KUTADGU BİLİG’DE YÖNETİM DÜŞÜNCESİ: KAMU DEĞERİ YAKLAŞIMI MERKEZLİ BİR İNCELEME

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 29, 334 - 353, 28.06.2024

Abdulkadir Aksoy

https://doi.org/10.36543/kauiibfd.2024.013

Öz

Kamu değeri yaklaşımında “evrensel tek iyi yönetim” öneren geleneksel ve yeni kamu yönetimi teorilerinin ötesinde bağlam, üretilen değer ve görevin doğası gibi koşullar öne çıkmaktadır. Bu çalışmanın konusu; kamu değeri yaklaşımında “stratejik üçgen” olarak ifade edilen “meşrulaştırma ve destek”, “icra kapasitesi” ve “değer” kavramlarının Kutadgu Bilig’de izlerinin sürülmesidir. Çalışmada Kutadgu Bilig, betimsel içerik analizi yöntemi ile incelenecektir. Çalışmanın temel amacı; kamu değeri yaklaşımının temel varsayımları ile Kutadgu Bilig’de vurgulanan yönetim ilkelerinin kritik edilmesidir. Dolayısıyla kamu yönetimi disiplinine Türk yönetim düşüncesi merkezli bir katkı sunmak temel amaç olarak belirtilebilir. Kutadgu Bilig bu yönüyle değerlendirildiğinde, Türk yönetim düşüncesindeki tarihsel öneminin ötesinde mevcut teorik gelişmeler boyutuyla da fırsat penceresi sunmaktadır. Çalışmada, Kutadgu Bilig’in yönetim önerilerinin kamu değeri yaklaşımı için geniş bir açılım alanı oluşturduğu sonucu, temel bulgulardan birisi olarak vurgulanabilir.

Anahtar Kelimeler

Türk Yönetim Düşüncesi, Kutadgu Bilig, Kamu Yönetimi Teorisi, Kamu Değeri, Stratejik Üçgen

ADMINISTRATION THOUGHT AT KUTADGU BILIG: A REVIEW CENTERED ON THE PUBLIC VALUE APPROACH

Öz

The public value approach moves beyond traditional and new public administration theories that advocate for a "universal single good governance" by emphasizing conditions such as context, value produced, and the nature of the task. This study aims to trace the concepts of "legitimacy and support," "implementation capacity," and "value" - the "strategic triangle" of public value - within the context of Kutadgu Bilig. Using descriptive content analysis, the study analyzes Kutadgu Bilig's administration principles to critique the assumptions of the public value approach. Ultimately, it aims to contribute to the field of public administration, particularly Turkish administration thought. By analyzing Kutadgu Bilig, the study reveals a valuable lens for understanding current theoretical developments, going beyond the text's historical significance. Notably, the study finds strong compatibility between Kutadgu Bilig's administration ideas and the public value approach.

Anahtar Kelimeler

Turkish administration thought, Kutadgu Bilig, public value, strategic triangle

Kaynakça

• Adalıoğlu, H. H. (2013). Bir siyasetname olarak “Kutadgu Bilig”. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 34, 237-253.
• Akıncı, M. (2014). Tozlu raflardan günümüze Kutadgu Bilig siyaset ve yönetim. Ankara: Nobel Yayınları.
• Aksoy, A. (2019). Yönetim ahlakı-ideal ve gerçeklik arasında siyasetnamelerde iyi yönetim arayışı. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
• Alford, J. & O’Flynn, J. (2009). Making sense of public value: Concepts, critiques and emergent meanings. International Journal of Public Administration, 32, 171-179.
• Başer, S. (2019). Kutadgu Bilig’de kut ve töre. İstanbul: Post Yayınları.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Benington, J. (2009). Creating the public in order to create public value?. International Journal of Public Administration, 32, 232-249.
• Benington, J. & Moore M.H. (2011). Public value in complex and changing times. J. Benington & M. H. Moore (Ed.) Public value theory and practice (pp.1-30). Palgrave Macmillan.
• Chohan, U.W. & Jacobs, K. (2018). Public value as rhetoric: A budgeting approach. International Journal of Public Administration, 41(15), 1217-1227.
• Çolak, Ç. (2021). Çağdaş kamu yönetiminin temel odağı: Kamu yararı sağlamak mı? kamu değeri yaratmak mı?. Ş. Karabulut (Ed.) Kamu yönetimi bakımından yerel ve küresel ölçekte düşünceler ve kurumlar içinde (ss. 343-359). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Ertugay, F. (2014). Kutadgu Bilig’de siyasal iktidarın meşruluğu ve devletin tazimiç İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 51, 77-99.
• Jørgensen, T. B. & Bozeman, B. (2007). Public values an inventory. Administration & Society, 39 (3), 354-381.
• Karkın, N. (2015). Kamu değeri kavramı ve kamu değeri yönetiminin kamu yönetimi kuramı bağlamındaki yeri. Ö. Köseoğlu & M. Z. Sobacı (Ed.) Kamu yönetiminde paradigma arayışları: Yeni kamu işletmeciliği ve ötesi içinde (ss. 249-272). Bursa: Dora Yayınları.
• Köseoğlu, Ö. & Tuncer, A. (2014). Kamu yönetiminde yeni bir yaklaşım olarak kamu değeri: Kavramsal ve kuramsal açıdan bir tartışma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 12(24), 145-170.
• Meynhardt, T. (2009). Public value inside: What is public value creation?. International Journal of Public Administration, 32 (3-4), 192-219.
• Moore, M. H. (1995). Creating public value. Harvard University Press.
• Moore, M.H. (2000). Managing for value: Organizational strategy in for-profit, nonprofit, and governmental organizations. Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 29 (1), 183-204.
• Moore, M. H. (2013). Recognizing public value. Harvard University Press.
• Neuman, W. L. (2012). Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar. (Çev. S. Özge), Ankara: Yayınodası.
• O’Flynn, J. (2007). From new public management to public value: Paradigmatic change and managerial implications. The Australian Journal of Public Administration, 66 (3), 353-366.
• Ögel, B. (2017). Türklerde devlet anlayışı. Ötüken Neşriyat.
• Özmen, A. (2014). Kutadgu Bilig’de yöneten-yönetilen ilişkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 41, 55-60.
• Rhodes, R.A.W. & Wanna, J. (2007). The limits to public value or rescuing responsible government from the platonic guardians. Australian Journal of Public Administration, 66 (4), 406-421.
• Samaratunge R. & Wijewardena N. (2009). The Changing nature of public values in developing countries. International Journal of Public Administration, 32 (3-4), 313-327.
• Sharma, S. (2019). Spirituality in management: Towards management by higher consciousness. S. K. Mishra & A. Varma (Ed.) Spirituality in management: Insights from India (pp.9-18.). Palgrave Macmillan.
• Stoker, G. (2006). Public value management a new narrative for networked governance?. American Review of Public Administration, 36(1), 41-57.
• Taş, A., Hızıroğlu M., Ersoy, A. Y. & Özer, K. O. (2017). Kutadgu Bilig’de stratejik düşünmenin izini sürmek. Bilig, 80, 147-178.
• Yusuf Has Hacib. (2021). Kutadgu Bilig. Çev: Ayşegül Çakan, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.