SAĞLIK POLİTİKASI: KAVRAMSAL ÇERÇEVE

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 3, 11 - 40, 30.11.2022

Şükrü Anıl Toygar

Öz

Politika, anlaşmazlıklar ve farklı fikirlerin mevcudiyetinden ortaya çıkmıştır ve insanı diğer canlılardan ayıran en önemli özelliğinin, yani uzlaşma kültürünün bir sonucudur. İnsanlar doğaları gereği birçok açıdan birbirinden farklıdır ve yaşam tarzı, beklenti ve tercihlerine yönelik bu farklılıkları da birçok sorunun çözümünde farklılıkların ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. Sağlık hizmetleri alanı da hizmet sunumunun niteliği ve çıktılarının değerlendirilmesi açısından son derece karmaşık bir alan durumundadır. Birçok farklı alandan profesyonelin hizmet sunumuna katıldığı, çıktılarının değerlendirebilmenin zor olduğu sağlık alanında politikaların belirlenmesinde birçok aktör sahne almaktadır. Zira ertelenemezlik özelliği ile diğer hizmet türlerinden ayrılan sağlık, birçok farklı etmen ve kurumdan çeşitli derecelerde etkilenmektedir ve onları etkileyip sınırlarını belirleyebilme gücüne de sahiptir. Bu çalışmada politika kavramı, ona yakın ve onunla ilişkili kavramlar etimolojisiyle birlikte tartışılarak, sağlık politikası literatüründe sıklıkla vurgu yapılan bu kavramlara biraz daha açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Bununla birlikte sağlık politikası süreçlerini etkileyen ve belirleyen faktörlerin neler oldukları da açıklanarak, sağlık politikası gündemlerini belirleyen, etkileyen aktörler ulusal ve uluslararası kimliklerine göre sınıflandırılarak tanımlanmıştır. Sağlık politikaları, ülkelerin yerel gündemleri gibi görülüp genellikle ülkelerin yerel aktörleri tarafından tartışılsa ve uygulamaya sokulsa da sağlık alanında etkisi hisssedilen birçok uluslararası aktör de sağlık politikası süreçlerinde belirleyici, teşvik edici ve sınırlandırıcı bir takım etkilere sahip durumdadır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık, Politika, Sağlık Politikası, Sağlık Kurumları Yönetimi

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum bulunmamaktadır.

Proje Numarası

Çalışma bir proje kapsamında üretilmemiştir.

