Spinoza’nın Antropomorfizm Eleştirisi Ya Da Aklın Hayalgücünü İfşası Üzerine

Yıl 2013, Sayı: 21 - Kaygı (21) 2013, 19 - 28, 15.10.2013

Mehmet Fatih Elmas

Öz

Bir bütün olarak olgusal alan idelerle kurulan varlık alanıyla veya idelerin sunduğu idealler ölçüsünde determine edilir. Bu ideler “doğru” ve “yanlış” olabilirler. Yanlış bir ide kendi içerisinde tutarsız veya düzensiz bir saçmalık değildir, fakat onun da tıpkı doğru bir idede olduğu gibi kuralları ve bir dizgesi vardır. Bu bakımdan, yanlış ideler sistemin bir parçası olarak doğrunun oluşumu açısından zorunlulukla bulunur. Bu bağlamda, filozofun işi, her şeyden önce yanlış olanı teşhis ve teşhir etmek ve ardından doğru olanı ortaya koymak suretiyle yanlış olanı zihinlerden ötelemektir.

Anahtar Kelimeler

Spinoza, Tanrı, Antropomorphism, Hayalgücü, Akıl

Kaynakça

• ARICAN, Kazım (2004) Spinoza’nın Tanrı Anlayışı, İstanbul: İz Yayıncılık.
• CEYLAN, Yasin (2011) Din ya da Politika: Neden Felsefe?, Ankara: Phoenix Yayınevi.
• SCRUTON, Roger (1996) Spinoza, New York: Oxford University Press.
• SPINOZA, Benedictus De (2002) Complete Works, trans. By Samuel Shirley, Edited, with Introduction and Notes, by Michael L. Morgan, Indianapolis Hackett Publishing Company.
• SPINOZA, Benedictus De (2010) Teolojik-Politik İnceleme, çev. C. B. Akal ve R. Ergün, Ankara: Dost Kitabevi.
• SPINOZA, Benedictus De (2011) Geometrik Yöntemle Kanıtlanmış ve Beş Bölüme Ayrılmış Ethica (Latince ve Türkçe), çev. Çiğdem Dürüşken, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• YASA, Metin (2003) İbn Arabi ve Spinoza’da Varlık, Ankara: Elis Yayınları.
• ZELYÜT, Solmaz (2010) Spinoza, Ankara: Dost Kitabevi.