Bilgi Toplumu, Siber Güvenlik ve Türkiye Uygulamaları

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 6 - 27, 31.07.2020

Ceray Aldemir Merve Kaya

Öz

Küreselleşme olgusunun beraberinde getirdiği kavramlardan biri olan bilgi toplumu, içinde bulunduğumuz çağ itibari ile hayatımızın bir parçası haline gelmiştir. Bilgiye dayalı bu toplumda bilginin üretilip değerlendirilmesi ne kadar önemli ise korunması da bir o kadar önemlidir. Bilgi temelli oluşan toplumda karşımıza çıkan diğer bir kavram ise siber güvenliktir. Bilginin korunması ve kötüye kullanımına yönelik geliştirilen güvenlik stratejileri her bireyin ve kurumun dikkatle incelemesi gereken bir konudur. Bu çalışmada nitel veri analiz yöntemlerinden biri olan literatür taraması aracılığı ile bilgi toplumu olgusu bağlı olduğu kavramlarla birlikte incelenmiş ve bilginin korunması yönünde atılan adımlardan olan siber güvenlik konusu ile ilişkilendirilmiştir. Dahası Türkiye’nin siber güvenlik alanında sahip olduğu stratejik konuma değinilerek ve konuya ilişkin alınan önlemlerden bahsedilmiştir. Araştırma sonucunda, Türkiye bazında bilginin korunmasına yönelik atılan adımlar yadsınamayacak kadar büyük ve önemli olsa da günden güne değişen dünya düzeni içerisinde var olabilmek adına alınan önlemlerin geliştirilmesi ve gerekli yasal düzenlemelerin iyileştirilmesi gerekliliği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

