NEO-LİBERALİZM TARTIŞMALARI ÇERÇEVESİNDE KAMU YÖNETİMİNİN DÖNÜŞÜMÜ: TÜRKİYE PRATİĞİ

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 15, 171 - 195, 08.07.2017

Tahir Baysal

Öz

Liberalizmin
devlet yapılanması üzerindeki dönüştürücü etkisi her dönemde hissedilmektedir.
Özellikle 1980 sonrası dönemde uygulanmaya başlanan neo-liberal politikalar,
ülkelerin ekonomik, siyasal, sosyal ve hukuki yapılanmalarına doğrudan etkide
bulunarak, kamu yönetimi düzeneğini dönüştürmektedir. Bu süreçte kamu yönetimi
yapılanması içinde yer alan kurum ve kuruluşların yapısı ve işleyişi de yeniden
tanımlanmakta ve bazı yeni kurumsal yapılar oluşturulmaktadır.

Bu değişim ve dönüşüm sürecinin temel dinamikleri
küreselleşme, yerelleşme, yönetişim, özelleştirme ve idari reformlar olarak
sıralanabilir. Sürecin kamu yönetimi bilimi açısından doğurduğu sonuç ise yeni
yaklaşımların ortaya çıkmasıdır. Bu süreç doğal olarak tartışmaları da
beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada, neo-liberalizm üzerinden yürütülen
tartışmalara yer vererek, Türkiye örneği üzerinden bir değerlendirme yapmak
amaçlanmıştır. Sonuçta, neo-liberalizmin kamu yönetimi üzerinde belirgin bir
dönüştürme etkisi olduğu görülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Liberalizm, küreselleşme, yönetişim

