ENGELLİ BİREYLERE ÜNİVERSİTE KÜTÜPHANELERİNDE VERİLEN HİZMETLERDE TOPLAM KALİTE UYGULAMALARINA YÖNELİK NİTEL ARAŞTIRMA

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: Ek Sayı-1, 60 - 80, 30.10.2020

Derya Biçer , İbrahim İşcan

https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2020.ek1.003

Öz

Engelliler; toplumsal sorumluluklarımızın olduğu ve eğitimlerinde özel hassasiyet ve çaba gösterilmesi gereken bireylerdir. Engelli bireylere özel eğitim kurumları olduğu gibi, son dönemlerde temel ve örgün eğitim kurumları da engellilerin kullanıma olanak verecek şekilde kullanılabilmektedir. Maliyeti ve engelli bireyleri toplumdan ayrıştırma boyutu dikkate alındığında, özel öğretim kurumları geri planda kalmaya başlamış ve engelsiz eğitim kurumları önem kazanmıştır. Yükseköğretim kurumları bu hususta, olanaklarının da verdiği avantajı kullanarak, liderlik yapmaktadırlar. Engelli personellerine ve öğrencilerine hayatlarını kolaylaştırıcı, görevlerini veya çalışmalarını daha rahat yapabilecekleri ortamları sağlayabilmektedirler.
Günümüz yükseköğretim sisteminde önemli bir yaklaşım olan “Engelsiz Üniversite” kavramı; gerek Yükseköğretim Kurulu tarafından yapılan çalışmalarla gerekse de üniversitelerin kendi bünyelerindeki gayretleriyle ciddi yol alınmasını sağlamıştır. Bu çabaların en temel amacı, engelli bireylerin hem eğitim hem de yaşam kalitesini arttırarak toplumsal hayatta daha fazla yer alan ve fayda sağlayan aktörlere dönüşümlerinin tamamlanmasıdır. Üniversitelerin kalite arttırıcı uygulamaları engelli bireylerin eğitim hizmetlerine erişebilirliğini arttırırken eğitim haklarının da tam anlamıyla yerine getirilebilmesi için önemli adımlardır. Özellikle fiziksel ortamın iyileştirilmesi ve bu bağlamda kütüphanelerin istenilen düzeye getirilmesi, engelli bireylerin eğitim hayatlarında daha büyük başarılara ulaşmasına neden olmaktadır.
Toplam kalite anlayışının hemen hemen her alanda yerleşmeye başladığı günümüz dünyasında; üniversite kütüphanelerinin bu yaklaşımı benimsemeleri tüm paydaşlara yarar sağlayacağı gibi özellikle engelli paydaşlarına (personel ve öğrenci) faydası daha ciddi bir düzeyde olacaktır. Engellilik durumuna göre, toplam kalite yönetimi çerçevesinde, bireylerin beklentilerini karşılayıcı faaliyetlerin gerçekleştirilmesiyle engelli bireylerin kütüphane kaygısı aşılmakta ve kütüphane hizmetlerinden daha fazla istifade etmeleri sağlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Engelli Bireyler, Kütüphane, Toplam Kalite Yönetimi

Kaynakça

• Referans1 AKŞİT, M.Arif, KUŞKU, M., OKTAY, G., ŞAYLIGİL, Ö. (2018), Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşmenin Sorgulanması, Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi, 2018/2, 261-302
• Referans2 BALTACI, A. (2019), Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED) 2 (5), 368-388
• Referans3 BAŞ, M. (2016), Engelli Turizmi, Ankara: Nobel Akademik Yayınları.
• Referans4 BURCU, E. (2011), Türkiye'deki engelli bireylere ilişkin kültürel tanımlamalar: Ankara Örneği, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 28 (1), 37-54.
• Referans5 ÇAĞLAR, S. (2009), Uluslararası Hukuk ve Türk Hukuk Sisteminde Engellilerin Eğitim Hakkı ve Devlet Yükümlülükleri, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Referans6 ÇETİN, C. (2010), Toplam Kalite Yönetimi, İstanbul: Beta Basım Yayın.
• Referans7 DOĞAN, E. (2002), Eğitimde Toplam Kalite Yönetimi, Ankara: Acedemyplus Yayınevi.
• Referans8 ERSOY, A., ERSOY, M. Saat (2011), Kalite Yönetimi: Toplam Kalite Yönetimi ve Kalite Denetimi, Ankara: İmaj Yayınevi.
• Referans9 GEORGE, S., WEIMERSKIRCH A. (1998), Total Quality Management: Strategies And Techniques Proven At Today’s Most Successful Companies , New York: John Wiley.
• Referans10 KESİM, Ş. (2011), Üniversite Kütüphanelerinde Sürekli İyileştirme Felsefesinin Uygulanması: Sakarya Üniversitesi Kütüphanesi Örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul: Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• Referans11 KÖKLÜKAYA, A. Nesibe, GÜVEN YILDIRIM, E. (2016), Öğretmen Adaylarının Ozon Tabakasındaki İncelme ve Asit Yağmurlarına Yönelik Görüşleri, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 5, Sayı 1, 154-168
• Referans12 ÖZTÜRK, A. (2009), Kalite Yönetimi ve Planlaması, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Referans13 SARIKAYA, H. İbrahim (2011), Dünyaca Tanınmış Engelliler, İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Referans14 SEZER, Ö. (2008), Kamu Hizmetlerinde Müşteri (Vatandaş̧) Odaklılık: Türkiye’de Kamu Hizmeti̇ Anlayışı Açısından Bir Değerlendirme, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (8), 147-171.
• Referans15 YILDIRIM, A., ŞİMŞEK, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Teknikleri, Ankara: Seçkin Yayınları
• Referans16 YILMAZ, E. (2004), Üniversite Kütüphanelerinde Toplam Kalite Yönetimi ve Kullanıcı Memnuniyeti, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 21 (1), 203-218.
• Referans17 İstanbul Bilgi Üniversitesi, https://humanrightscenter.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/08/01/ EngellilerinHaklarinaDairBildirge.pdf. (10.09.2019).
• Referans18 https://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.15780&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=), (11.11.2019)