Michel Foucault’da Söylem ve İktidar

Yıl 2013, Sayı: 21 - Kaygı (21) 2013, 55 - 69, 15.10.2013

Cevriye Demir Güneş

Öz

Felsefesini, sorunsallaştırma üzerinden kurgulayan ve bunu bir sistemin söylemi haline gelmeden yapmaya çalışan Foucault için önemli olan, söylem ve söylemi meydana getiren birliklerin anlaşılmasıdır. Süreksiz olmasına rağmen, süreklilik gösteren bir süreç gibi algılanan söylem yasak, akıllılık - delilik, doğru-yanlış karşıtlığı gibi dışlama usulleri üzerinden anlaşılmalıdır. Bu noktada bir entelektüelin rolü de, söylem ve söylem birliklerine ilişkin reçeteler sunmak değil, sadece zihinlerde alışkanlığa dönüşen bir takım düşünme tarzlarını yerle bir edip, genel kabulleri kuşkulu hale getirerek onları sorunsallaştırmak ve değerlendirmek olmalıdır.

Çalışma iki başlıktan oluşmaktadır, ilk bölüm söylem ve söylemin doğasına, ikinci bölüm ise söylemin iktidar ile olan ilişkisine ayrılmıştır. Çalışmaya Foucault’nun Collège de France’ta yaptığı açılış konuşmasındaki söylemin dışında kalma arzusu ve bunu gerçekleştiremeyecek olmanın kaygısı kaynaklık etmiştir.

Anahtar Kelimeler

Foucault, Söylem, İktidar, Yasak, Delilik, Hapsetme

Kaynakça

• FOUCAULT, Michel (1982) İktidar ve Bilgi, çev. Oruç Aruoba, Tan, 3-4/1982: 84-92.
• FOUCAULT, Michel (1993) Michel Foucault Ders Özetleri 1970-1982, çev. Selahattin Hilav, İstanbul: YKY Yayınları.
• FOUCAULT, Michel (2000) Hapishanenin Doğuşu, çev. Mehmet Ali Kılıçbay, Ankara: İmge Yayınevi.
• FOUCAULT, Michel (2003) İktidarın Gözü, Seçme Yazılar 4, çev. Işık Ergüden, İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
• FOUCAULT, Michel (2011a) “Özne Ve İktidar”, Seçme Yazılar 2, çev. Işık Ergüden- Osman Akınhay, ss. 57-82, İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
• FOUCAULT, Michel (2011b) Bilginin Arkeolojisi, çev. Veli Urhan, İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
• FOUCAULT, Michel (2012) Cinselliğin Tarihi, çev. Hülya Uğur Tanrıöver, İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
• KESKİN, Ferda (1999) Söylem, Arkeoloji ve iktidar, Doğu Batı, 1999/9: 15-22.
• REVEL, Judith (2012) Foucault Sözlüğü, çev. Veli Urhan, İstanbul, Say Yayınları.
• SARUP, Madan (1997) Post Yapılsalcılık ve Postmodernizm, çev. A. Baki Güçlü, Ankara: Ark Yayınevi.
• SKINNER, Quentin (1997) Çağdaş Temel Kuramlar, çev. Ahmet Çiğdem, Ankara: Vadi Yayınevi.
• URHAN, Veli (2000) Michel Foucault ve Arkeolojik Çözümleme, İstanbul: Paradigma Yayınevi.
• URHAN, Veli (2010) Foucault, İstanbul: Say Yayınları.
• WEST, David (1998) Kıta Avrupası Felsefesine Giriş, çev. Ahmet Cevizci, İstanbul: Paradigma Yayınevi.