CHANTAL MOUFFE’UN AGONİSTİK DEMOKRASİ KURAMINA ELEŞTİREL BİR BAKIŞ

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 20, 1062 - 1085, 31.12.2019

Adem Çelik

https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2019.045

Cited By: 2

Öz

Chantal Mouffe, liberal demokrasinin toplulaştırıcı (aggregative) ve müzakereci (deliberative) demokrasi modellerini ekonomik ve etik kavramlardan hareket ettiği, siyasalı kuran antagonizmaları kavrayamadığı için eleştirir. Bu iki modelinde, evrensel, rasyonel ve kimliksiz birey anlayışından hareket ettiğini savunur. Bu modeller yerine agonistik ya da radikal demokrasi olarak adlandırılan bir model önerir. Bu modelin, antagonizmaları ehlileştirip agonizmaya dönüştüreceğini iddia eder. Bunun için, liberal demokrasinin özgürlük ve eşitlik gibi etik-politik ilkelerini agonistik çekişmenin ön koşulu haline getirir. Modern demokrasinin kurucu unsuru olarak çoğulculuğu görmesine rağmen, çoğulculuğu liberal demokratik ilkeleri benimseyenlerle sınırlandırır. Bu sınırın meşru olabilmesinin koşulu, belirli ahlaki ilkelere ve normlara atıf yapmaktır. Diğer bir ifade ile liberal demokratik ilkeleri sadece siyasal değil aynı zamanda ahlaki ilkeler olarak kavramaktır. Bu durumda, agonistik demokrasi modeli müzakereci bir çerçeveye yaklaşmaktadır. Bu makale, Mouffe’un agonistik demokrasi kuramı ile müzakereci kuramın uzlaşabilir modeller olduğunu ve Mouffe’un iki kuram arasındaki farkı abarttığını savunmaktadır. Mouffe’un agonistik demokrasi modeli, kendisinin savunduğunun aksine müzakereci bir çerçeveye oturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Antagonizma, Agonizma, Radikal Demokrasi

Kaynakça

• Arendt, H. (2014), Geçmişle gelecek arasında. Çev: Bahadır Sina Şener, İstanbul: İletişim Yayınları. Benhabib, S. (1999a), Müzakereci bir demokratik meşruiyet modeline doğru. S. Benhabib (Ed.) Demokrasi ve farklılık siyasal düzenin sınırlarının tartışılmaya açılması içinde (ss.101-139). Çev: Zeynep Gürata-Cem Gürsel, İstanbul: Demokrasi Kitaplığı. Benhabib, S. (1999b). Demokratik moment ve farklılık sorunu. S. Benhabib (Ed.) Demokrasi ve farklılık siyasal düzenin sınırlarının tartışılmaya açılması içinde (ss.11-33). Çev: Zeynep Gürata-Cem Gürsel, İstanbul: Demokrasi Kitaplığı. Dyzenhaus, D. (2019). Devlete itibarını iade etmek. C. Mouffe (Ed.) Carl Schmitt’in meydan okuması içinde (ss. 111-133). Çev: Hivren Demir Atay-Hakan Atay, İstanbul: İletişim Yayınları. Erman, E. (2009). What is wrong with agonistic pluralism? Reflections on conflict in democratic theory. Philosophy & Social Criticism, 35(9), 1-24. DOI: 10.1177/0191453709343385 Habermas, J. (1999). Demokrasinin üç normatif modeli. S. Benhabib (Ed.) Demokrasi ve farklılık siyasal düzenin sınırlarının tartışılmaya açılması içinde (ss.37-50). Çev: Zeynep Gürata-Cem Gürsel, İstanbul: Demokrasi Kitaplığı. Habermas, J. (2017). “Öteki” olmak “öteki”yle yaşamak siyaset kuramı yazıları. Çev: İlknur Aka, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Hirst, P. (2019). Carl Schmitt’in kararcılığı. C. Mouffe (Ed.) Carl Schmitt’in meydan okuması içinde (ss. 17-31). Çev: Hivren Demir Atay-Hakan Atay, İstanbul: İletişim Yayınları. Gentile, E. (2019). “Demokraside her zaman halk egemendir” (yalan!). Çev: Volkan Çandar, İstanbul: İletişim Yayınları. Kardeş, M. E. (2015). Schmitt’le birlikte Schmitt’e karşı politik felsefe açısından Carl Schmitt ve düşüncesi. İstanbul: İletişim Yayınları. Knops, A. (2007). Debate: Agonism as deliberation – on Mouffe’s theory of democracy. The Journal of Political Philosophy, 15(1), 115-126. Laclau, E., & Mouffe, C. (2017). Hegemonya ve sosyalist strateji radikal demokratik bir politikaya doğru. Çev: Ahmet Kardam, İstanbul: İletişim Yayınları. Mouffe, C. (1995). Democratic politics today. C. Mouffe (Ed.) In Dimensions of Radical Democracy (pp. 1-17), London: Verso. Mouffe, C. (1999). Demokrasi, iktidar ve “siyasal düzen”. S. Benhabib (Ed.) Demokrasi ve farklılık siyasal düzenin sınırlarının tartışılmaya açılması içinde (ss.347-363). Çev: Zeynep Gürata-Cem Gürsel, İstanbul: Demokrasi Kitaplığı. Mouffe, C. (2008). Siyasetin dönüşü. Çev: Fahri Bakırcı-Ali Çolak, Ankara: Epos Yayınları. Mouffe, C. (2015a). Siyasal üzerine. Çev: Mehmet Ratip, İstanbul: İletişim Yayınları. Mouffe, C. (2015b). Dünyayı politik düşünmek agonistik siyaset. Çev. Murat Buzluolcay, İstanbul: İletişim Yayınları. Mouffe, C. (2015c). Demokratik paradoks. Çev: A. Cevdet Aşkın, Ankara: Epos Yayınları. Mouffe, C. (2019a). Sol popülizm. Çev: Aybars Yanık, İstanbul: İletişim Yayınları. Mouffe, C. (2019b). Schmitt’in meydan okuması. Carl Schmitt’in meydan okuması içinde (ss. 9-16). Çev: Hivren Demir Atay-Hakan Atay, İstanbul: İletişim Yayınları. Preuss, U. K. (2019). Siyasi düzen ve demokrasi: Carl Schmitt ve etkisi. Carl Schmitt’in meydan okuması içinde (ss. 221-252). Çev: Hivren Demir Atay-Hakan Atay, İstanbul: İletişim Yayınları. Rawls, J. (2019). Siyasal liberalizm. Çev: Mehmet Fevzi Bilgin, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Schmitt, C. (2006), Siyasal kavramı. Çev: Ece Göztepe, İstanbul: Metis Yayınları. Schmitt, (2014). Parlamenter demokrasinin krizi. Çev. A. Emre Zeybekoğlu, Ankara: Dost Kitabevi. Schmitt, C. (2016). Siyasi ilahiyat egemenlik kuramı üzerine dört bölüm. Çev: A. Emre Zeybekoğlu, Ankara: Dost Kitabevi. Schumpeter, J. A. (2003). Capitalism, socialism & democracy. London and New York: Routledge. Türk, H. B. (2016). Radikal demokraside siyasal temsil sorununu Carl Schmitt üzerinden düşünmek. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 27(27), 167-182. Üstüner, F. (2007). Radikal Demokrasi: “Liberalizm mi, demokrasi mi? Evet, lütfen!”. ODTÜ Gelişme Dergisi, 34 (Aralık), 313-336.