Kaynakça

• Aba, G. (2018). Sağlık Politikası ve Planlaması. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
• Babaoğlu, C. (2013). Kamu Politikası Sürecinde Sivil Toplum Kuruluşlarının Rolü. Kamu Politikası Kuram ve Uygulama (174-196) içinde. M. Yıldız, M. Z. Sobacı (Ed.). Ankara: Adres Yayınları.
• Bhattacharya, J., Hyde, T., Tu, P. (2021). Sağlık Ekonomisi. Ç. E. Akyürek (Çev. Ed.), Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Blank, R. H., Burau, V. (2007). Comperative Health Policy. 2nd Ed. Palgrave MacMillan.
• Bostan, S., Kılıç, T. (2018). Sağlık Politikalarında Uluslararası Çevre ve Kuruluşların Etkisi. İçinde: Sağlık Politikası içinde (247-262). D. Tengilimoğlu (Ed.). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Bulut, Y., Akın, S., Kahraman, Ö. F. (2017). Kamu Politikalarının Oluşturulmasında Sivil Toplum Kuruluşlarının Etkisi. Strategic Public Management Journal, 3(6), 23-34.
• Buse, K., Mays, N., Walt, G. (2005). Making Health Policy, Open University Press.
• Busse, R. ve Schlette, S. (2003). Health Policy Developments- International Trends and Analyses Issue 1/2003. Gütersloh: Bertelsmann Foundation Publishers.
• Can, H. (1999). Organizasyon ve Yönetim. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Cansever, İ. H. (2020). Türkiye’de Sağlık Planlaması. Ankara: Gazi Yayınevi.
• Çevik, H. H. (2004). Türkiye’de Kamu Yönetimi Sorunları. (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Çevik, H.H. (2010). Kamu Yönetimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Çevik, H.H. ve Demirci, S. (2008). Kamu Politikası Kavramlar, Süreç, Modeller, Analiz, Karar Verme. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Dünya Bankası (2017). Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası, Uluslararası Finans Kurumu ve Çok Taraflı Yatırım Garanti Ajansı’nın Türkiye Cumhuriyeti’ne Yönelik 2018 MY - 2021 MY Dönemini Kapsayan Ülke İşbirliği Çerçevesi- Rapor No:11096-TR
• Dye, T. R. (2002). Understanding Public Policy. 10th Upper Saddle River: Prentice Hall.
• Efil, İ. (1998). İşletmelerde Yönetim ve Organizasyon. Beşinci Baskı. Bursa: VİPAŞ A.Ş.
• Eke, E., Eroymak, S. (2019). Uluslararası Aktörlerin Küresel Sağlık Politikaları Üzerine Etkileri: Teorik Bir İnceleme. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(26), 388-407.
• Eren, E. (2010). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. Gözden Geçirilmiş ve Genişletilmiş Sekizinci Baskı. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Eroğlu, H. T. (2013). Türkiye’de Kamu Politikası Oluşturulmasında Uluslararası Aktörlerin Rolü. Kamu Politikası Kuram ve Uygulama (148-165) içinde. M. Yıldız ve M. Z. Sobacı (Ed.). Ankara: Adres Yayınları.
• Eroğlu, H. T. (2015). Kamu Politikasının Sivil Aktörleri Bağlamında Sosyal Medya. Kamu Yönetiminde Sosyal Medya (43-58) içinde. H. Ertaş (Ed.). Konya: Palet Yayınevi.
• Ertaş, H. (2015). Kamu Yönetiminde Sosyal Medyanın Kullanımı. Kamu Yönetiminde Sosyal Medya (15-42) içinde. H. Ertaş (Ed.). Konya: Palet Yayınevi.
• Fişek, N. (1985). Türkiye’de Sağlık Politikası. Toplum ve Hekim, 6(34):30-31.
• Green, A. (2007). An Introduction to Health Planning for Developing Health Systems, 3rd ed. London: Oxford University Press.
• Green, A. T. Mirzoev, T. N. (2008). Planning, for Public Health Policy. In: HEGGENHOUGEN, K. & QUAH, S. (eds.) International encyclopedia of public health. San Diego: Academic Press. San Diego: Academic Press
• Harari, Y. N. (2015). Hayvanlardan Tanrılara: Sapiens- İnsan Türünün Kısa Bir Tarihi. (E. Genç, Çev.). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Hawthorne, M. R. (1993). The Media, Economic Development and Agenda Setting. Media and Public Policy. London: Praeger Press.
• Heywood, A. (2015). Siyaset. (B. B. Özipek, B. Şahin, M. Yıldız, Z. Kopuzlu, A. Yayla, U. Candan Karaca, H. Y. Başdemir, 4. Edisyondan Çev). 16. Baskı. Ankara: Adres Yayınları.
• Kickbusch, I. (2009). Policy Innovations for Health. In: Policy Innovation for Health (1-22). Ed.:Ilona Kickbusch. New York: Springer Science Business Media.
• Koivusalo, M. (2009). Küresel Sağlık Politikasının Biçimlenişi. Kapitalizmde sağlık-Sağlıksızlık Semptomları (302-317) içinde. L. Panitch, C. Leys (Eds). U. Haskan (Çev.) . İstanbul: Yordam Kitap.
• Lister, J. (2008). Sağlık Politikası Reformu- Yanlış Yolda mı Gidiyoruz? Küresel “Sağlık Reformu” Endüstrisinin Eleştirel Kılavuzu. (M.
• İnan, A. Kılıçaslan, N. Erten, D. İlhan, H. Can Kurban, Çev.). İstanbul: İnsev Yayınları.
• Oğuz, M. C. (2018). Otoriter Rejimler ve Sivil Toplum İlişkisi: Bir “Yumuşak Güç” Stratejisi olarak GONGO’ların Yükselişi. Mülkiye Dergisi, 42 (2), 239-260.
• Paton, C. (2008). Health Policy:Overview. In: Health Systems Policy, Finance and Organization (3-16). Ed.: Guy Carrin, Kent Buse, Harald Kristian Heggenhougen, Stealla Quah.Academic Press.
• Patrick, L. D. and Erickson P. (1993). Health Status and Health Policy Quality of Life in Health Care Evaluation and Resource Allocation. Oxford University Press.
• Savaş N. (2020). Dünya Bankası'nın Sağlık Reformları Üzerine Etkisi; Türkiye’de Sağlıkta Dönüşüm Örneği. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 5(1), 142-57
• Sevük, M. Y., Akın, P. (2019). Kamu Politikalarını Etkileyen Resmi, Sivil ve Uluslararası Aktörler, Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2), 167-183.
• T.C. Başbakanlık (2007). 1 Mayıs 2007 Tarihli IMF Niyet Mektubu Tercümesi.
• Tengilimoğlu, D., Atilla A., Bektaş, M. (2008). İşletme Yönetimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tengilimoğlu, D., Güzel, A. (2018a). Sağlık Politikası Belirleme Süreci ve Politikayı Belirleyen Aktörler. Sağlık Politikası (9-37) içinde. Editör: D. Tengilimoğlu. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Tengilimoğlu, D., Toygar, Ş. A. (2018b). Sağlık Politikası ve Planlamasıyla İlgili Temel Kavramlar. Sağlık Politikası (1-8) içinde. Editör: D. Tengilimoğlu. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Yıldırım, H. H. ve Yıldırım, T. (2011). Avrupa Birliği Sağlık Politikaları ve Türkiye. Güncellenmiş ve Gözden Geçirilmiş 2. Baskı. Ankara: İmaj Yayınevi.
• Toygar, Ş. A. (2018). Sağlık Politikası Analizi.Sağlık Politikası (95-110) içinde. Editör: D. Tengilimoğlu. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Toygar, Ş. A. (2020). Madenin Politik Haritası-Maden İşyerlerinin Politika Haritalama Yöntemiyle Analizi. Konya: Çizgi Yayınevi.
• Yıldırım, H. H. ve Yıldırım, T. (2013). Türkiye Sağlık Reformları ve Politikaları- Politika Analizi Çerçevesinde Bir Değerlendirme. Kamu Politikası Kuram ve Uygulama (352-385) içinde. M. Yıldız ve M. Z. Sobacı (Ed.). Ankara: Adres Yayınları.
• Yıldız, M. ve Sobacı, Z. M. (2013). Kamu Politikası ve Kamu Politikası Analizi. Kamu Politikası Kuram ve Uygulama (14-42) içinde. M. Yıldız ve M. Z. Sobacı (Ed.). Ankara: Adres Yayınları.
• World Health Organization. Health 21: The Health for All Policy Framework for the WHO European Region. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe; 1999. 2-3.
• https://thetrcompany.com/en/difference-politics-policy/ Erişim Tarihi: 11.05.2022
• https://www.nisanyansozluk.com/ Erişim Tarihi: 11.05.2022