RUSYA FEDERASYONU ve TÜRKİYE’DE ENGELLİLERİN GENEL SOSYO-EKONOMİK GÖRÜNÜMLERİ

Yıl 2016, , 126 - 140, 23.06.2016

Bülent Kara

https://doi.org/10.17498/kdeniz.18041

Öz

Dünyada bir milyardan fazla insan herhangi bir tür engellilik ile yaşamakta. Bu insanların yaklaşık 200 milyonu hayatlarını devam ettirme konusunda kayda değer zorluklar çekmektedir. Engellilik önümüzdeki yıllarda daha da büyük bir kaygı konusu haline gelecektir, çünkü yaygınlığı artmaktadır. Nüfusların yaşlanması ve yaşlı insanların engelli hale gelme riskinin daha yüksek olması ile birlikte diyabet, kalp ve damar hastalıkları, kanser ve akıl sağlığı bozuklukları gibi kronik sağlık sorunlarının da küresel olarak artış göstermesi engelliğinin artmasının nedenleridir. Dünya çapında, engelli olmayan insanlara kıyasla engelli insanlar daha kötü sağlık durumuna, daha düşük eğitim başarısı ve iktisadi katılıma ve daha yüksek yoksulluk oranlarına sahiptir. Birçoğumuzun varlığına alıştığı sağlık, eğitim, istihdam, ulaşım ve bilgi edinme gibi hizmetlere erişimde engelli insanların bariyerlerle karşılaşıyor olması bu farkları kısmen açıklayabilir. Daha az avantajlı toplumlarda bu sorunlar daha yakıcı hale gelmektedir. (Dünya Engellilik Raporu) Toplumlarda engelli bireyler her zaman bulunmaktadır. Devletler yasal düzenlemeler ve politikalarla onları hayata bağlamayı hedeflerler. Bu çalışmada, Dünya Sağlık Örgütü`ne göre engellilik tanımı, Türkiye`de ve Rusya`da engellilerle ilgili yasal düzenlemeler, istatistik rakamlar, rehabilitasyon,engellilerin aldıkları sosyal hizmetler, eğitim, ulaşım, sağlık, rekreasyon, istihdam gibi sorunlar ele alınmış, kıyaslamalar yapılmıştır. 

Toplam nüfusunun (146,3 milyon) yaklaşık yüzde 9`nu (yaklaşık 13 milyon kişi) kapsayan bir engelli sayısına sahip Rusya Federasyonu devletinin bu alandakifaaliyetleri ve engellilik sınıflandırmaları değerlendirildi.

Anahtar Kelimeler

Engellilik, Engellilik Sebepler, Engellilerin Hakları, Rusya`da engelliler, Ödenekler

THE SOCIO-ECONOMIC CASE OF THE HANDICAPPED IN RUSSIAN FEDERATION AND TURKEY

Öz

More than a billion people live with some sort of handicap in the world. Almost two hundred thousand of these people have remarkable difficulties in maintaining their lives. 

The issue of the handicapped will be a more concerning topic in the years to come, for it tends to increase. In addititon to the aging populations and the possibility of their becoming handicapped, diabetes, heart and coronary diseases, and some chronic illnesses such as cancer and mental disorders are on the increase and so become major factors in the high level of handicaps. Worldwide, compared with those not handicapped, the handicapped have worse health care facilities, lower educational success and economic participation, and higher levels of economic deprivation. The fact that the handicapped confront barriers on access to such facilities as health care, education, employment, transportation and knowledge may partly explain the differences between the two groups. These problems are more devastating in less advantaged societies. (World Report on the Handicapped) There are always handicapped individuals in societies. The states aim to relate them to life through legal actions and policies. In this study, the definition of handicap is made in accordance with the World Health Organisation, and issues in Turkey and Russian Federation such as legal regulations, statistical data, rehabilitation, social services provided for the handicapped, tansportation, education, helath care, recreational activities and employment are handled and the ceses in both countries are compared. 

The activities in this field of The Russian Federation, almost %9 (around 13 million people) of whose total population (146,3 million) is handicapped have been handled and classification of their levels has been made.  

Anahtar Kelimeler

Handicap, Reasons of handicap, Rights of the Handicapped, The handicaccep in Russian Federation, Payments

ОБЩИЕ СОЦИАЛЬНО-ЭКОНОМИЧЕСКИЕ ВЗГЛЯДЫ НА ИНВАЛИДОВ В РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ И РЕСПУБЛИКЕ ТУРЦИЯ

Öz

В мире около миллиарда людей  имеют какую-либо инвалидность. Из них болем 200 млн. находяться в сложных для жизни условиях. В будущем инвалидность будет еще шире распространяться и это будет еще більше беспокоить общество. 

В любом социуме есть инвалиды и каждое государство имеет свою политику и законодательство, которое  их защищает и поддерживает.  

В данной работе описана инвалидность с точки зрения Всемирной организации здравохранения  (ВОЗ), приведена статистика  инвалидности  в Турции и России, раскрыты проблемы реабилитации инвалидов, сравнены нормативне акты, образование, охрана здоров’я, проблемы занятости и социальной защиты людей с ограниченными возможностями. 

