YAPAY ZEKÂ ORTAMINDA KAMU YÖNETİMİNİN GELECEĞİ ÜZERİNDE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 34 - 60, 15.07.2021

Ahmet Efe Gürbüz Özdemir

Öz

Yenilikçi teknoloji kaynaklı bozulma ve yeniden yapılanma, tarihte daha önce tanık olunmayan bir hız ve ölçekte gerçekleşiyor. Nesnelerin interneti, büyük veri, makine öğrenimi, kuantum bilişim ve yapay zekâ (YZ) gibi teknoloji dalgaları, kişisel ve profesyonel hayatlarımızı derin şekillerde yeniden şekillendiriyor. Mevcut iş sınıflarının ve kariyer uzmanlık alanlarının çoğunun ortadan kalkacağı ve tamamen farklı beceriler gerektiren yenilerinin ortaya çıkacağı yeni bir dünya ortaya çıkıyor. Kamu yöneticileri, bu yıkıcı yeniliklerle başa çıkabilmek için karşılaşmaları gereken zorluklara hazırlıksız görünmektedirler. Son birkaç yüzyılda gelişen mevcut hükümet yapılarının, kurumsal sistemlerin ve süreçlerinin çoğu yakın gelecekte büyük ihtimalle geçersiz hale gelecektir. YZ teması son yıllarda büyük ilgi görmesine rağmen, çok fazla spekülasyon yapılmıştır ve Kamu Yönetimi disiplini üzerindeki etkileri hakkında çok az şey bilinmektedir. Bu nedenle burada, “YZ’nin kullanımı kamu kuruluşlarının bürokratik şeklini nasıl değiştiriyor ve bunun takdir yetkisinin kullanımı üzerinde ne etkisi var?” sorusuna cevap aranmaktadır. Böylelikle, YZ’nin etkilerinin kamu yönetimi üzerindeki sonuçlarının belirsizliğini azaltmaya katkı sunmaktır. Bu amaçla, YZ’nin Kamu Yönetimi üzerindeki en son etkilerinin kapsamlı bir analizini sağlamak için sistematik bir inceleme gerçekleştirdik ve Max Weber'in bürokrasi üzerine varsayımları ve argümanları üzerinden kavramsal ve teorik analizler yapmaya çalıştık.

