TRA2 BÖLGESİNDE DIŞ TİCARET VE GÖÇ OLGUSU: 2010-2018 DÖNEMİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 20, 670 - 707, 31.12.2019

Adem Üzümcü , Levent Özşahin

https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2019.028

Öz

TRA2 bölgesi, tarıma
dayalı ekonomisiyle az gelişmiş bir bölgedir. TRA2 Bölgesi, net göç vermektedir.
Bölgenin kalkınması için sanayinin geliştirilmesi, turizm potansiyelinin kullanılması
ve bölge dış ticaretinin artırılması önerilmektedir. Bölgede yatırım teşvikleri
ile sanayinin geliştirilmesi, turizm ve dış ticaret gelirlerinin artırılması amaçlanmaktadır.
Bununla birlikte TRA2 bölgesi ihracat ve ithalatı oldukça düşük düzeydedir ve
son üç yılda bölge dış ticaret açığı vermektedir. TRA2 Bölgesi ihracat ve
ithalatının Türkiye ihracat ve ithalatında payı, %0,07 gibi çok düşük
düzeydedir. 2018’de Iğdır ili TRA2 bölgesi ihracatının %70’ni, Ağrı ili bölge ithalatının
%85’ni gerçekleştirmiştir. Iğdır ve Ardahan ili dış ticaret fazlası, Ağrı ve
Kars ise dış ticaret açığı vermektedir. TRA2 bölgesinde net göç verildiği görülmekle
birlikte, Iğdır ili nüfusu artmakta, diğerlerinin nüfusu azalmaktadır. Iğdır
ilinin nüfusunun artmasında bu ilin ihracatçı yapısının önemli olduğu düşünülmektedir.
Bu çerçevede, çalışmada TRA2 bölgesi dış ticareti ve TRA2 Bölgesinden göç
olgusu 2010-2018 dönemi için incelenmektedir. 

Anahtar Kelimeler

TRA2 Bölgesi, Dış Ticaret, Göç

Kaynakça

• Ekonomi Bakanlığı (2012), Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar, 2012/3305, Resmi Gazete, 19.06.2012.
• Kalkınma Bakanlığı (2013), İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (SEGE-2011), Ankara.
• Karabulut, Kerem (2005), Doğu’da Yakalanan Kalkınma Fırsatı: Ticaret, Atlas Yayın Dağıtım, İstanbul.
• TÜİK (2019a), “İl Bazında Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla, İktisadi Faaliyet Kollarına Göre, Cari Fiyatlar, NACE Rev. 2, 2004-2017”, http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=2520 (Erişim Tarihi: 20.02.2019).
• TÜİK (2019b), “Bölgesel Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla: İktisadi Faaliyet Kollarına Göre, Cari Fiyatlar, NACE Rev. 2, 2004-2017”, http://tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=2522 (Erişim Tarihi:20.02.2019).
• TÜİK (2019c), “Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla, İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması, 2. Düzey, 2004-2017”, http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=2523 (Erişim Tarihi: 20.02.2019).
• TÜİK (2019d), “İl Bazında Kişi Başına Gayri Safi Yurtiçi Hâsıla, 2004-2017”, http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=2521. (Erişim Tarihi: 20.02.2019).
• TÜİK (2019e), “İstihdam Edilenlerin Yıllar ve Cinsiyete Göre İktisadi Faaliyet Kolları (Düzey 2), http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=2321. (Erişim Tarihi: 20.02.2019).
• TÜİK (2019f), “Kurumsal Olmayan Nüfusun Yıllar ve Cinsiyete Göre İşgücü Durumu (Düzey 2), http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=2319. (Erişim Tarihi: 20.02.2019).
• TÜİK (2019h), “İşgücü İstatistikleri, Kasım 2018”, Haber Bülteni, 15 Şubat 2019, Sayı:30689.
• TÜİK (2019i), “Tüketici Fiyat Endeksi”, Aralık 2018”, Haber Bülteni, 03 Ocak 2019, Sayı:30848
• TÜİK (2019j), Dış Ticaret İstatistikleri Dinamik Sorgulama Sonuçları, https://biruni.tuik.gov.tr/dis ticaretapp/menu.zul (Erişim: 22.02.2019).
• TÜİK (2019k), ADNKS, Nüfus ve Göç İstatistikleri, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr. (Erişim: 25.02.2019).
• Üzümcü Adem ve Hüsnü Kapu (2018), “TRA2 Bölgesi Fırsatlar ve Potansiyel Analizi”, TRA2 Bölgesi Dış Ticaretinin Gelişimi ve Dış Ekonomik Çevre Analizi, (Editör: A. Üzümcü), SERKA Yayını, Kars, 99-117.
• Üzümcü Adem ve Samet Topal (2017), “TRA2 Bölgesi Dış Ticaret Özellikleri ve TRA2 Bölgesinden Türk Cumhuriyetlerine İhracat Yapan Firmaların Karşılaştıkları Sorunlar Üzerine Bir Analiz”, Atatürk Üniversitesi, İİBF Dergisi, Cilt: 31, Sayı: 3, 489-512.
• Üzümcü, Adem ve Sıdıka Akdeniz (2014), ”Yeni İpek Yolu: TRACECA ve Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu Projesi”, Avrasya Etüdleri, İpek Yolu Özel Sayısı, TİKA, Yıl: 20, Sayı: 45, (2014/1), 171-199.
• Üzümcü, Adem ve Deniz Özyakışır (2013), “TRA2 Bölgesinde Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Düzeyi ve Göç İlişkisi (1996-2012)”, 2. Uluslararası Bölgesel Kalkınma Konferansı, (Editör: C. Çopuroğlu v.d), Fırat Kalkınma Ajansı ve Fırat Üniversitesi, 16-17 Mayıs 2013, Elazığ, 157-181.