TÜRKİYE'DEKİ SURİYELİ SIĞINMACILAR: TÜRK TOPLUMSAL YAPISI VE ULUS DEVLET POLİTİKASINA ETKİSİ

Yıl 2022, Sayı: 30, 671 - 690, 27.12.2022

İbrahim Aksakal

https://doi.org/10.56597/kausbed.1169703

Öz

Türkiye, 2011 yılından itibaren Suriye iç savaşının etkileriyle karşı karşıya kalmış ve geride bırakılan 11 yıllık süre içinde 4 milyona yakın sığınmacıya ev sahipliği yapmıştır. Suriyeli sığınmacıların sayısı Türkiye’nin toplam nüfusunun yaklaşık %5’ine denk gelmektedir. Ayrıca mülteciler büyük şehirlerde ve sınır bölgesindeki illerde yoğunlaştığı için bu illerin nüfus dağılımı bir hayli değişmiştir. Sığınmacıların sayısı illerin eritme potansiyelinin üstünde olduğu için sosyal, politik, ekonomik, kültürel ve demografik açıdan çeşitli sorunlarla karşı kaşıya kalınmıştır. Haliyle yerli halk ile sığınmacılar arasında kutuplaşmalar baş göstermeye başlamıştır. Kuruluşundan itibaren ulus devlet politikasını benimsemiş olan Türk Devleti, Suriye göç akımıyla birlikte göçmen politikası değiştirmiş ve açık kapı politikası uygulamıştır. Bu durum toplumsal yapı ve sosyal yaşam üzerinde önemli bir baskı oluşturmuştur.
Bu araştırmada Türkiye’nin Suriyeli sığınmacı politikasının toplumsal yapı üzerindeki etkisine dair değerlendirme yapılmıştır. Ayrıca yüzyılın başından beri homojen toplum politikası benimseyen Türk devletinin mevcut göçmen politikası, ulus devlet anlayışı açısından da değerlendirilmiştir. Bu amaçla literatürdeki çalışmalar taranmış, ayrıca doküman incelemesi ve söylem analizi yöntemi ile elde edilen bulgular ışığında değerlendirmelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sığınmacı, Suriyeli sığınmacı, mülteci, ulus devlet politikası

Kaynakça

• Bacak, B., Topkaya, Ö., & Gezer, G. (2015). Yaşlanma, gençlik ve göç ekseninde küresel demografik dönüşüm ve refah devleti. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 17(1), 3-30.
• Çelik, İ. A. (2021). Suriyelilerin Türkiye’ de Doğan Bebeklerinin Hukuki Statüsü ve Vatandaşlık Koşulları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 10(2), 1208-1230, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1559392.
• Dündar, B. (2017). Suriyeli Sığınmacıların Türk Toplumuna Etkisi: Başar Şehir Örneği. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, file:///C:/Users/ebyu/Downloads/495864.pdf.
• Erder, S. (2014). Türkiye'de değişen siyasal konjonktür, değişen göç ve iskann politikaları. A. İçduygu, S. Erder, & F. Gençkaya içinde, Türkiye'nin uluslararası göç polikaları 1923-2023: Ulus devlet oluşumundan ulus ötesi dönüşümlere (s. 138-172). İstanbul: Koç Üniversitesi Göç Araştırmaları Merkezi.
• Erdoğan, M. (2019). Suriyeliler barometresi 2019 Suriyelilerle uyum içinde yaşamın çerçevesi. Orion Kitabevi.
• Erdoğan, M. M., & Çorabatır, M. (2019). Suriyeli mülteci nüfusunun demografik gelişimi, Türkiye'deki eğitim istihdam ve belediye hizmetlerine yakın gelecekte olası etkileri.
• Eroğlu, G. Ç., & Varol, N. (2021). Türkiye’deki Suriyeli Göçmen Nüfus İçin Yaşam Alanı Seçimi. Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 319-330, DOI: 0.35341/afet.1000292. .
• İçduygu, A. (2014). Türkiye'ye yönelen uluslararası göç hareketleri. A. İçduygu, S. Erder, & Ö. F. Gençkaya içinde, Türkiye'nin Uluslararası Göç Politikaları: 1923-2023 Ulus Devlet Oluşumundan Ulus Ötesi Dönüşümlere (s. 222-264). Koç Üniversitesi Göç Araştırmaları Merkezi.
• İçduyguu, A., & Şimşek, D. (2016). Syrıan refugees In Turkey: Towards ıntegratıon polıcıes. turkish policy quarterly, 15(3), 59-69.
• İçduyguuu, A. (2014). Bir siyaset ve siyasa alanı olarak uluslararası göç: son yüzyılda dünya ve Türkiye. A. İçduygu, S. Erder, & Ö. F. Gençkaya içinde, Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikaları, 1923-2023: Ulus-Devlet Oluşumundan Ulus-Ötesi Dönüşümlere (s. 26-76). Koç Üniversitesi Göç Araştırmaları Merkezi.
• Kap, D. (2014). Suriyeli mülteciler: Türkiye’nin müstakbel vatandaşları. Akademik Perspektif, 30-35. Kongar, E. (2016). 21. Yüzyılda Türkiye - 2000'li yıllarda Türkiye'nin toplumsal yapısı. Remzi Kitabevi.
• Özlem, A., & Gökler, M. E. (2021). Göçmen kadınlarda üreme sağlığı. Medical Research Reports 2021;4(1):57-6, 4(1), 57-64, https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2105870.
• Pınar, M. (2014). 1950-1951 Bulgaristan'dan Türkiye'ye göçler ve Demokrat Parti'nin göçmen politikası. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 30(89), 61-94, https://dergipark.org.tr/en/pub/aamd/issue/44048/542700.
• Saklı, A. R. (2011). Türkiye Cumhuriyeti ulus devleti ve milliyetçilik anlayışının uygunluğu sorunu. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 13(1), 1-22, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/453542. .
• Şakacı, B. K. (2020). Türkiye’nin göç ve iskân politikaları: 1934 Tarihli 2510 Sayılı İskân Kanunu İncelemesi. Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi - Journal of Public Administration and Policy, 1(3), 36-57.
• Şimşek, D. (2017). Göç politikaları ve "insan güvenliği": Türkiye'deki Suriyeliler örneği. Toplum ve Bilim, (140), 11-26. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. (tarih yok). https://www.mfa.gov.tr/turkiye-ab-arasinda-18-mart_ta-varilan-mutabakata-iliskin-soru-cevaplar.tr.mfa adresinden alındı
• Üstübici, A. (2017). Türkiye’de göç politikaların dönüşümü: Yasadışılığın uluslararası üretiminden makbul yabancıya. Toplum ve Bilim, (140), 106-121.