Anahtar Kelimeler

Rasyonel bürokrasi, yapay zekâ, kamu yönetimi, YBS

Kaynakça

• Agarwal, Pankaj K. 2018. Public Administration Challenges in the World of AI and Bots. Public Administration Review 78(6): 917–21. https://doi.org/10.1111/puar.12979
• Akçakaya Murat, (2016) Weber'in Bürokrasi Kuramının Bugünü Ve Geleceği, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Özel Sayı Aralık
• Allard, Scott W., Emily R. Wiegand, Colleen Schlecht, A. Rupa Datta, Robert M. Goerge, and Elizabeth Weigensberg. 2018. State Agencies’ Use of Administrative Data for Improved Practice: Needs, Challenges, and Opportunities. Public Administration Review 78(2): 240–50. https://doi.org/10.1111/puar.12883
• Ateş, Hamza (2013). Postbürokratik Kamu Yönetimi, A. Balcı, A. Nohutçu vd. (Editörler). Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar, Üçüncü Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Balcı, Asım (2013). Kamu Yönetiminde Hesap Verebilirlik Anlayışı, A. Balcı, A. Nohutçu vd. (Editörler), Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar,Üçüncü Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Boulding, K.E. (1978) Stable Peace. Austin: University of Texas Press.
• Bovens, Mark, and Stavros Zouridis. 2002. From Street-Level to System-Level Bureaucracies: How Information and Communication Technology Is Transforming Administrative Discretion and Constitutional Control. Public Administration Review 62(2): 174–84. https://doi.org/10.1111/0033-3352.00168.
• Cabrera A, Cabrera E. (2002) Knowledge-sharing dilemmas. Organ. Stud. 23, 687–710. (doi:10.1177/0170840602235001)
• Chen H., (2009) AI, e-government, and politics 2.0,” IEEE Intelligent Systems, vol. 24, n. 5.
• Chen Y, Lee J. (2018) Collaborative data networks for public service: governance, management, and performance. Public Manage. Rev. 20, 672–690. (doi:10.1080/14719037.2017.1305691)
• Cyert, R.M. and J.G. March (1963) A Behavioral Theory of the Firm. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall.
• Danziger, James N., and Kenneth L. Kraemer. 1985. Computerized Data-Based Systems and Productivity among Professional Workers: The Case of Detectives. Public Administration Review 45(1): 196–209. https://doi.org/10.2307/3110149
• Dunleavy, Patrick, Helen Margetts, Simon Bastow, and Jane Tinkler. 2006. Digital Era Governance: IT Corporations, the State, and e-Government. Oxford: Oxford University Press
• Eryılmaz, Bilal (2013). Bürokrasi ve Siyaset, Bürokratik Devletten Etkin Yönetime, Beşinci Baskı, İstanbul, Alfa Yayınları.
• Eryılmaz, Bilal (2015). Kamu Yönetimi, Sekizinci Baskı, İstanbul, Umuttepe Yayınları.
• Hadden, Susan G. 1986. Intelligent Advisory Systems for Managing and Disseminating Information. Public Administration Review 46: 572–8. https://doi.org/10.2307/975579
• Heper, Metin (1973). Osmanlı-Türk Devleti’nde Bürokrasinin Siyasal Rolü: Kamu Yönetimi Kavramı Açısından Bazı Gözlemler, Amme İdaresi Dergisi, VI, Haziran, Ankara.
• Hood, Christopher. 1995. The ‘New Public Management’ in the 1980s: Variations on a Theme. Accounting, Organizations and Society 20(2): 93–109.
• Hopcroft, J.E. and J.d. Ullman (1969) Formal Languages and their Relation to Automata. Reading, Massachusetts: Addison-Wesley
• House of Lords. (2018) AI in the UK: ready, willing and able? Select Committee on Artificial Intelligence. Report number: HL Paper 100.
• Hurley, Michael W., and William A. Wallace. 1986. Expert Systems as Decision Aids for Public Managers: An Assessment of the Technology and Prototyping as a Design Strategy. Public Administration Review 46: 563–71. https://doi.org/10.2307/975578.
• Kim PS (2017) The development of modern public administration in East Asia. Int Rev Adm Sci 83:225–240. https://doi.org/10.1177/0020852316685162
• Kim, Sung Ho (24 August 2007). "Max Weber". Stanford Encyclopaedia of Philosophy. Tarama: 23 Eylül 2014
• Lavertu, Stéphane. 2016. We all Need Help: ‘Big Data’ and the Mismeasure of Public Administration. Public Administration Review 76(6): 864–72. https://doi.org/10.1111/puar.12436
• Lynn, Laurence E. 2001. The Myth of the Bureaucratic Paradigm: What Traditional Public Administration Really Stood for. Public Administration Review 61(2): 144–60
• Lynn, Laurence E. 2001. The Myth of the Bureaucratic Paradigm: What Traditional Public Administration Really Stood for. Public Administration Review 61(2): 144–60
• March, J.G., Olsen J.P. (1979) Ambiguity and Cho,ice in Organizations. 2. Edition.
• Margetts, Helen, and Cosmina Dorobantu. 2019. Rethink Government with AI. Nature 568(7751): 163–5. https://doi.org/10.1038/d41586-019-01099-5.
