Kartezyen Anlam Görüşünün Eleştirisi Olarak Felsefi Soruşturmalar’da Dil ve Anlam

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 1, 121 - 134, 25.03.2020

Dilek Arlı Çil Özgür Demirci

https://doi.org/10.20981/kaygi.700885

Öz

Bu çalışmanın amacı, Wittgenstein’ın Felsefi Soruşturmalar’da ortaya koyduğu dil ve anlam görüşünün, Kartezyen felsefenin öne sürdüğü dil ve anlam görüşünün eleştirisi olarak ele alınabileceğini ortaya koymaktır. Bu amaçla, öncelikle, Descartes’ın, kişinin kendi bilinç içeriklerine doğrudan erişimi olduğu varsayımından hareketle geliştirdiği ve özel bir dilin olanaklı olduğu düşüncesini içeren dil ve anlamla ilgili görüşlerine yer verilmiştir. Descartes’a göre anlam, dilin, kişiye özel zihin içerikleriyle ilişkilendirilmesi sonucunda oluşur. Bu görüş bizi, ortak bir anlamın olanaklı olmaması gibi bazı sorunlarla baş başa bırakır. Çalışmanın ikinci bölümünde, Wittgenstein’ın Kartezyen anlam görüşüne yönelik eleştirileri ortaya konulmuş; dil oyunları ve “özel dil argümanı”na dayanarak anlamın kişiye özel bir şekilde zihin içeriklerine gönderimde bulunarak değil, dil oyunları çerçevesinde, sosyal bir uzlaşıma dayanarak oluşturulduğu gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Wittgenstein, Dil Oyunları, Kural İzleme, Özel Dil, Kartezyen (Dil ve) Anlam Görüşü

Kaynakça

• ADDIS, Mark (2006). Wittgenstein: A Guide for the Perplexed, New York: Continuum.
• ALTINÖRS, Atakan (2003). Dil Felsefesine Giriş, İstanbul: İnkılâp Yayınları.
• ALTINÖRS, Atakan (2010). Düşünce ile Dil Arasındaki İlişkiye Descartes’ın Yaklaşımı, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 28 Yıl: 2010/1.
• BAÇ, Murat (2001). Wittgenstein ve Anlamın Ortalıkta Olması, Felsefe Tartışmaları, 28. Kitap, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• BAX, Chantal (2011). Subjectivity After Wittgenstein. The Post Cartesian Subject and the Death of Man, New York: Continuum International Publishing Group.
• DESCARTES, René (1989). Aklın İdaresi İçin Kurallar, çev. M. Karasan, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• DESCARTES, René (2007). Felsefenin İlkeleri, çev. M. Akın, İstanbul: Say Yayınları.
• DESCARTES, René (2017). Metot Üzerine Konuşma, çev. A. Altınörs, İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayıncılık.
• FOGELİN, Robert J. (1995). Wittgenstein (Arguments of the Philosophers), New York: Routledge.
• GRAYLING, A.C. (2008). Düşüncenin Ustaları: Wittgenstein, çev. M. Yılmaz, İstanbul: Altın Kitaplar
• HACKER, P. M. (1987). Insight and Illusion: Themes in the Philosophy of Wittgenstein, London: Oxford University Press.
• İNAN, İlhan (2013). Dil Felsefesi, edt. D. Taşdelen, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• KENNY, Anthony (2006). Wittgenstein, Oxford: Blackwell Pub.
• PEARS, David (1996). Wittgenstein’s Criticism of Cartesianism, Synthese, Vol. 106. No.1, ss. 49-55.
• PRIEST, Stephen (1991). Theories of the Mind, New York: Houghton Mifflin Company.
• PRIEST, Stephen (2018). Zihin Üzerine Teoriler, İstanbul: Litera Yayıncılık.
• SOYKAN, Ömer Naci (1995). Felsefe ve Dil: Wittgenstein Üstüne Bir Araştırma, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• SPRAGUE, Elmer (1999). Persons And Their Minds: A Philosophical Investigation, Boulder: Westview Press.
• TEPE, Harun (2003). Platon’dan Habermas’a Felsefede Doğruluk Ya Da Hakikat, İstanbul: İmge Kitabevi Yayınları.
• WITTGENSTEIN, Ludwig (2000). Felsefi Soruşturmalar, çev. D. Kanıt, İstanbul: Küyerel Yayınları.
• WITTGENSTEIN, Ludwig (2002). Tractatus Logico-philosophicus, çev. O. Aruoba, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• WITTGENSTEIN, Ludwig (2014). Felsefi Soruşturmalar, çev. H. Barışcan, İstanbul: Metis Yayınları.