Kaynakça

• Akıncı, Müslüm, (1999). Bağımsız idari otoriteler ve ombudsman, Ankara: Beta Yayınları.
• Alkan, Haluk, (2005). Türk işadamları ve liberal düşünce, Murat Yılmaz (ed). Modern Türkiye’de siyasi düşünce Cilt 7 Liberalizm içinde (ss.356–361) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Andiç, Fuat, (1992). Privatization, theory and policy, New York: UNIDO (United Nations Development Programme).
• Arslan, Zühtü, (2005). Türkiye’de liberal düşüncenin önündeki engeller, Murat Yılmaz (ed). (2005). Modern Türkiye’de siyasi düşünce Cilt 7 Liberalizm içinde (ss.232–236). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aslaner, Abdullah, (2006). Kamu idaresinde yeniden yapılanma çalışmaları, Türk İdare Dergisi, 453, 47–67.
• Atmaca, Yıldız, (2013). Optimal belediye büyüklüğü ve yeni Büyükşehir Belediye Yasası, Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2), 168-184.
• Bayramoğlu, Sonay, (2005). Yönetişim zihniyeti Türkiye’de üst kurullar ve siyasal iktidarın dönüşümü, İstanbul: İletişim Yayınevi.
• Bayramoğlu, Sonay, (2000). Küreselleşmenin yeni siyasal iktidar modeli: Yönetişim, Praksis, 7, 85–116.
• Baecher, Jean, (1986). Kapitalizmin kökenleri, (Çev: Mehmet Ali Kılıçbay). Ankara: İmge Kitabevi.
• Christensen, Tom & Legried, Per (2002). Transforming governance in the new millennium, Tom Christensen and Per Legreid (Ed.). New public management içinde (ss. 301-311), England: Ashgate.
• Collin, Peter H. (2003). Dictionary of economics, London: A & C Black Publishers.
• Çavdar, Tevfik, (1992). Türkiye’de liberalizm (1860–1990). Ankara: İmge Kitabevi.
• Demarigny, F. (1996). Independent administrative authorities in France and the case of the French Council for Competition, G. Majone (der.). Regulating Europe içinde (ss. 157–179), London: Routledge.
• Duby, G. (1991). Erkek ortaçağ, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Erdoğan, Mustafa, (1998). Liberal toplum liberal siyaset, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Erdoğan, Mustafa, (2005). Liberalizm ve Türkiye’deki serüveni, Murat Yılmaz (ed). Modern Türkiye’de siyasi düşünce Cilt 7 liberalizm içinde, (ss.23-40), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Friedman, M. (1988). Kapitalizm ve özgürlük, (Çev. Doğan Erberk ve Nilgün Himmetoğlu), İstanbul: Altın Kitaplar Matbaası.
• Fukuyama, F., (1999). Tarihin sonu ve son insan, İstanbul: Gün Yayıncılık.
• Giddens, Anthony (2004). Modernliğin sonuçları, (Çev. Ersin Kuşdil), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gözler, Kemal, (2013). 6360 Sayılı Kanun hakkında eleştiriler: Yirmi dokuz ilde il özel idareleri ve köylerin kaldırılması ve ilçe belediyelerinin büyükşehir ilçe belediyesi hâline dönüştürülmesi anayasamıza uygun mudur?, Legal Hukuk Dergisi, Cilt 11, Sayı 122, Şubat 2013 içinde, 37-82, 02/11/2015 tarihinde www.idare.gen.tr/6360-elestiriler.pdf adresinden erişildi.
• Gül, Songül Sallan, (2006). Sosyal devlet bitti yaşasın piyasa!, Ankara: Ebabil Yayıncılık.
• Güler, Birgül Ayman, (2005). Devlette reform yazıları, Ankara: Paragraf Yayınları.
• Güler, Birgül Ayman, (1996). Yeni sağ ve devletin değişimi: Yapısal uyarlama politikaları 1980–1995, Ankara: TODAİE Yayınları.
• Güzelsarı, Selime, (2003). Neo-liberal politikalar ve yönetişim modeli, TODAİE Amme İdaresi Dergisi, 36 (2), 17–34.
• Habermas, Jurgen (2008). Küreselleşme ve milli devletlerin akıbeti, (Çev.Medeni Beyaztaş), İstanbul: Bakış Yayınları.
• Kettl D. F. (2005). The global public management revolution, Second Edition, Washington: Brookings Institution Press.
• Keyman, F. (1998). Globalleşme ve öteki sorunu: Postmodernizm, feminizm, oryantalizm, E. Fuat Keyman ve Ali Yaşar Sarıbay (der). Küreselleşme, sivil toplum ve islam içinde, Ankara: Vadi Yayınları.
• Kızılboğa, R. & Alıcı, O. V. (2013). Türkiye’de kırsal alan belediyeciliği ve büyükşehir belediyelerinde il mülki sınırı uygulaması, Türk İdare Dergisi, 476, 353-381.
• Lande, S.David, (1998). Kapitalizmin doğuşu, (Çev: Süleyman E. Gündüz), İstanbul: İnsan Yayınları.
• Lane, J. E. (2000). The public sector: Concepts, models and approaches, Third Edition, London: Sage Publications.
• Majone, G. (1996). Regulating Europe, London: Routledge.
• Martin, B. (1995). The social and employment consequences of privatization in transition economies: evidence and guidelines, ILO Publication, 02/10/2015 tarihinde http://www.ilo.org/public/english/employment/ent/papers/ ippred4.htm adresinden erişildi.
• Muratoğlu, Tahir, (2015). Mahalli idareler mevzuatında 6360 Sayılı Kanunla yapılan değişiklikler, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20(32), 59-96.
• Ölmezoğulları, Nalân, (1999). Ekonomik sistemler ve küreselleşen kapitalizm, Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (2015). Türkiye’de özelleştirme raporu, 02/01/2016 tarihinde http://www.oib.gov.tr/yayinlar/yayinlar.htm, adresinden erişildi.
• Özdek, Yasemin, (1999). Globalizmin ideolojik hegemonyası: Yanılsamalar, TODAİE Amme İdaresi Dergisi, 32(3), 25-47.
• Parker, D.& Kirkpatrick C. (2005). Privatization in developing countries: A review of the evidence and policy lessons, Journal of Developing Studies, 513-541.
• Pauliat, H. (1998). Karşılaştırmalı hukukta bağımsız idari otoriteler, (çev. Mahmut Göçer), İ. Kaboğlu (der.), Bağımsız idari otoriteler içinde (ss. 6-10), İstanbul: Alkım Yayınları.
• Sarıca, Murat (1996). 100 Soruda siyasi düşünce tarihi, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Selçuk, Sami, (1999). Özgür yaşam biçimi: Erkincilik, Yeni Türkiye Dergisi Liberalizm Özel Sayısı, 25, 16–23.
• Sezen, Seriye, (2003). Türk kamu yönetiminde kurullar geleneksel yapılanmadan kopuş, Ankara: TODAİE Yayınları.
• Smith, Adam, (1997). Ulusların zenginliği, (Çev. Ayşe Yunus ve Mehmet Bakırcı), İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Şaylan, Gencay (2003a). Bir yapısal değişim sorunu olarak idari reform, Türkiye’de kamu yönetimi içinde (ss. 413-429), Ankara: Yargı Yayınevi.
• Şaylan, Gencay, (2003b). Değişim, küreselleşme ve devletin yeni işlevi, Ankara: İmge Kitabevi.
• Şenel, Alâeddin, (1999). Siyasal düşünceler tarihi tarihöncesinde ilkçağda ortaçağda ve yeniçağda toplum ve siyasal düşünüş, Ankara: İmge Kitabevi.
• Şenel, Alâeddin, (2006). Kemirgenlerden sömürgenlere insanlık tarihi, Ankara: İmge Kitabevi.
• Şengül, H.T. (1999). Yerel yönetim kuramları: Yönetimden yönetişime, TODAİE Çağdaş Yerel Yönetimler, 8 (3), 3-19.
• Tanilli, Server, (1999). Uygarlık tarihi, İstanbul: Adam Yayınları.
• Toprak, E. (2005). Türk kamu yönetiminde yeniden yapılanma, Ankara: Şubat Yayınları.
• Usta, Aydın, (2010). Kamu kurumlarında örgütsel performans yönetimi, Sayıştay Dergisi, 78, 31-78.
• Üstünel, Besim, (1994). Ekonominin temelleri, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Weikart, A. Lynne (2001). The Guliani administration and the new public management in New York City, Urban Affairs Review, 1, 359-382.
• Yayla, Atilla, (2008). Liberalizm, Ankara: Liberte Yayınları.
• Yayla, Atilla (1999). Liberalizm ve demokrasi, (Haz.: Atilla Yayla). Sosyal ve siyasal teori 2. Baskı içinde (ss.59-66). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Yayla, Atilla, (1993). Özgürlük yolu, Hayek’in sosyal teorisi, Ankara: Liberte Yayınları.
• Zubritski Y., D. Mitropolski & V. Kerov., (1995). Kapitalist toplum, (Çev. Sevim Belli), Ankara: Sol Yayınları.