Kant's Concept of Force In The Relation of Mathematics and Metaphysics

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 3, 346 - 387, 31.10.2024

Sümeyra Yılmaz Eker

https://doi.org/10.20981/kaygi.1507284

Öz

This study, which deals with Kant's attempt to unite mathematics and metaphysics on a common ground through the concept of force in his pre-critical period, which has a serious impact on our view of today's science, focuses on the change in his views on the relationship between mathematics and metaphysics. In On the Correct Explanation of Living Forces (1749), Kant explains that there is a transition from dead force to living force. He states that it is ‘time’ that enables this, and in doing so, he tries to reconcile mathematical and metaphysical approaches. In The First Principles of Metaphysical Perception (1755), Kant explains the change and movement in substance that emerges from the principles of succession and co-existence. He tried to explain the relationship between God at the source of change and movement and the ‘force’ that the substances exert on each other. In his Physical Monadology (1756), Kant aims to unite Leibniz's monad, which is metaphysical, and Newton's infinite space, which is geometrical. In doing so, he tries to explain the concept of force, the force of impenetrability that makes the monad a monad, and different forces such as the ability of the monad to divide the space it occupies. Thus, he states that the aether is a result of push and pull forces. In his text Negative Magnitude (1763), he mentions the metaphysical meaning of negative magnitudes, which is a mathematical expression, and thinks that only a real opposite can make what exists disappear. Therefore, the explanation of push and pull forces was also discussed regarding the positive meaning of negative magnitude. Finally, in his text The Differentiation of Directions in Space (1768), instead of considering change as arising from the internal structure of the substance, he explains the source of change with the directionality of space relative to absolute space. As a result, the source of motion is force, which has a mathematical and geometrical explanation, and the question of how Kant achieves the primacy of the mathematical is answered.

Anahtar Kelimeler

Kant, Force, Pre-critical Period, Mathematics, Metaphysics

Matematik ve Metafizik İlişkisinde Kant'ın Kuvvet Kavramı

Öz

Günümüz bilimine bakışımızı ciddi anlamda etkileyen Kant’ın, kritik öncesi döneminde kuvvet kavramı üzerinden matematik ve metafiziği ortak bir zeminde birleştirme çabasını ele alan bu çalışma, matematik ve metafiziğin ilişkisine dair görüşlerinin değişimini konu edinmektedir. Canlı Kuvvetlerin Doğru Açıklanması Üzerine (1749) metninde Kant, ölü kuvvetten canlı kuvvete bir geçiş olduğunu açıklamaktadır. Bunu sağlayanın ise “zaman” olduğunu belirtmekte ve bunu yaparken matematiksel ve metafiziksel yaklaşımları ele alarak ikisi arasında uzlaşım sağlamaya çalışmaktadır. Metafizik İdrakin İlk İlkeleri’nde (1755) Kant, ardışıklık ve birlikte oluş ilkelerden açığa çıkan cevherdeki değişim ve hareketi açıklamaktadır. Değişimin ve hareketin kaynağındaki Tanrı ve cevherlerin birbirlerine uyguladığı “kuvvet”in ilişkisini açıklamaya çalışmıştır. Fiziksel Monadoloji (1756) çalışmasında ise, Kant metafiziksel olan Leibniz’ın monadı ile geometrik olan Newton’ın sonsuz uzayını birleştirmeyi hedeflemektedir. Bunu yaparken kuvvet kavramını, monadı monad yapan içine girilmezlik kuvvetini ve monadın bulunduğu uzayı bölebilmesi gibi farklı kuvvetler hakkında açıklama yapmaya çalışmaktadır. Böylece etherin itme ve çekme kuvvetlerinin bir sonucu olduğunu belirtmektedir. Negatif Büyüklük (1763) metninde matematiksel bir ifade olan negatif büyüklüklerin metafiziksel anlamlarından bahsederek var olanın yok olmasında ancak ve ancak onun gerçek bir karşıtının bunu yapabileceğini düşünmektedir. Dolayısıyla itme ve çekme kuvvetlerinin izahı da negatif büyüklüğün olumlu anlamı bakımından tartışılmıştır. Son olarak Uzayda Yönlerin Farklılaşması (1768) metninde değişimi cevherin içsel yapısından kaynaklı olarak düşünmek yerine değişimin kaynağında uzayı mutlak uzaya göre sahip olduğu yönlülükle açıklamaktadır. Sonuç olarak, hareketin kaynağı matematiksel ve geometrik bir açıklamaya sahip kuvvettir ve Kant’ın, nasıl matematiksel olanın önceliğine ulaştığı sorusuna yanıt verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kant, Kuvvet, Kritik Öncesi Dönem, Matematik, Metafizik

