İNSAN KAYNAKLARI UYGULAMALARININ ÖRGÜTSEL ÖZDEŞLEŞME VE ÖRGÜTSEL YABANCILAŞMAYA ETKİSİ

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 22, 680 - 710, 29.12.2020

Yunus Zengin

https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2020.030

Cited By: 2

Öz

Her geçen günün farklı bir yapıya zemin hazırladığı günümüzde oluşabilecek tehditlerin fırsata dönüştürülmesi sahip olunan kaynakların etkin kullanılmasına bağlıdır. Bu kaynaklar arasında en önemli konumda yer alan ise insan kaynağıdır. Tüm süreçlerde yer alan, eylem ve faaliyetleri ile örgütün verimliliğine katkı sağlayan işgörenin çalışmış olduğu örgüt ile özdeşleşmesi örgüte olumlu katkı sağlarken tersi durumda örgütten koparak bağların kopmasına yada zayıflayarak yabancılaşmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada da temel amaç insan kaynakları uygulamalarının örgütsel özdeşleşme ve örgütsel yabancılaşmaya etkisini belirlemektir.
Bu düşünce doğrultusunda küresel düzeyde faaliyette bulunan bir işletmenin Türkiye pazarındaki seçilmiş iki bölge müdürlüğünde çalışan 298 personel üzerinde anket tekniği kullanılarak veriler elde edilmiştir. Veriler SPSS programıyla analiz edilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen bulgulara göre, insan kaynakları uygulamalarının örgütsel özdeşleşmeyi pozitif, örgütsel yabancılaşmayı ise negatif yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynakları, İnsan Kaynakları Uygulamaları, Örgütsel Özdeşleşme, Örgütsel Yabancılaşma

