Social, Political and Economic Objectives in the Transportation Investment Policies During the AK Party Period in Turkey

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 3, 325 - 353, 26.11.2021

Ersin Arslan Zafer Öztürk

Öz

International trade is becoming important with globalizing economies and countries are competing for increasing their share in this trade. In order to get ahead in this competitive environment, transportation systems, which are an important factor in the pricing of production, must be planned effectively and efficiently. While countries decide on transportation investment policies, they consider their economic, social and political qualities. Developing countries decide on transportation investment strategies that have high initial investment costs and require large financial resources with scarce resources. These policies affect the development and growth figures of countries and foreign trade volumes. In this study, it is tried to be explained with the economic, social and political functions of transportation, transport investment policies which are performed and targeted during the AK Party period in Turkey. It has been concluded that transportation investments performed and planned for all transportation modes during the AK Party period have been determined by aiming strategies that can explained with not only economical but also social and political functions of the transportation.

Anahtar Kelimeler

Transportation Policy, Transportation Functions, AK Party

Türkiye’de AK Parti Dönemi Ulaştırma Yatırım Politikalarında Sosyal, Siyasal ve Ekonomik Hedefler

Öz

Küreselleşen ekonomiler ile uluslararası ticaret önem kazanmakta, ülkeler bu ticaretten aldıkları payı arttırma için güçlü bir rekabet içine girmektedirler. Bu rekabet ortamında öne geçebilmek için üretimin fiyatlandırılmasında önemli bir etken olan ulaşım sistemlerinin etkin ve verimli şekilde planlanması gerekmektedir. Ülkeler ulaştırma yatırım politikalarına karar verirken, ekonomik, sosyal ve politik niteliklerini dikkate almaktadırlar. Gelişmekte olan ülkeler kıt kaynaklarıyla ilk yatırım maliyetleri yüksek olan ve büyük finansman kaynakları gerektiren ulaştırma yatırım stratejilerine karar vermektedirler. Bu politikalar, ülkelerin kalkınma ve büyüme rakamları ile dış ticaret hacimlerini etkilemektedirler. Çalışmada, Türkiye’de AK Parti döneminde gerçekleştirilen ve hedeflenen ulaştırma yatırım politikaları, ulaştırmanın ekonomik, sosyal ve politik fonksiyonları ile açıklanmaya çalışılmıştır. AK Parti döneminde bütün ulaştırma modları için gerçekleştirilen ve planlanan ulaştırma yatırımlarının, ulaştırmanın sadece ekonomik değil sosyal ve politik fonksiyonları ile de açıklanabilecek stratejiler hedeflenerek belirlendiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ulaştırma Politikaları, Ulaştırma Fonksiyonları, AK Parti

