Grek ve İslam Etkileri Işığında Süryanilerde Felsefi Düşüncenin Gelişimi

Yıl 2012, Sayı: 19 - Kaygı (19) 2012, 123 - 131, 15.10.2012

M. Nesim Doru

Öz

Bu çalışmada, Mezopotamya’nın en eski halklarından biri olan Süryanilerin felsefe alanında yaptıkları çalışmalar ele alınacaktır. Bilindiği gibi felsefe, herhangi bir şahsa veya topluma ait değil insanların ortak malı, başka bir ifade ile kümülatiftir. Bir kültürden başka bir kültüre aktarılabilen, değişen ve dönüşen bir disiplindir. Daha önceleri Mezopotamya’nın eski uygarlıklarının elinde empirik karakterli iken Grek dünyasında a-priorik ve sistemli bir hale dönüşmüştür. Felsefe geleneği, Süryanilerin de içinde bulunduğu birçok etno-dinsel topluluk tarafından Doğu’ya ve oradan da İslam dünyasına aktarılmıştır.

Bu çalışmada, ilk olarak felsefi düşüncenin Süryanilerin elinde aldığı karakteri analiz edilecek, ikinci olarak Grek düşüncesinden İslam kültürüne uzanan süreçte Süryanilerin katkıları analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Felsefe, Süryani Düşüncesi, Grek Düşüncesi, İslam Felsefesi, Çeviri Hareketi

Kaynakça

• BARDAYSAN (1988) Ktobo dı Nmosê dı Atravoto (Kitabu’ş-Şerai‘i’l-Buldan), Arp. çev: Sabri Yakub ‘İşo, İsveç.
• BAR-HADBŞABO (2006) Mezopotamya’da Yüksek Okulların Kuruluş Amacı, Nşr: Aday Şer, çev: Celal Demirci, (Adday Şer (2006) Nusaybin Akademisi, çev. Nesim Doru, İst., Yaba Yay., içinde). BARSAUM (1967) İgnatius Aphram I, Ktobo dı Berule Bdire, Süryanice çev: Hanna Dolabani, Kamişli, t.y.
• DORU, Mehmet Nesim (2007) Yahya İbn ‘Adî’nin Metafizik Görüşleri, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara.
• ELHAMAD, Muhammed A. (2002) Devru’s-Suryân fil-‘Ulumi’l-‘Arabiyye, Halep, Darur-Ruha.
• GUTAS, Dimitri (1998) Greek Thought Arabic Culture, New York, Routledge,
• HAYES, E.R. (2002) Urfa Akademisi, çev: Yaşar Günenç, İst.,Yaba Yayınları.
• O’LEARY, De Lacy (1928) Arabic Thought and Its Place in History, London.
• ŞER, Adday, (2006), Messallienler ve Nusaybinli Barsauma’nın İran Kilisesindeki Düzeltimleri, çev: Vedii İlmen (Adday Şer (2006) Nusaybin Akademisi, çev. Nesim Doru, İst., Yaba Yay., içinde).
• ŞİR, Adday (1913) Tarihu Keldo ve Asur, Beyrut, Matbaatu’l-Katulikiyye. TATIAN (2004) Address to The Greeks, İngilizce çev: J.E.Ryland, Kessinger Publishing,
• TEULE, Herman G.B. (2005) “The Transmission of Islamic Culture to the World of Syriac Christianity: Barhebraeus’ Translation of Avicenna’s Kitab al-Işarat wa’l-Tanbihat”, Redefining Christian Identity, Leuven.
• WOLFSON (1976) Harry Austryn, Philosophy of The Kalam, London.
• YUSUF, Efrem İsa (2007) Süryani Tercüman ve Filozofları, çev: Mustafa Arslan, İst., Doz Yayınları.
• ZONTA, Mauro (1998) “Structure and Sources of Bar-Hebraeus’ “Practical Philosophy” in The Cream of Science”, Orientalia Christiana Analecta 256, ed: Renê Lavenant, S.J., Roma.