Hiyerarşik Varlık Algısından Ontolojik Varlık Algısına Geçişin İmkânı

Yıl 2013, Sayı: 21 - Kaygı (21) 2013, 7 - 18, 15.10.2013

Yakup Kahraman

Öz

Kartezyen özne yaklaşımının yaşam perspektifimizin oluşumunda özelliklede çevre üzerindeki etkisinin irdelendiği çalışmamızda bu felsefi zeminin modern dönemin varlık algısı üzerindeki etkisi ortaya konulmak istenmiştir. Descartes’ın teorik zeminini kurguladığı varlık algısının modernite sürecinde ne gibi olumsuzluklara yol açtığı üzerinde durularak bu sorunun aşılması ve farklı bir pratik zeminin oluşturulabilmesi için gereken felsefi alt yapının ne olabileceği sorgulanmıştır. Bu zeminin oluşabilmesi için modern özne’nin kendinden yola çıkarak varlığı inşa etme sürecinin yerine varlıkla etkileşimin öne çıkarıldığı diyalojik bir tarz benimsemesi gerektiği belirtilerek varlığı yatay düzlemde gören felsefi yaklaşımlar alternatif olarak teklif edilmiştir. Buna göre öznenin kendi tecrübesinin dâhil olduğu fakat sadece kendinden yola çıkarak kavrama algısının ortadan kaldırılması gerekmektedir. Bunun olabilmesi için ise teorik sınırlamaların üzerinde pratiğinde içerisinde olduğu, ontolojik anlamayı mümkün kılacak felsefi zemin olarak Heidegger ve Habermas’ın felsefi yaklaşımları örnek gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Modern Özne, Hiyerarşik Varlık Algısı, Ontolojik Varlık Algısı, Diyalojik Düşünme

Kaynakça

• ARENDT, Hannah (1958) The Human Condition, The Universty of Chicago Press.
• BOZKURT, Nejat (1999) “Doğa, Çevre ve İnsan”, FelsefeLogos, 6/1999: 7-18.
• BUMİN, Tülin (2010) Tartışılan Modernlik, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• CAPRA, Fritjof (1982) Batı Düşüncesinde Dönüm Noktası, çev. Mustafa Armağan, İstanbul: İnsan Yayınları.
• CEVİZCİ, Ahmet (2002) Aydınlanma Felsefesi, Bursa: Ezgi Kitabevi.
• ÇÜÇEN, A. Kadir (2000) Heidegger’de Varlık ve Zaman, Bursa: Asa Yayınları.
• DESCARTES, Rene (1998) Tabiat Işığı İle Hakikati Arama, çev. Mehmet Karasan, İstanbul: M.E.B. Yayınları.
• DESCARTES, Rene (2007) Meditasyonlar, çev. İsmet Birkan, Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
• ERİŞİRGİL, Mehmet Emin (2006) Descartes ve Kartezyenler, Konya: Çizgi Kitabevi.
• FROMM, Erich (1995) Umut Devrimi, çev. Şemsa Yeğin, İstanbul: Payel Yayınları.
• GÖRMEZ, Kemal (2003) Çevre Sorunları ve Türkiye, Ankara: Gazi Kitabevi.
• HABERMAS, Jürgen (1993) İdeoloji Olarak Teknik ve Bilim, çev. Mustafa Tüzel, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• HEIDEGGER, Martin (1962) Being and Time, trans. by John Macquarrie & Edward Robinson, Blackwell Publishing.
• HEIDEGGER, Martin (1998) Tekniğe İlişkin Soruşturma, çev. Doğan Özlem, İstanbul: Paradigma Yayınları.
• HOLLINGER, Robert (1994) Postmodernism and The Social Science, London: Sage Publication.
• HORKHEİMER, Max (1989) Akıl Tutulması, çev. O. Koçak, İstanbul: Metis Yayınları.
• KELEŞ, Ruşen & Can HAMAMCI (1998) Çevrebilim, Ankara: İmge Kitabevi.
• NIETZSCHE, Friedrich (2008) Ecce Homo, çev. İsmet Zeki Eyüboğlu, İstanbul: Say Yayınları.
• RICOEUR, Paul (1968) “The Critique of Subjectivity and Cogito in the Philosophy of Heidegger,” Heidegger and the Quest for Truth, ed. by. S. M Frings, Chicago: Quadrangle Books.
• RORTY, Richard (2005) “Bedenden Ayrı Var Olma Yetisi,” çev. Doğan Şahiner, Cogito, 10/2005: 187-197.
• TİMUÇİN, Afşar (1999) Descartes Felsefesine Giriş, İstanbul: Bulut Yayınları.
• TİMUÇİN, Afşar (2000) Descartes’çı Bilgi Kuramının Temellendirilişi, İstanbul: Bulut Yayınları.
• ÜLKEN, Hilmi Ziya (1968) Varlık ve Oluş, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• ÜNDER, Hasan (1996) Çevre Felsefesi, Ankara: Doruk Yayımcılık.
• ZIMMERMAN, Michael E. (2011) Heidegger: Moderniteyle Hesaplaşma, Teknoloji, Politika, Sanat, çev. Hüsamettin Arslan, İstanbul: Paradigma Yayınları.