bilgi toplumu, siber güvenlik, bilgi güvenliği

Kaynakça

• Aktan, C. C.; Vural, İ. Y. (2016) “Bilgi Toplumu, Yeni Temel Teknolojiler ve Yeni Ekonomi”, Yeni Türkiye (Bilim ve Teknoloji Özel Sayısı), 1(88), s. 1-37.
• Aldemir C.; Şen, E. (2019) “Türkiye’nin Ulusal Siber Güvenlik Stratejisinde Siber Güvenlik Yönetişimi”, 13.Uluslararası Kamu Yönetimi Sempozyumu (KAYSEM13), (Nisan 18-20, 2019, Gaziantep), s. 1566-1576.
• Alpaslan, S.; Kutanis, R. (2007) “Sanayi ve Bilgi Toplumu Yönetim Metaforlarının Karşılaştırılması”, Akademik İncelemeler Dergisi (AID), 2(2), s. 49-71.
• Aslay, F. (2017) “Siber Saldırı Yöntemleri ve Türkiye’nin Siber Güvenlik Mevcut Durum Analizi” International Journal of Multidisciplinary Studies and Innovative Technologies, 1(1), s. 24-28.
• Baykara, M.; Daş, R. & Karadoğan, İ. (2013) “Bilgi Güvenliği Sistemlerinde Kullanılan Araçların İncelenmesi”, 1st International Symposium on Digital Forensics and Security (ISDFS’13), (Mayıs 20-21, Elazığ), s. 231-244.
• Bıçakçı, S.; Ergun, D. & Çelikpala, M. (2015) “Türkiye’de Siber Güvenlik”, Ekonomi ve Dış Politika Araştırma Merkezi (EDAM) Siber Politika Kağıtları Serisi, (1), s. 1-35.
• Bıçakçı S. (2012) “Yeni Savaş ve Siber Güvenlik Arasında NATO’nun Yeniden Doğuşu”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(34), s. 205-226.
• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) (2019), USOM ve Kurumsal Siber Olaylara müdahale, https://www.btk.gov.tr/usom-ve-kurumsal-siber-olaylara-mudahale-ekibi, Erişim tarihi/Access Date: 18.12.2019.
• Capurro, R.; Hjørland, B. (2003) “The Concept of Information”, Annual Review of Information Science and Technology, 37(1), s. 343-411.
• Coşkun, B.; Yıldırım, Ç. P. (2019) “Kolluk Hizmetinden Siber Güvenliğe: Güvenlik Yönetiminde Değişim”, 13.Uluslararası Kamu Yönetimi Sempozyumu (KAYSEM13), (Nisan 18-20, 2019, Gaziantep), s. 1555-1566.
• Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (2018). Resmi Gazete (Sayı: 30474), https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.1.pdf, Erişim Tarihi/Access Date: 19.12.2019.
• Çalık, D.; Çınar, Ö, P. (2009) “Geçmişten Günümüze Bilgi Yaklaşımları Bilgi Toplumu ve İnternet”, XIV. Türkiye'de İnternet Konferansı (Aralık 12-13, 2009, İstanbul), s. 89-101.
• Çifçi, H. (2013) Her Yönüyle Siber Savaş, Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Kitapları.
• Drucker, P. F. (1994) Yeni Gerçekler (Çev.) Birtane Karanakçı, Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Durna, U.; Demirel, Y. (2008) “Bilgi Yönetiminde Bilgiyi Anlamak”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (30), s. 129-156.
• Eminağaoğlu, M.; Gökşen, Y. (2009) “Bilgi Güvenliği Nedir, Ne Değildir, Türkiye'de Bilgi Güvenliği Sorunları ve Çözüm Önerileri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(4), s. 1-15.
• Erdem, Z. (2005) “Sanayi İşçisinden Bilgi İşçisine: Yeni Ekonominin Değişen İşçi Tipi”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (49), s. 542-566.
• Eryılmaz, B. (2001) Kamu Yönetimi, İstanbul: Erkam Matbaası.
• Hekim, H.; Başıbüyük, O. (2013) “Siber Suçlar ve Türkiye’nin Siber Güvenlik Politikaları”, Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi, 4(2), s. 1-24.
• Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) (2017), Global Cybersecurity Index, http://www.bilgitoplumu.gov.tr/wpcontent/uploads/2017/07/global_cybersecurity_index_2017.pdf, Erişim Tarihi: Access Date: 17.12.2019.
• Johnson, M. E.; Goetz, E. (2007) “Embedding Information Security Into The Organization”, IEEE Security & Privacy, 5(3), s. 16-24.
• Keleş, A. R.; Sal, Y. (2013) Hack Kültürü ve Hacktivizm: Yeni Bir Siyaset Biçimi, İstanbul: Alternatif Bilişim Derneği Yayınevi.
• Kılınç, D. (2016) “5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un 9/A Maddesi Çerçevesinde Özel Hayatın Korunması”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 20(2), s. 577-624.
• Kitchin, R. (2014) The Data Revolution: Big Data, Open Data, Data Infrastructures and Their Consequences, London: Sage.
• Kocacık, F. (2003) “Bilgi toplumu ve Türkiye”, CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 27(1), s. 1-10.
• Kotik, Ö. Y. (2015) “Uluslararası İlişkilerde Siber Güvenlik Algısı ve Ulus Devletin Değişen Stratejisi” (Tez No: 417580) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp.