• Margetts, Helen. 1999. Information Technology in Government: Britain and America. Routledge Research in Information Technology and Society. London: Routledge.
• Mergel, Ines, R. Karl Rethemeyer, and Kimberley Isett. 2016. Big Data in Public Affairs. Public Administration Review 76(6): 928–37. https://doi.org/10.1111/puar.12625
• Naughton, John. 2001. A Brief History of the Future: From Radio Days to Internet Years in a Lifetime. Woodstock, NY: Overlook Press.
• Özer, Mehmet Akif (2005). Yeni Kamu Yönetimi: Teoriden Uygulamaya, Birinci Baskı, Ankara, Platin Yayınları.
• Özer, Mehmet Akif (2006) Günümüzün Yükselen Değeri Yeni Kamu Yönetimi, Sayıştay Dergisi, 59, 1-44.
• Özer, Mehmet Akif (2013) Weber’in Bürokrasisi Karşısında Yönetimde Yeniden Yapılandırma Arayışları, Global Journal of Economics and Business Studies, 2(4), 43-57.
• Özer, Mehmet Akif, Akçakaya, Murat, Yaylı, Hasan, Yücel Batmaz, Nazlı (2015). Kamu Yönetimi Klasik (Yapı ve Süreçler), Ankara, Adalet Yayınevi.
• Öztaş, Nail (2015). Yönetim, Üçüncü Baskı, Ankara, Otorite Yayınları.
• Pandey SK (2017) Theory and method in public administration. Rev Public Pers Admin 37:131–138. https://doi.org/10.1177/0734371X17707036
• Pollitt, Christopher, and Geert Bouckaert. 2011. Public Management Reform: A Comparative Analysis - New Public Management, Governance, and the Neo-Weberian State, 3rd ed. Oxford: Oxford University Press. http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=nlebk&AN= 405923&site=ehost-live.
• Shubhendu, Shukla and Jaiswal Vijay. (2013). Applicability of Artificial Intelligence in Different Fields of Life. https://www.semanticscholar.org/paper/Applicability-of-ArtificialIntelligence-in-Fields-Shubhendu-Vijay/c06ab259ede1ebefbd0ba01f0f4603c4b2bb19ea .
• Simon, Herbert A. (1973) Applying Information Technology to Organization Design. Public Administration Review 33(3): 268–78. https://doi.org/10.2307/974804
• Tene, Omer, and Jules Polonetsky. 2012 Big Data for All: Privacy and User Control in the Age of Analytics.” Northwest Journal of Technology and Intellectual Property, vol. 239, 20 Sept., https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2149364.
• Tuncer, A. (2021). Coronavirüs Döneminde Dijital Devlet Uygulamaları. Kamu Yönetimi ve Teknoloji Dergisi, 2 (2), 9-26. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ kaytek/issue/59786/801343
• Veale M., M. Van Kleek, and R. Binns, “Fairness and accountability design needs for algorithmic support in high-stakes public sector decisionmaking,” In Proceedings of the 2019 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems, ACM, 2018.
• Vogl T. M. Seidelin C. Ganesh B. Bright J. (2020) Smart Technology and the Emergence of Algorithmic Bureaucracy: Artificial Intelligence in UK Local Authorities, Research Symposium: Transformation of Government in the Era of Smart Technology https://doi.org/10.1111/puar.13286
• Vogl, Thomas M. 2020a. The Impact of Information Technology Evolution on the Forms of Knowledge in Public Sector Social Work: Examples from Canada and the UK. In Proceedings of the 53rd Hawaii International Conference on System Sciences. Maui, HI. https://doi.org/10.24251/HICSS.2020.254.
• Wallach, Wendell. 2010 Moral Machines: Teaching Robots Right from Wrong. Oxford University Press, 3 June.
• Walton, Robert. 2017 With Artificial Intelligence, It's a Brave New World for Utilities.” Utility Dive, 24 Nov., www.utilitydive.com/news/with-artificial-intelligence-its-a-brave-newworld-for-utilities/511008/.
• Weber E, Khademian A. 2008 Wicked problems, knowledge challenges, and collaborative capacity builders in network settings. Public Administr. Rev. 68, 334–349. (doi:10.1111/ j.1540-6210.2007.00866.x)
• Weber, M. (1978) Economy and Society. Berkeley, California: University of California Press
• WEF, (2018) World Economic Forum, “The Future of Jobs Report,”,” p.8.
• Weinberger, Kilian. 2017 “Interpretable Machine Learning: What Are the Limits and Is It Necessary?” CS 4732. Ethical and Social Issues in AI, 13 Mar.,
• Wilkins, Leslie T. 1968. Computer Impact on Public Decision Making. Public Administration Review 28(6): 503–8. https://doi.org/10.2307/973327
• Wirtz BW, Weyerer JC, Geyer C (2018) Artificial intelligence and the public sector – applications and challenges. Int J Public Adm 13(7):1–20. https://doi.org/10.1080/01900692.2018.1498103
• Xenakis A., and Macintosh A., (2004) “Trust in public administration etransactions: E-voting in the UK,” in International Conference on Trust, Privacy and Security in Digital Business, pp. 162-171, Springer, Berlin, Heidelberg.