1950-1960 Arası Amerikalı Uzman Raporları Bağlamında Türk Eğitim Sistemine Çizilen Yol Haritası

Yıl 2018, Sayı: 30, 11 - 33, 30.04.2018

Yüksel Marım , Rıza Sam

https://doi.org/10.20981/kaygi.411677

Cited By: 8

Öz

1950-1960 döneminde Türkiye’ye
gelen yabancı uzmanların raporları doğrultusunda şekillenen eğitim politikaları
ve bu raporların intibak süreci ülkemiz eğitimi açısından sıkıntılı bir sürecin
başlangıcı olmuştur. Geleneksel temellere dayanan Türk eğitim sistemi bu
düzenlemeleri hemen sindirememiştir. Kaldı ki bu düzenlemeler Amerikan ve Batı
tarzı toplumların ihtiyaçları düşünülerek hazırlanmıştı ve Türk toplumu için
yabancı kavramlardı. Eğitim anlayışı, “eti senin kemiği benim” prensibine
dayanan geleneksel esaslı Türk eğitimi, etkileri günümüze kadar uzanan öğrenci
merkezli, mikro eğitimi esas alan, yaptırım esasları öğretmen elinden alınmış
yeni eğitim sistemine yabancı kalmıştır. 1950–1960 yılları arasında Türkiye’ye
davet edilen Amerikalı uzmanların, verdikleri raporlarda üzerinde önemle
vurguladıkları ortak hususları, dönemin Türk eğitim sistemine yönelik
düşüncelerini, tespit ettikleri sorunları, bu sorunlara yönelik önerilerini,
önerilerinin Türk eğitim sistemine etkisi ve uygulanabilirliğini
belirleyebilmek için Watson Dickerman, John J.Rufi, Kate Vixon Wofford, Lester
Beals, Ellswort Tompkins, Roben J.Maaske, M.Costat ve Elizabeth S.Gorvine gibi
sekiz uzman raporu bu makalede tartışma konusu yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yabancı Uzman Raporları, Yabancı Eğitim, Ders Programları, Öğretmen Yetiştirme

Kaynakça

• BEALS, Lester (1956). Rehberliğin Lüzumu Hakkında Rapor, Ankara: Maarif Vekâleti, VI. Maarif Şurası Dokümanları.
• COSTAT, M. (1956). Türkiye’de Meslek Okulları Hakkında Rapor, Ankara: Maarif Vekâleti VI. Maarif Şurası Dokümanları.
• CRAMER John F. & BROWNE Stephenson G. (1982). Çağdaş Eğitim Milli Eğitim Sistemleri Üzerine Mukayeseli Bir İnceleme, (Çev. A. Ferhan Oğuzkan), İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• ÇAKIR, Turan (1999). Cumhuriyet’in Yirmi Beşinci Yılı’nda Türk Milli Eğitiminde ilköğretim, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• DİCKERMAN, Watson.(1956). Türkiye’de Halk Eğitimi Hakkında Rapor, Ankara: Maarif Basımevi.
• EKİZCELİ, Ayşegül (2006). Yabancı Uzmanların Türk Eğitim Sitemi Hakkında verdikleri Raporlar (1924-1960). Yüksek Lisans Tezi, Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• GEDİKOĞLU, Şevket (1978). Kemalist Eğitim İlkeleri ve Uygulamaları, İstanbul: Çağdaş Yayınları.
• GORVINE, Elizabeth S. (1957). VI. Maarif Şurası Dokümanları: Kız Teknik Öğretim Programlarının Değerlendirilmesi ve Teklifler, Çev. Cihat Zorlu, Ankara: Maarif Vekilliği Yayını.
• KALAYCI, Nurdan (2004). Cumhuriyet Döneminde İlköğretim, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• KILIÇ, Emre (2008). Demokrat Parti Dönemi Milli Eğitim Politikası. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• MAASKE, Roben J. (1955). Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Hakkında Rapor, Ankara: Maarif Vekâleti Yayınları.
• MEB, (1956). Halk Eğitimi Semineri Notları, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Basımevi.
• OKAN, Kenan (1971). Türkiye’de İlköğretim, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Araştırma ve Koordinasyon Dairesi İstatistik Grubu Yayınları.
• ÖZTÜRK, Kenan (2004). Amerikan Sendikacılığı ve İlk ilişkiler AFL-CIO’nun Avrupa Temsilcisi Irwing Brown İle Söyleşi, İstanbul: Tüstav Yayınları.
• SAKAOĞLU, Necdet (2003). Osmanlı’dan Günümüze Eğitim Tarihi, İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• ŞAHİN, Mustafa (1996). Türkiye’de Öğretmen Yetiştirme Uygulamalarında Yabancı Uzmanların Yeri (1923-1960). Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ŞİMŞEK, Ufuk Vd. (2012). Cumhuriyet Dönemi Eğitim Politikalarının İdeolojik Temelleri, Turkish Studies İnternational PeriodicalFor The Languages, Literature and History of Turkish of Turkic, Volume 7/4, Fall, 2012, ANKARA, TURKEY pp. 2809-2823.
• RUFİ, John (1956). Türkiye’de Ortaöğretim Müşahedeler Problemler Tavsiyeler, Ankara: Maarif Basımevi.
• TAN, Hasan (1992). Psikolojik Danışma ve Rehberlik Teori ve Uygulama, İstanbul: MEB Yayınları.
• TORUN, Esma (2006). II. Dünya Savaşı Sonrası Türkiye’de Kültürel Değişimler -İç ve Dış Etkenler- (1945-1960), Antalya: Yeniden Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Yayınları.
• TOMPKİNS, Ellswort (1956). Türkiye Cumhuriyeti Orta dereceli Okullarda Organizasyon İdare ve Teftiş: Rapor, İstanbul: Maarif Vekâleti Yayınları,
• TOZLU, Necmettin (2003). İnsandan Devlete Eğitim, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• TUNCER, Ahmet (1990). Türk Eğitim Sisteminin Gelişimi ve Kalkınmada Eğitimin Önemi Üzerine Genel Bir Bakış, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi, İşletme İktisadi Enstitüsü.
• WOFFORD, Kate (1952). Türkiye’de Köy İlkokulları Hakkında Rapor, Çev. Fatma Varış, Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• YAZICI, Mustafa (1984). Atatürk’ün İzinde Milli Eğitim Kültür ve Turizm Bakanlıkları Tarihi, Ankara: Nadir Kitap.
• YILMAZ, Zafer (2013). “Effects Of Idealism And Realism On The Development Of Republican Perıod Turkish Educational System”, Turkish Studies İnternational Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish of Turkic, Volume 8/12, Fall, 2013, ANKARA, TURKEY pp. 1435–1442.