• Kutlu, E.; Taban, S. (2007) Bilgi Toplumu ve Türkiye, Ankara: Pelikan Yayınevi.
• Langner, R. (2011) “Stuxnet: Dissecting a Cyberwarfare Weapon”, IEEE Security & Privacy, 9(3), s. 49-51
• Libicki, M. C. (2009) Cyberdeterrence and Cyberwar, Santa Monica: Rand Corporation.
• Mayor, T. (2013) “Avcı-toplayıcılar: Orijinal Liberteryenler (Çev.) Atilla Yayla, Liberal Düşünce, (71), s. 227-246.
• Orkan, A.L. (1992) “Bilişime Teorik Yaklaşım ve Bazı Temel Kavramlar”, Marmara İletişim Dergisi, (1), s. 93-108.
• Öğün, M.N.; Adem, K. (2013) “Siber Güvenliğin Milli Güvenlik Açısından Önemi ve Alınabilecek Tedbirler”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, 9(18), s. 145-181.
• Önen, S.M.; Kurnaz, S. (2017) “Siber Güvenlik Politikalarının Kamu Yönetimine Yansıması”, Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi IV (Mayıs 11-12, 2017, Malatya), s. 732-753.
• Özdemirci, F.; Torunlar, M. (2018) “Bilgi-Değişim-Siber güvenlik-Bağımsızlık”, Bilgi Yönetimi, 1(1), s. 78-83.
• Peltier, T. R. (2005) “Implementing an Information Security Awareness Program”, Information Systems Security, 14(2), s. 37-49.
• Rittinghouse, J.; Hancock, W. M. & Cissp, C. (2003) Cybersecurity Operations Handbook, USA: Digital Press.
• Saltzer, J. H.; Schroeder, M. D. (1975) “The Protection of Information in Computer Systems”, Proceedings of the IEEE, 63(9), s. 1278-1308.
• Şanlısoy, S. (1999) “Bilgi Toplumunda Ortaya Çıkabilecek Sorunlar”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), s. 169-194.
• Şener, G.; Erdikmen, A. (2019) “Yeni Medya Çalışmaları V: Türkiye İnternet Tarihi”, iç. Türkiye’de Erken Dönem İnternet Aktivizmi, (Ed.) Erkan Saka, İstanbul: Alternatif Bilişim Derneği Yayınevi. s. 129-184.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi (2019), https://cbddo.gov.tr/hakkimizda/ , Erişim Tarihi/Access Date: 22.12.2019
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Dairesi (2019), http://www.bilgitoplumu.gov.tr/bilgi-toplumu/ulkemizde-bilgi-toplumuna-donusum/ , Erişim Tarihi/Access Date: 22.12.2019.
• T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (2013-2014), Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve 2013-2014 Eylem Planı, https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/2-1-strateji-eylem-plani-2013-2014-5a3412cf8f45a.pdf, Erişim Tarihi/Access Date: 22.12.2019.
• T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (2016-2019), 2016-2019 Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi, https://hgm.uab.gov.tr/uploads/pages/siber-guvenlik/2016-2019guvenlik.pdf, Erişim Tarihi/Access Date: 23.12.2019.
• Tarhan, K. (2017) “Siber Uzayda Realist Teorinin Değerlendirilmesi”, Cyberpolıtık Journel, 2(3), s. 1-17.
• Tatar, Ü.; Çalık, O.; Çelik, M. & Karabacak, B. A. (2014) “A Comparative Analysis of the National Cyber Security Strategies of Leading Nations”, Proceedings of the 9th International Conference on Cyber Warfare and Security (March 24-25, 2014, West Lafayette, Indiana, USA), s. 211-218.
• Tekerek, M. (2008) “Bilgi Güvenliği Yönetimi”, KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 11(1), s. 132-137.
• Uçak, N. Ö. (2010) “Bilgi: Çok Yüzlü Bir Kavram”, Türk Kütüphaneciliği, 24(4), s. 705-722.
• Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi (USOM) (2019), https://www.usom.gov.tr, Erişim Tarihi/Access Date: 23.12.2019.
• Vural, Y., Sağıroğlu, Ş. (2008) “Ülke Bilgi Güvenliği”, 3. Uluslararası Katılımlı Bilgi güvenliği ve Kriptoloji Konferansı (Aralık 25-27, 2008, Ankara), s. 3-20.
• Yılmaz, B. (2013) “E-dönüşüm Sistemlerinin Bilgi Güvenliği Açısından İncelenmesi E-devlet Kullanıcıları Üzerine Bir Araştırma (Tez No: 327359) [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Marmara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/giris.jsp.
• Yılmaz, E.N.; Ulus, H.İ. & Gönen, S. (2015) “Bilgi Toplumuna Geçiş ve Siber Güvenlik”, Bilişim Teknolojileri Dergisi, 8(3), s. 133-146.
• Yılmaz, M. (2009) “Enformasyon ve Bilgi Kavramları Bağlamında Enformasyon Yönetimi ve Bilgi Yönetimi”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 49(1), s. 95-118.
• Yılmaz, S.; Sağıroğlu, Ş (2013) “Siber Saldırı Hedefleri ve Türkiye'de Siber Güvenlik Stratejisi”, 6. Uluslararası Bilgi Güvenliği ve Kriptoloji Konferansı (Eylül 20-21, 2013, Ankara), s. 323-331.