Galileo’nun İki Büyük Dünya Sistemi Hakkındaki Diyalogları ve Bilime Etkisi

Yıl 2016, Sayı: 26, 121 - 130, 30.04.2016

Rıdvan Küçükali , Mustafa Koç

https://doi.org/10.20981/kuufefd.49054

Öz

Yüzyıllar boyunca devam eden Dünya merkezli evren anlayışı yerine Güneş merkezli evren anlayışının önerilmesi, bilimde köklü değişiklikleri beraberinde getirmiştir. Bu değişiklik, matematiğin bilim dili olarak kullanılmasını sağlamıştır. Böylece evreni anlamanın yolu mantıksal ifadelerle değil, matematiksel denklemlerle açıklığa kavuşmuştur. Bilimsel araç ve gereçlerin niceliksel ifadelere vurgu yapması, bilimin ölçülebilir niteliğini ortaya koymuştur. Galileo’nun teleskopla göksel cisimlere ilişkin elde ettiği bilgiler Dünya merkezli evren anlayışının yıkılışı olarak yorumlanır. Bu durum aynı zamanda skolastik düşünceye en önemli karşı koyuş olarak kabul görmüştür. Bu karşı koyuş bilimsel devrim olarak adlandırılır. Bu çalışmada gökyüzüne dair ilk geometrik modellerin tarihsel gelişimine yer verilmiştir. Bu sistemin temel dayanak noktalarını ve birbirinden hangi noktalarda farklılık gösterdikleri belirtilmiştir. Galileo’nun katkısıyla şekillenen Güneş merkezli evren anlayışının yol açtığı gelişmeler bilimin ışığında incelenmiştir. Kısaca evrenin yapısı hakkındaki düşüncelerin nasıl geliştikleri gösterilmiştir. Galileo evrenin yapısına dair iki konuyu tartışacaktır. İlki evrene tanınacak merkezin neresi olduğudur. İkincisi Dünya’nın hareket edip etmediği görüşüdür. Hareket problemine bağlı olarak Dünya’nın hareketinin neden gözlenemediği ve üzerindeki nesnelerin neden uzaya fırlamadığı problemi açıklığa kavuşturulacaktır.

Anahtar Kelimeler

G. Galileo, Bilim; Matematik; Evren; Dünya Merkezli Evren Anlayışı; Güneş Merkezli Evren Anlayışı

Kaynakça

• GALILEI, Galileo (2008) İki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog, çev. Reşit Aşçıoğlu, ed. Ruken Kızıler, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• HANLON, Michael (2010) Bilimin (Henüz) Yanıtlayamadığı 10 Soru, çev. Algan Sezgintüredi, İstanbul: Aylak Kitap.
• HAWKİNG, Stephen; MLODİNOW, Leonard (2012) Büyük Tasarım, [Elektronik Sürüm], çev. Selma Öğünç, İstanbul: Doğan Kitap.
• KOYRÉ, Alexandre (2008) Bilim Tarihi Yazıları, çev. Kurtuluş Dinçer, Ankara: TÜBİTAK.
• MINOIS, Georges (2010) Galileo, çev. Işık Ergüden, Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• TEKELİ, Sevim; KÂHYA, Esin; DOSAY, Melek; DEMİR, Remzi; TOPDEMİR, Hüseyin G.; UNAT, Yavuz; KOÇ, Aydın Ayten (2007) Bilim Tarihine Giriş, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• TOPDEMİR, Hüseyin Gazi (2011a) “Tarih Boyunca Geliştirilmiş Evren Modelleri-1” (Güneş Merkezli Evren Modeli), Bilim ve Teknik, 519/ 2011: 102-106.
• TOPDEMİR, Hüseyin Gazi (2011b) “Tarih Boyunca Geliştirilmiş Evren Modelleri-1” (Yer Merkezli Evren Modeli), Bilim ve Teknik, 518/ 2011: 104-106.
• TOPDEMİR, Hüseyin Gazi (2011c) “Tarih Boyunca Geliştirilmiş Evren Modelleri-3” (Yer-Güneş Merkezli Evren Modeli), Bilim ve Teknik, 520/ 2011: 102-105.
• TOPDEMİR, Hüseyin Gazi; YİNİLMEZ, Seval (2009) Galileo (Dünyayı Döndüren Adam), İstanbul: Say Yayınları.
• TOPDEMİR, Hüseyin Gazi; YİNİLMEZ, Seval “Galileo’nun Bilimsel Çalışmaları Üzerine Değerlendirme”, Kutadgubilig Felsefe-Bilim Araştırmaları Dergisi, 15/2009:195-208.
• UNAT, Yavuz (2005) “Galileo Galilei ve Astronomiye Katkıları”, Bilim Tarihi Araştırmaları, 1/2005: 15-23.
• Wikipedia, (ty.), Erişim Tarihi: 22 Şubat 2014, http://tr.wikipedia.org/wiki/Sisaml%C4%B1_Aristarkus.