İlia Okromçedlişvili “Tergdaleulebi” denen ve XIX. Y.Y. II. Yarısında faaliyet gösteren yeni bir kuşağın ileri gelen temsilcisidir. Petersburg Üniversitesi’nde okurken İlia Çavçavadze ile arkadaşlık yapmıştır. Gürcü kamusal yaşam arenasında en yakın arkadaşı ve meslektaşı olarak her zaman İlia’nın yanında yer almıştır. Petersburg Üniversitesi Ermenice ve Gürcüce bölümünden mezun olmuştur. Ilia Okromçedlişvili hayatının yirmi beş yılını Moskova Lazarev Doğu Dilleri Enstitüsü ile Moskova Üniversitesi'ndeki bilimsel ve pedagojik faaliyetleri üzerinde çalışarak geçirmiştir. Moskova’nın bir üniversitesinde Gürcü Dili kürsüsü vardır. Bu bölümün açılması için Ilia Okromçedlişvili fazlasıyla katkı sağlamıştır. Söz konusu kişi tarafından hazırlanan ve bize ulaşan birinci, ikinci ve üçüncü özel sınıflarda kullanılan müfredat Gürcü dili ve edebiyatı öğretiminin hacmi hakkında net bir fikir vermektedir. Ilia Okromçedlişivili, yetenekli Gürcü gençlerinin yetiştirilmesine, eğitimine, maddi yardım ve eğitim almaları noktasında özel çabalar sarfetmiştir.
Moskova'da olduğu yıllarda, anavatanıyla ilişkisini kesmemiş - hayır işleriyle uğraşarak ve maddi yardım sağlayarak, Gürcü ulusal kültürünün yeniden canlanmasına ve gelişmesine emek vermiştir. Ilia Okromçedlişvili, “Gürcüler Arasında Okuryazarlık Yayma Birliği”ne sistematik olarak maddi yardım sağlamıştır. Eylül 1881'de Gürcü el yazmalarının basılması için söz konusu Birliğe 6.000 ruble bağışladığı da belirtilmelidir. İlia Okromçedlişvili'nin maddi desteği ve yazdığı önsöz ile 29 Temmuz 1884'te Tiflis'te Ekvtime Kheladze Matbaasında "Visramiani" adlı eser basılmıştır (editörler: Ilia Çavçavadze, Aleksandre Sarajişvili, Petre Umikaşvili).
İlia Okromçedlişvili arşiv çalışmalarıyla da ilgilenmiştir. Bunu 10 Eylül 1882’de Viana’dan İlia Çavçavadze’ye gönderdiği mektubundan anlıyoruz. Mektupta Moskova arşivlerinde yaptığı bir çalışma sonucunda, “Kaplan Postlu Şövalye” adlı eserin minyatürleri ile eski bir kopyasını ve son iki yüzyıla ait Gürcistan tarihi ile ilgili materyalleri keşfettiğinden bahsetmektedir.
Ilia Okromçedlişvili Moskova'dan “Kilila ve Damana” (Kelile ve Dimne) adlı el yazması eserin orijinaline en yakın beşinci kopyasını Ilia Çkonia'ya göndermiştir.
8-21 Eylül 1881 tarihinde Tiflis'te beşinci arkeoloji kongresi düzenlenmiştir. İlia Okromçedlişvili bu kongrede "Gürcü Alfabesi’nin İcadı Üzerine" başlıklı bir sunum yapmıştır. İlia Okromçedlişvili'nin bu çalışması o zamanın Gürcü tarihi çalışmaları alanında biliminde önemli bir karşılık bulduğu söylenebilir.
İlia Okromçedlişvili'nin bilimsel ve sosyal faaliyetlerini yansıtan materyallerin incelenmesi günümüz hayatı ile bağlantılı olarak özellikle önem arzetmektedir.
İlia Okromçedlişvili Kartveloloji Gürcü kültürü Gürcü el yazmaları Gürcü alfabesi Hayırseverlik
Ilia Okromchedlishvili is one of the prominent representatives of the new generation of the second half of the XIX century - "Tergdaleulebi", who was still friends with Ilia Chavchavadze from the University of St. Petersburg. He always stood by Ilia's side as a close friend and comrade in the arena of Georgian public life.Ilia Okromchedlishvili devoted the best period of his life - twenty-five years after graduating from the Armenian-Georgian department of St. Petersburg University - to the Lazarev Institute of Oriental Languages in Moscow and pedagogical-scientific activity at the Moscow University. At that time Moscow was the second city of Tsarist Russian Empire (after St. Petersburg), in one of the higher education institutions there was a Georgian language department. The encourager of this department was Ilia Okromchedlishvili. The curriculum developed by him, which has reached us, gives us a clear idea of the scope of teaching Georgian language and literature in the first, second and third course of special classes of the Lazarev Institute. Ilia Okromchedlishvili has a special contribution to the education and training of talented progressive-minded Georgian youth, to support them, provide material assistance and support.
