Analitik Zihin Felsefesinin Temel Problemlerine Bir Bakış

Yıl 2012, Sayı: 19 - Kaygı (19) 2012, 37 - 54, 15.10.2012

Erdinç Sayan

Öz

Zihnimizin içinde olup biten acı ve haz duymalar; düşünceler, inançlar, arzular ve endişeler; renk, koku, ses algıları; kaşıntılar, gıdıklanmalar, sıcak ve soğuk hissetmeler; beklentiler, hatırlamalar, öfke ve sevinç duymalar; susuzluk, açlık ve can sıkıntısı hissetmeler gibi olaylara veya durumlara zihin halleri diyoruz. Zihin hallerini barındıran zihin dediğimiz bu “şey” nasıl bir şeydir? Beden, özellikle de beyin (daha genel alırsak, merkezi sinir sistemi) ile zihin dediğimiz şeyin ne gibi bir ilgisi, ilişkisi var? Beyin ile zihin arasındaki bu ilişkinin aydınlatılması sorunu felsefede “beden-zihin problemi” olarak adlandırılır. Bu yazıda çağdaş analitik zihin felsefesinin bazı temel problemlerini, muammalarını ve kavramlarını ele alacağım. Ayrıca, bilinç ve zihin arasındaki farktan bahsedeceğim.

Anahtar Kelimeler

Zihin Halleri, Zihin-Beden Problemi, Düalizm, Monizm

Kaynakça

• AYTEKİN, T.-SAYAN, E. (2010) “Misrepresentation and Robustness of Meaning”, Organon F, cilt:17, ss.21-38.
• BOHM, D. (1980) Wholeness and the Implicate Order (Londra ve New York: Routledge).
• HOSPERS, J. (1988) An Introduction to Philosophical Analysis, 3. ed. (Englewood Cliffs: Prentice Hall).
• HUXLEY, T. H. (1866) Lessons in Elementary Physiology (Londra: Macmillan).
• LEVINE, J. (1983) “Materialism and Qualia: The Explanatory Gap”, Pacific Philosophical Quarterly, cilt:64, ss.354-361.
• LYCAN, W. (1981) “Form, Function, and Feel”, The Journal of Philosophy, cilt:78, ss.24-50.
• NAGEL, T. (1974) “What is It Like to Be a Bat?”, Philosophical Review, cilt:83, ss.435-450.
• SAYAN, E. (2004) “Bilinç” maddesi, Felsefe Ansiklopedisi, 2. cilt, Ahmet Cevizci (ed.) (İstanbul: Etik Yayınları), ss.574-585. STRAWSON, G. ve d. (2006) Consciousness and Its Place in Nature: Does Physicalism Entail Panpsychism?, Anthony Freeman (ed.) (Exeter ve Charlottesville: Imprint Academic).