Kaynakça

• Ahammad, T. (2017). Personnel management to human resource management (hrm): how hrm functions?. Journal of Modern Accounting and Auditing, 13(9): 412-420. Akbar, A. (2013). “Significance of human resource management in organizations: linking global practices with local perspective”. Researchers World Journal of Arts, Science & Commerce, 4(1): 78-87. Akyüz, N. E. (2014). Psikolojik sözleşme ile örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki: Ankara PTT başmüdürlüğü örneği. Aksaray üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Aksaray. Armstrong, M. (2006). A handbook of human resource management practice (10th ed.). London ; Philadelphia: Kogan Page. Ashforth, B. E., Harrison, S. H., & Corley, K. G. (2008). “Identification in organizations: An examination of four fundamental questions”. Journal of management, 34(3): 325-374. Ashforth, B. E., & Mael, F. (1989). Social identity theory and the organization.” Academy of management review, 14(1): 20-39. Aslam, H. D., Aslam, M., Ali, N., & Habib, B. (2013). Importance of human resource management in 21 st century: A theoretical perspective. Organization, 3(3). Awang, A. (2017). Work alienation ıntervention in job-related tension, role overload and work effort. Revista de Administração de Roraima-RARR, 7(2): 268-296. Babür, S. (2009). Turizm sektöründe örgütsel yabancılaşma: Antalya beş yıldızlı konaklama işletmelerine yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Akdeniz üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, , Antalya. Bingöl, D. (2006). İnsan Kaynakları Yönetimi (6. Baskı), İstanbul: Arıkan Yayınları. Coşkun, M. B., & Afşar, A. (2016). Kamu kurumlarında örgütsel desteğin örgütsel özdeşleşme üzerine etkisine yönelik alan araştırması. Social Sciences Studies Journal, 2(3): 32-43. Cüce, H. (2012). Örgütsel adalet ve örgütsel özdeşleşme ilişkisinde yöneticilere duyulan güvenin aracı etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, Ankara. Çırakoğlu, H. (2010). Örgütsel özdeşleşme ve iş doyumu ilişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Dokuz eylül üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü. Dessler, G. (2013). Human resource management (13th ed.). Boston: Prentice Hall. Dutton, J.E., Dukerich, J.M. & Harquail, C.V. (1994). Organizational Images and Member Identification. Administrative Science Quarterly, 39 (2), 239-263. Edwards, M. R. (2005). Organizational ıdentification: A conceptual and operational review. International Journal of Management Reviews 7(4): 207 -230. Erkılıç, E. (2012). Örgütsel stresin örgütsel yabancılaşma üzerine etkisi: beş yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Afyon Kocatepe üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, , Afyonkarahisar. Eryılmaz, A. (2010). Lise Öğretmenlerinin örgütsel yabancılaşma düzeyi. Hacettepe üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara. Eryılmaz, A. & Burgaz, B. (2011). Özel ve resmi lise öğretmenlerinin örgütsel yabancılaşma düzeyleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 36 (161), 271-286. Farahbod, F., Azadehdel, M. R., Chegini, M. G., & Ashraf, A. N. (2012). Work alienation historical backgrounds, concepts, reasons and effects. Journal of basic and applied scientific research, 2(8): 8408-8415. Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde yabancılaşmanın yönetimi: Kahramanmaraş özel işletme ve kamu kuruluşlarında karşılaştırmalı bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Sütçü imam üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, , Kahramanmaraş. Gautam, T, Van Dick, R., & Wagner, U. (2004), Organizational ıdentification and organizational commitment: distinct aspects of two related concepts, Asian Journal of Social Psychology, (7-3): 301-315. Güler, M., Turgut, H., & Basım, H. N. (2018). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının işe yabancılaşma üzerindeki etkisi: sessizliğin ve ayrımcılığın düzenleyicilik rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3): 804-820. Güler, S. B., Minaslı, A. V., & Demiralay, T. (2019). Örgüt kültürünün örgütsel yabancılaşma davranışlarına etkisi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 8(1): 209-222. Günbek, K. (2007). Örgütsel özdeşleşme ve kamu kesim personeli üzerine bir uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İnönü üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, Malatya. Günsal, E. (2010). Algılanan örgütsel adalet ile örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişki ve bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, İstanbul. Gürbüz, S. (2019). İnsan kaynakları yönetimi (3. Baskı). Ankara: Seçkin. Halaçoğlu, B. (2008). Üniversitelerdeki akademik personelin mesleki yabancılaşma düzeylerinin çok boyutlu incelenmesi: İstanbul ili örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi Yeditepe üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, , İstanbul. Hatipoğlu, Z., Akduman, G., & Demir, B. (2019). İnsan kaynakları uygulamalarından duyulan memnuniyetin işe yabancılaşma üzerindeki etkisinde yöneticiye güvenin aracı rolü. Electronic Turkish Studies, 14(2). Hegel, G. W. F. (2004). Mantık Bilimi (Çev. Aziz Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınları. İşcan, Ö. F. (2006). “Dönüştürücü/etkileşimci liderlik algısı ve örgütsel özdeşleşme ilişkisinde bireysel farklılıkların rolü”. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (11): 160-177. Köksal, E. (2010). Kurumsal yabancılaşma. Polis Bilimleri Dergisi C:12 (2), 107-124. Kreiner, G. E., & Ashforth, B. E. (2004). Evidence Toward an Expanded Model of Organizational Identifications. Journal of Organizational Behavior, 25. Kuru, F. K. (2009). Küresel mali kriz kapsamında insan kaynakları yönetimi uygulamaları ve örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yıldız teknik üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, , İstanbul. Mael, F., & Ashforth, B. E. (1992). Alumni and their alma mater: a partial test of the reformulated model of organizational identification. Journal of Organizational Behaviour, 13: 103-123. Minibaş, J. (1993). Yabancılaşma kavramının incelenmesi ve banka sektörüne yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi SBE. Yayınlanmamış doktora tezi. istanbul: Newman, A., Miao, Q., Hofman, P. S., & Zhu, C. J. (2016). The impact of socially responsible human resource management on employees' organizational citizenship behaviour: the mediating role of organizational identification. The international journal of human resource management, 27(4): 440-455. Osibanjo, O. A., & Adeniji, A. A. (2012). Human resource management: Theory and practice. Lagos: PumarkBing Nigeria Limited. Özdamar, K. (2002). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. Kaan Yayınları, 4. Baskı, Eskişehir. Özkoç, A. G. (2016). Job autonomy and work alienation: organizational and occupational ıdentification as a mediator. European Journal of Business and Management 8 (11): 61-73. Salihoğlu, G. H. (2014). “Örgütsel yabancılaşma”. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 6(2): 1-11. Schacht, R. (2013). Alienation. International Encyclopedia of Ethics. Seeman, M. (1959). On the meaning of alienation. American Sociological Review, 24(6): 783-791. Sezer, İ. C. (2007). Endüstri ilişkileri ve yabancılaşma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, İstanbul. Şimşek, M. Ş., Çelik, A., Akgemci, T., & Fettahlıoğlu, T. (2006). Örgütlerde yabancılaşmanın yönetimi araştırması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15): 569-587. Tavakol, M., & Dennick, R. (2011). Making Sense of Cronbach’s Alpha. International Journal of Medical Education, (2):53-55. Therit, T. (2019). The importance of HRM. Erişim: 29.11.2019. https://therith.files. wordpress.com/2011/05/the-importance-of-hrm-for-organizatioin.pdf Tümer, E. (2010). İşletmelerde Örgütsel Adalet ve Örgütsel Özdeşleşme: Esenboğa Havalimanı’nda Bir Uygulama. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, , Ankara. Zadeh, J. M., Kahouei, M., Cheshmenour, O., & Sangestani, S. (2016). Work ethics, organizational alienation and justice among health information technology managers. Materia socio-medica, 28(3): 224.