Platon’un Diyalektik Yürüyüşünün ve Nietzsche’nin Cambaz’ının Akıbetinin P4C Açısından Önemi

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 3, 607 - 629, 20.10.2023

Kemal Oral

https://doi.org/10.20981/kaygi.1333396

Öz

İnsanların çoğu, açık veya örtük bir biçimde kendi düşüncelerini diğer insanlara aşılamayı arzu ettikleri gibi, hakikatin mutlak bir merkezinin bulunduğunu ve bu merkeze kendi bilgi birikimleri dolayımıyla ulaşılacağını iddia ederler. Bunu, entelektüel tahakkümü yaygınlaştırarak, dolayısıyla düşünmenin kendisini değil, nasıl ve neyin düşünülmesi gerektiğini telkin etmek suretiyle gerçekleştirirler. Bu telkin, düşünme pratiğini tahrip etmektedir. Dolayısıyla söz konusu düşünme pratiğine karşı gerçekleştirilen telkinleri fark etmek, fikirsel dayatmalara karşı mukavemet göstermek veya diğer bir ifadeyle bağışıklık kazanmak zorunlu hâle gelmektedir. Platon’un diyalektik yürüyüşü ile varmak istediği noktanın veya amacının ifade ettiğimiz mukavemeti sağlamak olduğunu söylemek mümkün görünmektedir. Nietzsche’nin Zerdüşt metninde ortaya koyduğu Cambaz metaforu ve onun akıbetine yönelik vurgu ise, tekrarı arzulanmayan bir olaya karşı benzer bir mukavemeti gösterir. Bu olayın tekrarlanmasının önüne geçebilmek için Nietzsche tarafından bizlere sunulan yöntem ‘’İyi Bir Cambaz’’ olmaktır. Söz konusu iyi cambaz, ipin üzerinde durabilen yani gerekli düşünme becerilerine ve taktiklere hakim olabilendir. P4C etkinliğinin varmak istediği menzilin de benzer olduğunu, söz konusu gerekli düşünme becerilerini ve taktiklerini benimsediği söylenebilir. Bu noktada, bu çalışmanın hem söz konusu ettiğimiz telkin ve dayatmaları ifşa ederek onlara karşı, mukavemet göstermeyi ve hem de onlara karşı Platon ve Nietzsche özelinde felsefe tarihinin geliştirebileceği stratejileri P4C etkinliğiyle ilişkilendirecek şekilde ortaya koymayı hedeflediğini söyleyebiliriz.

Anahtar Kelimeler

P4C, Diyalektik, Düşünme, Felsefe, İnsan, Platon, Nietzsche

The Importance of Plato's Dialectical Process and the Attendant of Nietzsche's Acrobat for P4C

Öz

Most of the people, overtly or implicitly, want to impose their own thoughts on other people, and claim that there is an absolute center of truth and this center can be reached from their own knowledge. Based on this argument, they attack the practice of thinking by organizing how and what to think, not thinking itself owing to their intellectual dominance. In this sense, it is necessary to resist these attacks or, in other words, to gain immunity, to proceed in accordance with the nature of the dialectical process, and to dominate the pure act of thinking with the elimination of deceptive elements. It seems possible to say that the point or purpose which Plato wants to reach with his dialectical process is parallel to this. The metaphor of the Acrobat and the emphasis on his fate, which Nietzsche put forward in the Zarathustra text, is an event that is not desired to be repeated. The method presented to us by Nietzsche in order to prevent the repetition of this event is to be a "Good Acrobat". The good acrobat in question is the one who can stay on the tightrope, that is, who can master the necessary thinking skills and tactics. It can be said that the range that the P4C activity wants to reach is also similar, and that it adopts the necessary thinking skills and tactics. At this point, we can say that this study aims both to reveal the attacks we mentioned, and to show resistance against these attacks, and also to reveal the strategies that the history of philosophy can develop against these attacks in a way that relates them to P4C activity, specific to Plato and Nietzsche.

Anahtar Kelimeler

P4C, Dialectical, Thinking, Human, Philosophy, Plato, Nietzsche

Kaynakça

• Akan, R. (2022). Hayat Bilgisi Öğretiminde Çocuklar İçin Felsefe (PC4), (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Badıou, A. (2019). Nietzsche (çev. İsmet Birkan). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Copleston, F. (2013). Platon (çev. Aziz Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınevi.
• Deleuze, G. (2021). Nietzsche (çev. İlke Karadağ). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Derrida, J. (2011). Nietzsche’lerin Şöleni (çev. Ali Utku-Mukadder Erkan). İstanbul: Otonom Yayınevi.
• Kuçuradi, İ. (2016). Nietzsche ve İnsan. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Küçükalp, D. (2017b). Nietzsche’nin Ahlak ve Politika Felsefesi. Bursa: Dora Yayıncılık.
• Küçükalp, K. (2017a). Nietzsche ve Postmodernizm. İstanbul: Kibele Yayınları.
• Lipman, M. (2023). Felsefe Okulda (çev. Mehmet Kerem) İstanbul: Usturlab Yayınları.
• Nietzsche, F. (2017). Deccal (çev. Oruç Aruoba). İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
• Nietzsche, F. (2018). İyinin ve Kötünün Ötesinde (çev. Ahmet İnam). İstanbul: Say Yayınları.
• Nietzsche, F. (2020). Böyle Söyledi Zerdüşt (çev. Mustafa Tüzel). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Nietzsche, F. (2020b). Ahlakın Soykütüğü Üstüne (çev. Ahmet İnam). İstanbul: Say Yayınları.
• Nietzsche, F. (2022). Putların Alacakaranlığı (çev. Mustafa Tüzel). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Özkan, B. (2020). Çocuklar İçin Felsefe Neden Önemlidir? Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi (UEAD), 4(1), 49-61.
• Platon, (2007). Menon (çev. Ahmet Cevizci). Bursa: Sentez Yayıncılık.
• Platon, (2016). Theaitetos (çev. Birdal Akar). Ankara: BilgeSu Yayıncılık.
• Platon, (2019). Devlet (çev. Sabahattin Eyüboğlu-M.Ali Cimgöz). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Platon, (2020). Phaidon (çev. Nazile Kalaycı). Ankara: Pharmakon Yayınevi.
• Wartenberg, T. E. (2020). Küçük Çocuklar İçin Büyük Fikirler (çev. Senem Kurtar-A. Kadir Çüçen). Bursa: Sentez Yayıncılık.