Hegel’de özbilincin nesnesi olarak sanat

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 13 - 22, 30.06.2022

Ekin Kaya

https://doi.org/10.51177/kayusosder.1009325

Öz

Hegel tüm nesnel gerçekliği bütünsel olarak açıklayan sistematik bir felsefe sistemi kurmuştur. Hegel’in bütünsel sisteminin bir parçası olan sanat felsefesi, bu sistemin en temel kavramlarıyla ilişkilendirilerek oluşturulmuştur. Bu çalışmada Hegel’in sanat anlayışının bu kavramlarla ilişkisi irdelenecek ve Hegel için tarihin amacı olan insanın özbilince, yani özgürlüğe ulaşımında sanatın yeri gösterilmeye çalışılacaktır. Özbilinci Hegel, Mutlağın, hakikatin insan bilinci aracılığıyla tarihsel, toplumsal, kültürel gerçekliğin içerisinde ilerleyici bir biçimde kazandığı bir sonuç olarak görür. Bu noktada Hegel’de bu toplumsal, tarihsel, kültürel, başka deyişle insansal gerçekliğin bir eklemlenmesi olarak sanat, insanın yaratıcı etkinliğiyle hakikatin kendi bilincine vardığı alandır. Bu çalışma, Hegel’de sanatın hakikati, yani ‘bütün’ü, insansal gerçekliği nasıl görünüşe çıkardığı ve özbilince ulaşmada nasıl bir öneme sahip olduğu irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler

İdea, Tin, Sanat, Diyalektik, Özbilinç

Art as object of self-consciousness in Hegel

Öz

Hegel constitutes a systematic philosophy which explains all objective reality holistically. The philosophy of art which is a part of Hegel’s holistic system was formed by relating the most basic concepts of this system. In this study the relation between Hegel’s understanding of art and these concepts will be examined and for Hegel in human’s reaching self-consciousness, namely freedom which is aim of history place of art will be tried to indicate. Hegel considers self-consciouness as an end of which Absolute, truth gains progressively through human consciousness in historical, social, cultural reality. At this point in Hegel art as articulation of this historical, social, cultural, in other words human reality is sphere in which truth becomes self-consciousness through creative activity of man. In this study, in Hegel how art exposes truth, namely ‘whole’, human reality and how art has significance in advancement of self-consciouness will be examined.

Anahtar Kelimeler

Idea, Spirit, Art, Dialectic, Self-consciousness

Kaynakça

• Altuğ, T. (2012). Hegel estetiğinde sanat ve sanat biçimleri. K. Tankuter (Ed.) içinde, Son bakışta sanat (1.baskı, ss. 43-129). Yapı Kredi Yayınları.
• Bungay, S. (1984). Beauty and truth: A study of Hegel’s aesthetics. Oxford University Press.
• Desmond, W. (1986). A Study of Hegel’s aesthetics: Art and absolute. State University of New York Press.
• Engels, F. (1975). Doğanın diyalektiği. (Çev. A. Gelen), Sol Yayınları. (Orijinal çalışma 1961’de yayımlandı).
• Forster, M. (1993). Hegel’s dialectical method. In F.C. Beiser (Ed), The cambridge companion to Hegel. (1. baskı, ss. 130-172). Cambridge University Press.
• Hegel, G. W. F. (1977). Phenomenology of spirit. (Trans. A.V. Miller). Oxford University Press.
• Hegel, G. W. F. (2012). Estetik: Güzel sanat üzerine dersler 1. (Çev. T. Altuğ & H. Hünler). Payel Yayınevi. (Orijinal çalışma 1975’te yayımlandı).
• Hilav, S. (1997). Diyalektik düşüncenin tarihi. Sosyal Yayınlar.
• Hyppolite, J. (2010). Marx ve Hegel üzerine çalışmalar. (Çev. D. B. Kılınç). Doğu Batı Yayınları. (Orijinal çalışma 1973’te yayımlandı).
• Inwood, M. (2013). Bütün ve parçalar, bütünlük ve momentler. (Çev. G. Ateşoğlu). G. Ateşoğlu (Ed.) içinde, Alman İdealizmi 2, Hegel, (1.baskı, ss. 741-747). Doğu Batı Yayınları. (Orijinal çalışma 1992’de yayımlandı).
• Jaeschke, W. (2013). Hegel’de mutlak özne ve mutlak öznellik. (Çev. A. Gelmez). G. Ateşoğlu (Ed.) içinde, Alman İdealizmi 2, Hegel, (1.baskı, ss. 574-589). Doğu Batı Yayınları. (Orijinal çalışma 1997’de yayımlandı).
• Kojeve, A. (1993). Giriş olarak. (Çev. T. Bumin) içinde, Hegel’i okumak. (2.baskı ss. 29-65). Kabalcı Yayınları.
• Kula, O. B. (2010). Hegel estetiği ve edebiyat Kuramı 1. Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kula, O. B. (2011). Hegel estetiği ve edebiyat kuramı 2. Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Löwith, K. (t.y.). Hegel felsefesi. (Çev. D. Özlem). Felsefe dergisi, 90(1), 99-126
• Macherey, P. (2012). Hegel ve/veya Spinoza. (Çev. I. Ergüden). Otonom Yayıncılık. (Orijinal çalışma 1990’da yayımlandı).
• Moland, L. L. (2019). Hegel’s aesthetics: The art of idealism. Oxford University Press.
• Ng, K. (2017). Hegel and Adorno on negative universal history: The dialectics of species-life. M. Monahan (Ed.) içinde, Creolizing Hegel. (1.baskı, ss.113-133). Rowman&Littlefield.
• Pinkard, T. (2012). Hegel. (Çev. M. B. Albayrak). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Pippen, R. (2014). After the beautiful: Hegel and the philosophy of pictorial modernism. The University of Chicago Press.
• Shapiro, G. (1976). Hegel’s dialectic of aesthetics meaning. The Journal of Aesthehtics and Art Criticism, 35(1), 23-35.
• Stace, W.T. (1955). The philosophy of Hegel a systematic exposition. Dover Publications.
• Stace, W. T. (2019). Hegel üzerine. (Çev. M. Belge). Ayrıntı Basımevi. (Orijinal çalışma 1924’te yayımlandı).
• T. M. Knox, (2012). İngilizce’ye çevirenin önsözü. (Çev. T. Altuğ & H. Hünler) içinde Estetik: Güzel sanatlar üzerine dersler, (2. baskı, ss. X-XVIII). Payel Yayınevi. (Orijinal çalışma 1973’te yayımlandı).
• Williams, R. R. (2013). Hegel’in geist kavramı. (Çev. M. Bal). G. Ateşoğlu (Ed.) içinde, Alman idealizmi 2: Hegel, (1.baskı, ss. 524-545). Doğu Batı yayınları. (Orijinal çalışma 1993’te yayımlandı).