Kaynakça

• Ameriks, K. (2001). Kant's Theory of Mind: An Analysis of The Paralogisms of Pure Reason. New York: Oxford University Press.
• Aristoteles (2014). Fizik (çev. S. Babür). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Beiser, F. C. (1992) Kant’s Intellectual Development: 1746-1781, The Cambridge Companion to Kant. (Ed. By Paul Guyer), New York: Cambridge University Press.
• Cassier, E.(1996) Kant’ın Yaşamı ve Öğretisi (çev. Doğan Özlem). İstanbul: İnkılap Kitapevi.
• Descartes, R. (2020). Felsefenin İlkeleri (çev. M. Akın). İstanbul: Say Yayınları.
• Friedman, M. (2015). Kant ve Kesin Bilimler (çev. S. Ş. Öget). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Glezer, T. (2018). Kant on Reality, Cause, and Force. Cambridge University Press.
• Gözkân, B. (2018). Kant’ın Şemsiyesi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Howard, S. (2017). Kant and Force: Dynamics, Natural Science, and Transcendental Philosophy [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Centre for Research in Modern European Philosophy (CRMEP) Kingston University, London.
• Kant, I. (2004). Metaphysical Foundation of Natural Science. (ed. M. Friedman) Cambridge: Cambridge University Press.
• Kant, I. (2019) Arı Usun Eleştirisi.(çev. A. Yardımlı). İstanbul: İdea Yayınları.
• Kant, I. (1992a). A New Elucidation of The First Principles of Metaphysical Cognition. Theoretical Philosophy 1755-1770 (Çev. ve ed. D. Walford ve R. Meerbote.) New York: Cambridge University Press.
• Kant, I. (1992b). Attempt to Introduce The Concept of Negative Magnitudes Into Philososphy. Theoretical Philosophy 1755-1770 (Çev. ve ed. D. Walford ve R. Meerbote) New York: Cambridge University Press.
• Kant, I. (1992c). Concerning The Ultimate Ground of The Differentiation of Directions In Space. Theoretical Philosophy 1755-1770 (Çev. ve ed. D. Walford ve R. Meerbote). New York: Cambridge University Press.
• Kant, I. (1992d).The Employment In Natural Philosophy of Metaphysics Combined with Geometry, Of Which Sample I Contains The Physical Monadology. Theoretical Philosophy 1755-1770 (Çev. ve ed. D. Walford ve R. Meerbote). New York: Cambridge University Press.
• Kant, I. (2012). “Thoughts on the True Estimation of Living Forces And Assessment of The Demonstration that Leibniz and The Other Scholars of Mechanics Have Made Use of in This Controversial Subject, Together with Some Prefatory Considerations Pertaining to the Force of Bodies In General”. Natural Science (ed. E. Watkins) New York: Cambridge University Press.
• Laywine, A. (1993). Kant’s Early Metaphysics and the Origins of the Critical Philosophy. California: Ridgeview Publishing Company.
• Leibniz, G. W. (2007) Theodicy. (çev. E. M.). Huggard: Bibliobazzar.
• Leibniz, G. W. (2020) Monadoloji (çev. D. Çetinkasap). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Schönfeld, M. (2000). The Philosophy of Young Kant. New York: Oxford University Press.
• Watkins, E. (2001). Kant on Extention and Force: Critical Appropriations of Leibniz and Newton. Between Leibniz, Newton, and Kant. (ed. Wolfgang Lefevre, ss. 111-127). Dordrecht: Springer.
• Watkins, E. (2003). Forces and Causes in Kant’s Early Pre-Critical Writings. Studies in History and Philosophy of Science, 34, s.5-27.