KAMU PERSONEL REJİMİNDE MEMUR KADROLARINI ETKİN KULLANMA MEKANİZMALARI

Yıl 2023, , 305 - 326, 30.07.2023

Bekir Gezer

https://doi.org/10.58658/kaypod.1128738

Öz

Her ülke, kendi siyasî, sosyal ve kültürel değerleri çerçevesinde kamu çalışanlarına yönelik bir “kamu personel rejimi” uygular. Bu rejimi uygularken en optimal sonuçları almayı hedefler ve gerektiğinde rejimin katı ve keskin kurallarını uygulanabilir kılmak için kimi esnetici önlemler/mekanizmalar da devreye sokar. Bu bağlamda, Ülkemizde uygulanan kamu personel rejiminde memur kadrolarını daha etkin ve verimli kılmak için alınan önlemler/mekanizmalar, çalışma kapsamında ele alınmıştır.
Sözkonusu mekanizmalar vasıtasıyla, sert kadro rejiminde geçerli olan hükümler, esnetilerek daha geniş alanda uygulanmaya elverişli hale getirilirler. Böylece kadroların fonksiyonları artmış, verimleri çoğalmış olur. Çalışmaya konu mekanizmalar, üç başlık altında ele alınmıştır: Tenkis-tahsis, vekâlet ve geçici görevlendirme mekanizmaları.
Bunlardan birinci, kadroların fiziksel olarak yer değiştirmesine imkan veren tenkis-tahsis uygulamasıdır. Tenkis-tahsis mekanizması ile kadrolar, ilk ihdasları zamanında bağlandıkları birimlerden, daha sonra farklı birim ve coğrafyalara kaydırılarak daha etkin bir şekilde fayda sunmaları temin edilir. İkinci mekanizma olan vekâlet yöntemi ile kadrolar, daimi/geçici boşalmaları halinde, dolmaları beklenmeyerek “ehil” kişilere geçici olarak tahsis edilmek suretiyle kamu hizmetlerinin devam etmesi sağlanır. Geçici görevlendirme müessesesi, ele alınan mekanizmaların sonuncusunu oluşturmaktadır. Bu yöntem ile kamu kurumları, kendi aralarında hemen tüm statülerde geçici olarak personel görevlendirebilme imkânına sahip olmuşlardır. Böylece, uzun zaman alan “kadro atama” süreçlerini beklemeden işleri yürütme fırsatına kavuşmuşlardır.
Sonuçta, mezkur uygulamalar yoluyla kadro sisteminin katı kuralları bir şekilde yumuşatılarak, uygulanması daha kolay hale getirilmekte ve böylece kadroların âtıl kalması engellenerek daha fazla istifade edilmeleri sağlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Yönetimi, Kamu Hukuku, Devlet Memurları, Personel Rejimi

Kaynakça

• Başbakanlık, (1991). Türk Hukuk Lügatı, Ankara:Başbakanlık Basımevi
• Devlet Personel Başkanlığı (1998). Norm Kadro El Kitabı, Yayın No:229, Ankara:Devlet Personel Başkanlığı Yayınları
• Ersan, A. (1974). Kamu Yönetiminde Görev değerlendirmesi Yöntemiyle Kadro Derecelendirilmesi, Ankara: Başbakanlık Devlet Personel İdaresi.
• Gözübüyük, Ş. ve Tan, T. (2019), İdare Hukuku - Genel Esaslar (Cilt 1), Ankara:Turhan Kitabevi.
• Kalkınma Bakanlığı, (2018). On Birinci Kalkınma Planı (2019-2023) Kamuda İnsan Kaynakları, Ankara. Örnek, A.(1998), Kamu Yönetimi, İstanbul:Meram Yayınları
• Özdemir, A. (2002). Belediyelere Ait Boş Kadro Cetvelinde Yer Almadığı Halde Fiili Olarak Oluşturulan Kadrolara Görevlendirme Yapılması, Yerel Yönetim ve Denetim Dergisi, Ankara.
• Pınar, İ. (2009). Devlet Meurları Kanunu Şerhi, 10.Baskı, Ankara:Seçkin Yayınları.
• Pirler, O.(1984). Devlet Memurları Kanunu, Ankara.
• Pirler, O., Gürsoy, E.Z., ve Başsoy, A. (1999), Belediyelerde Teşkilatlanma-Kadro İhdası Personel İstihdamı ve Eğitimi, Ankara:Türk Belediyecilik Derneği ve Konrad Adenauer Vakfı Yayınları