Kuantum Teorisi’nin Sartre’ın Varoluşçuluğu Üzerinde Etkileri

Yıl 2015, Sayı: 24, 151 - 175, 30.04.2015

Serpil Durğun

https://doi.org/10.20981/kuufefd.44924

Cited By: 2

Öz

Bu makalenin amacı, Kuantum Teorisi’nin hangi felsefi yaklaşımı etkilediğini göstermeye çalışmaktır. Newton paradigmasının yerini, henüz tamamlanmamış bir paradigma olarak kabul edilen Kuantum Teorisi almaya başlamıştır. Bu durum, sadece bilim adamlarının dünyayı algılayış biçimini değiştirmemiş aynı zamanda bu yeni paradigmanın egemen olduğu evrende yaşamaya başlayan herkesin dünyayı algılama biçimi de değişmiştir. Diğer bir ifadeyle, paradigma değişimi bilim alanıyla birlikte tüm diğer bilgi türlerini ve alanlarını da etkilemiştir. Paradigma değişiminden etkilenen alanlardan biri de felsefedir.
20. yüzyılda ortaya atılan Kuantum Teorisi’yle birlikte mekanik-determinist evren anlayışı sarsıntıya uğramıştır. Kuantum Teorisi’nin evren anlayışında oluşturduğu köklü değişiklikler başta determinizm ve özgür irade olmak üzere pek çok sorunun yeni baştan ele alınmasını gerektirmiştir. Söz konusu sorunların ele alınıp yorumlanmasında, 20. yüzyılın en önemli felsefi düşünce akımlarından biri olan varoluşçuluğun -Sartre’ın varoluşçuluğu özelinde- temel tezlerinin kuantum mekaniğindeki temel varsayımlarla örtüştüğü görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kuantum Teorisi; Heisenberg’in Belirsizlik İlkesi; Varoluşçuluk; Sartre

Kaynakça

• AKTOLGA, Münir (2004) “Doğada Sistem Gerçekliği ve Enformasyon İşleme Süreci”, ss. 1-11, Erişim Tarihi: 15 Aralık 2012 tarihinde http://www.aktolga.de/t3.pdf adresinden temin edilmiştir.
• AŞKIN, Zehragül (2008) “Kant ve Heidegger’de Özgürlük Sorunu”, Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 11/Güz: 53-68.
• CEVİZCİ, Ahmet (2011) Felsefe Tarihi Thales’ten Baudrillard’a, İstanbul: Say Yayınları.
• CEVİZCİ, Ahmet (1996) Felsefe Sözlüğü, Ankara: Ekin Yayınları.
• ÇELİK, Haşim Cem (2007) “Heisenberg, Nedenselik ve Determinizm”, Flsf Dergisi, 4/2007: 123-135.
• ERDOĞAN, Eyüp (2011) Bilim ve Metafizik Üzerine Tarihsel Bir Soruşturma, İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• ERDOĞAN, Eyüp (2005) “Descartes-Newton Bağlamında Felsefe-Bilim Etkileşimi”, Felsefe Tartışmaları, 35/2005: 1-15.
• HEISENBERG, Werner (2000) Fizik ve Felsefe: Determinizm’den Olasılığa Doğru Olasılıktan Determinizme Doğru, çev. Yılmaz Öner, İstanbul: Belge Yayınları.
• KARAÇAY, Timur (2004) “Determinizm ve Kaos”, ss.1-10, Mantık, Matematik ve Felsefe II. Ulusal Sempozyumu, Assos, 21-24 Eylül 2004.
• KOÇ, Emel (1999) “J.P.Sartre Felsefesinde Ben-Başkası-İletişim Problemi”, A.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, XL/1999: 333-347.
• ÖZLEM, Doğan (1996) Felsefe ve Doğa Bilimleri, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• PLANCK, Max (2007) Modern Doğa Anlayışı ve Kuantum Teorisine Giriş, çev. Yılmaz Öner, İstanbul: Belge Yayınları.
• SARTRE, J. Paul (2010) Varlık ve Hiçlik: Fenomenolojik Ontoloji Denemesi, çev. Turhan Ilgaz ve Gaye Çankaya Eksen, 3. Basım, İstanbul: İthaki Yayınları.
• SARTRE, J. Paul (1999) Varoluşçuluk, çev. Asım Bezirci, İstanbul: Say Yayınları.
• SARTRE, J. Paul (1997) Bulantı, çev. Selahattin Hilav, 2. Basım, İstanbul: Can Yayınları.
• TARLACI, Sultan (2003) “Kuantum Mekaniği Temel Kavramlar Büyük Patlamadan Beyine”, NeuroQuantology, 4/2003: 428-448.
• TASLAMAN, Caner (2008) Kuantum Teorisi Felsefe ve Tanrı, İstanbul: İstanbul Yayınevi.
• WEST, David (1998) Kıta Avrupası Felsefesine Giriş: Rousseau, Kant, Hegel’den Foucault ve Derrida’ya, çev. Ahmet Cevizci, İstanbul Paradigma Yayınları.
• YILDIRIM, Cemal (2011) Bilim Tarihi, 14. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi