemler açığını sürdürülebilirlik koşullarını
dikkate alarak finansman kaynakları üzerinden analiz etmektir. Bu amaç
doğrultusunda cari işlemler açığı tek bir göstergeyle sınırlandırılmayıp dört
farklı değişkenle daha tutarlı bilgiler elde edebilmek için analiz edilmiştir.
Dört ayrı Vektör Otoregresif Model’in oluşturulduğu çalışmada ilgili dönemdeki
yapısal değişmelerin etkisini görebilmek için Zivot-Andrews birim kök testi
kullanılmıştır. Oluşturulan modellerde cari işlemler açığının
sürdürülebilirliğinin sağlanmasına etki eden finansman kaynaklarının politika
aracı olarak kullanılabilirliği ve etkinliği Etki-Tepki ve Varyans Ayrıştırması
yöntemiyle araştırılmıştır. Ampirik bulgular, 2006 ile 2018 yılları arası
Türkiye ekonomisinde cari işlemler açığının daha çok spekülatif ve kırılgan bir
yapıya sahip olan sıcak para hareketleri ve kısa vadeli dış borçlar ile finanse
edildiğini göstermiştir. Bu sonuçlar, Türkiye ekonomisinin cari işlemler
açığının sürdürülebilir seviyelere indirebilmesi için büyümeyi göz ardı etmesi
gerektiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Cari açık, cari açığın finansman yapısı, VAR modeli

Kaynakça

• Barışık, S. & Kesikoğlu, F. (2006). Türkiye’de bütçe açıklarının temel makroekonomik değişkenler üzerine etkisi (1987-2003) VAR, Etki-Tepki analizi, Varyans ayrıştırması). Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 61 (4), 59-82.
• Berument, H. & Togan, S. (2011). Cari işlemler dengesi, sermaye hareketleri ve krediler. Bankacılar Dergisi, 78 (1), 3-21.
• Çekerol, K. & Gürbüz, H. (2004). Reel döviz kuru değişimleri ile sektörel dış ticaret fiyatları arasındaki uzun dönemli ilişki. Retrieved from http:/www.econturk.org/turkiyeEkonomisi.
• Dias, F. C. (2013), Oil price shocks and their effects on economic activity and prices: an application for portugal. Banco de Portugal Economic Bulletin, 19 (2): 39-67.
• Enders, W. (1995). Applied econometric time series. New York: John Wiles & Sons.
• Erbaykal, E. (2007). Türkiye’de ekonomik büyüme ve döviz kuru cari açık üzerinde etkili midir? Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (6), 81-88.
• Gujarati, D.N. (2003). Basic econometrics (fourth edition). New York: McGraw Hill.
• Huntington, H. G. (2015). Crude oil trade and current account deficits. Energy Economics, 50 (1), 70-79.
• Hotunluoğlu, H. & Peker, O. (2009). Türkiye’de cari açığın nedenlerinin ekonometrik analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (3), 221-237.
• Ju, J., Shi, K. & Wei, S. (2012). Trade reforms and current accoun ımbalances: when does the general equilibrium effect overturn a partial equilibrium intuition? Retrieved from https://www.nber.org/papers/w18653.
• Kaminsky, G., Lizondo, S., & Reinhart, C.M. (1998). Leading indicators of currency crises. IMF Staff Papers, 45 (1), 1-48.
• Karagöz, K. (2007). Türkiye’de doğrudan yabancı yatırım girişlerini belirleyen faktörler: 1970 – 2005. Journal of Yaşar University, 2 (8), 927 – 948.
• Kaymak, H. (2005). Yabancı doğrudan yatırımları arttırmak için teşvikler gerekli ve / veya yeterli mi? Maliye Dergisi, 149 (1), 74-104.
• Korkmaz, T., Zaman, S., & Çevik, E. İ. (2008). Türkiye’nin Avrupa Birliği ve yüksek dış ticaret hacmine sahip ülke borsaları ile entegrasyon ilişkisi. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (8), 14-44.
• Kumar, V., P.L. Robert, N.G. John (1995). Aggregate and disaggregate sector forecasting using consumer confidence measures. International Journal of Forecasting Elsevier, 11 (3), 361-377.
• Lovrinovic, I. & Benazic, M. (2004). A VAR analysis of monetary transmission mechanism in the european union. Zagreb International Review of Economics - Business, 7 (2), 27-42.
• Özgen, F. B. & Güloglu, B. (2004). Türkiye'de iç borçların iktisadi etkilerinin VAR tekniği ile analizi. METU Studies in Development, 3 (1), 93-114.
• Polak, J. (1997). The IMF monetary model at forty. Retrieved from https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/wp9749.pdf.
• Radelet, S. & Sachs, J. (2000). The onset of the east Asian financial crisis Retrieved from https://www.nber.org/papers/w6680.
• Razin, E. (2002). Conclusion the economic context, embeddedness and immigrant entrepreneurs. International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research, 8 (1/2), 162-167.
• Sevüktekin, M. & Nargeleçekenler, M. (2010). Ekonometrik zaman serileri analizi (Third Edition). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Şahin, B.E. (2011). Türkiye’nin cari açık sorunu. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3 (2), 47-56.
• Telatar, E. (2011). Türkiye’de cari açık belirleyicileri ve cari açık – krediler ilişkisi. Bankacılar Dergisi, 78 (1), 22-34.
• Telatar, O.M. & Terzi, H. (2009). Türkiye’de ekonomik büyüme ve cari işlemler dengesi ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23 (2), 119-134.
• Temurlenk, M. S., & Oltulular, S. (2007). Türkiye’nin temel makro ekonomik değişkenlerinin bütünleşme dereceleri üzerine bir araştırma. 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, Malatya: İnönü Üniversitesi.
• Yamak, R. & Tanrıöver, B. (2009). Faiz oranı, getiri farkı ve ekonomik büyüme: Türkiye örneği (1990-2006). Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24 (1), 43-58.
• Yao, S., K, Wei. (2007). Economic growth in the presence of fdi: the perspective of newly industrialising economies. Journal of Comparative Economics, 35 (1), 211-234.
• Yentürk, N. (2005), Körlerin yürüyüşü: Türkiye ekonomisi ve 1990 sonrası krizler, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Yılmazer, M. (2010). Doğrudan yabancı yatırımlar, dış ticaret ve ekonomik büyüme ilişkisi: Türkiye üzerine bir deneme. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstirüsü Dergisi, 8 (1), 241 – 260.
• Walter, T. (2002). Dünya ekonomisi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Zivot, E., & Andrews, D. W. K. (2002). Further evidence on the great crash, the oil-price shock, and the unit-root hypothesis. Journal of Business & Economic Statistics, 20 (1), 25-44.