During his long career in Moscow, he did not lose close ties with his homeland, and contributed to the revival and development of Georgian national culture through his charity and material assistance. Ilia Okromchedlishvili systematically helped the Society for Spreading Literacy from Moscow. It is also noteworthy that in September 1881, he donated 6,000 manats to the Society for Spreading Literacy among Georgians for the publication of Georgian manuscripts. In 1884 Visramiani was published with his financial help and remarks in Tbilisi (Editors: Ilia Chavchavadze, Aleksandre Sarajishvili, Petre Umikashvili).
Ilia Okromchedlishvili was also engaged in archival work. A personal letter written to Ilia Chavchavadze, dated September 10, 1882, from the city of Vienna, informs us that after two months of tireless work he found an old copy of “The Knight in the Panther’s Skin” with miniatures and historical materials of the last two centuries of Georgia in the Moscow archives. He sent Ilia Chkonia the fifth version of the manuscript "Kilila and Damana" from Moscow, which looks like the first version of the manuscript.
The Fifth Archaeological Congress was held in Tbilisi on September 8-21, 1881. Ilia Okromchedlishvili's speech at this congress, "Who Invented the Georgian Alphabet", found an important echo in Georgian historical science at that time.
The study of materials reflecting the scientific and public activities of Ilia Okromchedlishvili is of special importance in relation to the present.
Ilia Okromchedlishvili Kartvelology Georgian culture Georgian manuscripts Georgian alphabet Popularization
Илья Окромчедлишвили является одним из видных представителей нового поколения II половины XIX века – «тергдалеулеби», который еще с Петербургского университета дружил с Ильей Чавчавадзе. Он всегда был рядом с Ильей, как ближайший друг и соратник на арене грузинской общественной жизни. После окончания армяно-грузинского отделения Петербургского университета Илья Окромчедлишвили лучшую пору своей жизни – двадцать пять лет посвятил научно-педагогической деятельности в Московском лазаревском институте восточных языков и Московском университете. В то время Москва была вторым городом царской Российской империи (после Санкт-Петербурга), в одном из высших учебных заведений которого существовала кафедра грузинского языка. Вдохновителем открытия этой кафедры являлся Илья Окромчедлишвили. Составленная им учебная программа, дошедшая до нас, дает наглядное представление об объеме обучения грузинскому языку и литературе на первом, втором и третьем курсах специальных классов. Илья Окромчедлишивили внес особый вклад в дело воспитания, обучения, содействия, материальной помощи и обеспечения талантливой передовой грузинской молодежи. За длительный период своей деятельности в Москве он не прерывал тесную связь с родиной – занимаясь благотворительностью и оказывая материальную помощь, тем самим способствовал возрождению и развитию грузинской национальной культуры. Илья Окромчедлишвили систематически оказывал материальную помощь обществу по распространению грамотности. Следует отметить, что в сентябре 1881 года обществу по распространению грамотности среди грузин он пожертвовал 6000 рублей на издание грузинских рукописей. При финансовой помощи Ильи Окромчедлишвили и сделанных замечаний 29 июля 1884 года в типографии Эквтиме Хеладзе в Тбилиси была напечатана «Висрамиани» (редакторы: Илья Чавчавадзе, Александре Сараджишвили, Петр Умикашвили). Илья Окромчедлишвили занимался и архивной работой. Об этом свидетельствует личное письмо к Илье Чавчавадзе из Вены, датированное 10 сентября 1882 года, в котором он пишет, что в результате неустанной работы в московском архиве обнаружил один старый вариант «Витязя в тигровой шкуре» с миниаторами и исторические материалы, касающиеся Грузии последних двух столетий. Из Москвы Илья Окромчедлишвили Илье Чкония выслал пятый вариант рукописи «Килила и Дамана», который похож на первый вариант рукописи. 8-21 сентября 1881 года в Тбилиси был проведен пятый археологический съезд. Илья Окромчедлишвили прочитал на этом съезде доклад «Об изобретении грузинского алфавита». Эта работа Ильи Окромчедлишвили имела важный отклик в грузинской исторической науке того времени. Изучение материалов, отражающих научную и общественную деятельность Ильи Окромчедлишвили, имеет особое значение в связи с современностью.
Илья Окромчедлишвили Картвелология Грузинская культура Грузинские рукописи грузинский алфавит Популяризация
Birincil Dil | Rusça |
---|---|
Konular | Dil Çalışmaları |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 25 Mart 2022 |
Gönderilme Tarihi | 22 Şubat 2022 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 |