Kaynakça

• Akgüngör, A. P. ve Demirel, A. (2011). Türkiye’deki Ulaştırma Sistemlerinin Analizi ve Ulaştırma Politikaları. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 10(3), 423-430.
• AK Parti, (2018). Genel İcraat Kitabı. Erişim 04 Mayıs 2021, https://www.akparti.org.tr/icraatlar/diger/turkiye-genel-icraatlar-kitaplari/
• Altınok, S. (2004). Türkiye’de Ulaştırma Politikaları, Karayolları ve Demiryollarının Mukayesesi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 1(1-2), 72-87.
• Avcı, R. (2016). Sömürünün Ulaşım Aygıtları: Bağdat Demiryolu Özelinde Alman Emperyalizmi. Mukaddime, 6(2), 263-282.
• Avcı, S. (2005). Ulaşım Coğrafyası Açısından Türkiye’nin Ulaşım Politikaları ve Coğrafi Sonuçları. Ulusal Coğrafya Kongresi, 2005, 87-96.
• Aytaç, B. P., Çelik, F. ve Türe, F. (2007). Ülkemiz Ulaştırma Politikalarının Doğu Karadeniz Bölgesi’nin Kalkınması Üzerindeki Etkileri. İnşaat Mühendisleri Odası, 7, 137-143.
• Bakkaloğlu, A. ve İncekara, A. (2017). Osmanlı’dan Modern Türkiye’ye Ulaştırma. Kapadokya Akademik Bakış, 1(2), 54-73.
• Barda, S. (1964). Münakale Ekonomisi, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayını, No:154, İstanbul.
• Barutca, H. (2006). Orta Asya’ya Ulaşımda Demiryolu Alternatifi, Bölgesel Güçler ve Türkiye. Akademik Bakış, 8, 1-12.
• Başol, K. ve Karluk, R. (2002). Türkiye Ekonomisi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 1149, 4. Baskı, Eskişehir.
• Bayraktutan, Y. ve Özbilgin, M. (2015). Uluslararası ve yurtiçi ticarette taşıma türlerinin payı: Bir analitik hiyerarşi prosesi (AHP) uygulaması. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 405-436.
• Beşirli, H. (2016). Türk Dünyasının Kültürel Etkileşiminde Sosyal Hareketliliğin Önemi. Akademik Bakış Dergisi, 56.
• Bilgiç, Ş. ve Evren, G. (2010). Türkiye de ulaştırma yatırımlarının değerlendirilmesi için bir yöntem önerisi. İTÜDERGİSİ/D Mühendislik, 1(2).
• Çetin, B., Barış, S. ve Saroğlu, S. (2011). Türkiye’de karayollarının gelişimine tarihsel bir bakış. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(1), 123-150.
• Çolak, F. (2013). Atatürk Dönemi’nde Türkiye Cumhuriyeti’nin ulaşım politikasına genel bir bakış. Turkish Studies, 8(2), 345-364.
• Demirelli, L. (2014). 2002 Sonrasında Türkiye’de Özelleştirme ve Demiryolu Hizmeti. Mülkiye Dergisi, 38(4), 41-86.
• Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) (1963). Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1963-1967.
• Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) (1968). İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı 1968-1972.
• Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) (2001). Uzun vadeli strateji ve sekizinci beş yıllık kalkınma planı 2001-2005.
• Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) (2006). Dokuzuncu kalkınma planı 2007-2013.
• Erdoğan, H. T. (2016). Ulaşım Hizmetlerinin Ekonomik Kalkınma Üzerine Etkisi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 187.
• Ergün, İ. (1985). Türkiye’nin Ekonomik Kalkınmasında Ulaştırma Sektörü, Hacettepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları No:10, Ankara.
• İmer, C. (1989). Atatürk'ten Seçme Sözler. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kalkınma Bakanlığı (2013). Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018.
• Kalkınma Bakanlığı (2017). Orta Vadeli Program (2017-2019) Erişim 03 Mayıs 2021. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Orta_Vadeli_Program_2017-2019.pdf
• Kara, M. A. ve Ciğerlioğlu, O. (2018). Türkiye Ekonomisinde Ulaşım Altyapısının Ekonomik Büyümeye Etkisi. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(2).
• Kara Yolları Genel Müdürlüğü (KYGM) (2021), Erişim 03 Mayıs 2021. https://www.kgm.gov.tr/SiteCollectionDocuments/KGMdocuments/Istatistikler/DevletIlYolEnvanter/YillaraGoreDevletYollari.pdf Kuşçu, S. (2011). Avrupa Birliği Ulaştırma Politikası ve Türkiye’ye Yansıması. Gazi Akademik Bakış, (09), 77-92.
• Meçik, O. (2012). Ulaştırma Ağlarının Ekonomik Entegrasyonlara Etkisi ve Türk Dünyası Boyutu. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 22-33.
• Miser, S. (2019). Osmanlıdan Cumhuriyete Demiryolları Politikaları. Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 13-35.
• Özen, S. ve Koldemir, B. (2005). Ulaştırma Genel Politikaları ve Planları Sorunu, Çözüm Yaklaşımları. http://mugla.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/3185.pdf
• Pegrum, D. F. (1968). Transportation: Economics and Public Policy. Homewood, IL, USA: RD Irwin.
• Saatçioğlu, C. ve Karaca, O. (2011). Ulaştırma Altyapısı-Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi. Cag University Journal of Social Sciences, 8(2).
• Sağlam, D. (1977). Türkiye Ekonomisi: Yapısı ve temel sorunları. Ayyıldız Matbaası, Ankara.
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) (2019). On Birinci Kalkınma Planı 2019-2023. Erişim 05 Mayıs 2021, https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf
• Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) (2020). Kamu Yatırımlarının Sektörlere Göre Dağılımı (2016- 2018). Erişim 05 Mayıs 2021. https://www.sbb.gov.tr/yatirimlar/yatirimlarin-sektorel-dagilimi/
• Şahbaz, R. P. ve Yüksel, S. (2008). Türkiye'de Ulaştırma Aracı Seçiminde Etkili Olan Etkenler ve Demiryollarının Rekabet Edebilirliği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(25), 197-211.
• Şendağ, V. (2007). Ulaştırma Harcamaları Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• TCDD 2018 İstatistik Yıllığı (2019), Erişim 08 Mart 2021. https://www.tcddtasimacilik.gov.tr/uploads/images/Strateji/TCDD-T-2018-istatistik-yilligi.pdf
• Tekeli, İ. ve İlkin, S. (2000), Karayollarının Gelişmesi Üzerine Uluslararası Bir Karşılaştırma Çerçevesi. Mülkiye Dergisi, 24(223), 59-72.
• Türkiye Makine Mühendisleri Odası Birliği (TMMOB) (2012). Ulaşımda Demiryolu Gerçeği, Oda Raporu, Yayın No: MMO/592.
• Tütengil, C. O. (1961). İçtimai ve İktisadi Bakımdan Türkiye’nin Karayolları. İstanbul Matbaa.
• Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (UAB), (2019). Deniz Ticareti istatistikleri-2018, Erişim 05 Şubat 2021. https://denizcilik.uab.gov.tr/uploads/pages/yayinlar/deniz-ticaret-2018 istatistikleri.pdf
• Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı (UAB) (2020a). Bütçe. Erişim 05 Mayıs 2021, https://sgb.uab.gov.tr/uploads/pages/diger-yayin-sunum-ve-tablolar/butce-sunumu-2020.pdf
• Ulaştırma Altyapı Bakanlığı (UAB) (2020b). Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu. Erişim 05 Mayıs 2021, https://www.uab.gov.tr/uploads/pages/butce-raporlari/mali-durum-ve beklentiler-raporu-2020.pdf