Общая численность населения Российской Федерации на 2015 год составляет 143,5 млн. человек. Из них 9 % составляют инвалиды (приблизительно 13 млн.человек)  В статье дана классификация  инвалидности и деятельность российского государства с этой группой населения. 

Anahtar Kelimeler

инвалидность, причины инвалидности, права инвалидов, инвалиды в России, пособия

Kaynakça

• ARIKAN, Ç. (2002). “Sosyal Model Çerçevesinde Özürlülüğe Yaklaşım”. Ufkun Ötesi Bilim Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, ss. 1-11.
• Dünya Sağlık Örgütü, Dünya Engellilik Raporu Cenevre, İsviçre, 2011 http://siteresources.worldbank.org/turkeyinturkishextn/Resources/455687-1328710754698/YoneticiOzeti.pdf
• Engelli Maaşı Almak İçin Gerekli Şartlar, http://engelliler.gen.tr/, 13.03.2016
• Engelliler ile İlgili Güncel Dev Arşiv, Engelliler Yönetmelikleri 2011
• Esra Burcu, Türkiye`de Özürlü Birey Olma Temel Sosyolojik Özellikleri ve Sorunları Üzerine Bir Araştırma, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 2007
• Haber Sitesi www.haber50.com, 2015 yılı Türkiye Nüfus Sayımı Sonuçları Açıklandı, 28 Ocak 2016 http://www.haber50.com/genel/2015-yili-turkiye-nufus-sayim-sonuclari-aciklandi-h135973.html
• KAYA, Seda, Yeni Asır Gazetesi, Sevgi İzi Kampanyası, http://www.yeniasir.com.tr/yazarlar/seda_kaya_guler/2015/12/14/sevgi-izi-kampanyasi, 24.12.2015
• KOCA, Canan, Engelsiz Şehir Planlaması Bilgilendirme Raporu, İstanbul, Dünya Engelliler Vakfı, 2010
• NUR, Seda Blogspot, Ortopedik Engelliler http://sedanurtinc.blogspot.com.tr/2012_03_01_archive.html, 20 Mart 2012
• Rusya Federasyonu Anayasası, Çeviren Alesker Aleskerli, A.Ü. SBE Kamu Hukuku Anabilim Dalı, 2005
• SEN, A. (2000). Social Exclusion: Concept, application and Scrutiny, Asian Development Bank, Social Development Papers.
• Sorgun Rehberlik ve Araştırma Merkezi, Yaygın Gelişimsel Bozukluk, 2015 http://sorgunram.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/66/07/963633/dosyalar/2015_12/28114908 _yaygngeliimselbozukluklar.pdf T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, MEGEP Çocuk Gelişimi ve Eğitimi, Ankara, 2007 http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/cocukgelisim/moduller/ozele gitim.pdf
• T.C.Başbakanlık Özürlüler İdaresi, Türkiye Özürlüler Araştırması Temel Göstergeleri, 2006
• БУРЦЕВА И.В. Отношение общества к людям с ограниченными возможностями как этико-социальная проблема: методические рекомендации. – Ставрополь: СКБС, 2002. – 43с. (İ.V.Burseva, “Etik ve sosyal bir konu olarak engelli insanlara yönelik toplumun tutumu” Stavropol, 2002, S.43)
• ГРУППЫ инвалидности: критерии, трудоспособность, льготы (Engelli grupları: kriterler, iş ve ödenekler) http://www.likar.info/sportivnye-travmy/article-57548-gruppyi-invalidnosti-kriterii-trudosposobnost-lgotyi/
• ЕРМОЛАЕВ Д.О., Хазова Е.В. Инвалидность детей и подростков как медико-социальная проблема. Научный журнал «Фундаментальные исследования». - № 1812-7339, 2014. С. 114-115. (D.O.Ermoloyev, E.V.Hazova, Medikal-sosyal sorun olarak çocuk ve ergen engelliler, “Temel Araştırma” Bilimsel Dergi, 2014)
• Закон о социальной защите инвалидов в Российской Федерации, 2001 (Rusya Federasyonu Engellileri Sosyal Koruma Kanunu, 2001)
• МАЛЕВА, Т.М., С.А. Васин, О.Ю. Голодец, Инвалиды в России: причина и динамика инвалидности, противоречия и перспективы социальной политики. Москва, 1999. (T.M.Maleva, S.A.Vasin, O.Y.Golodes, “ Rusya Engellileri: engellilik sebepleri, dinamikleri, çelişkiler ve sosyal politika perspektifleri”, Moskova, 1999)
• ПЕНСИЯ по инвалидности 1, 2, 3 группы http://subsidii.net, 2016 (1, 2 ve 3. grup üzere engelli maluliyet maaşları, 2016)
• ПУЗИН С.Н. Современное состояние медико-социальной реабилитации // Москва, 2008. - №2. - С.3-4. (S.N.Puzin, “Tıbbi ve sosyal rehabilitasyonun mevcut durumu”, Moskva, 2008, -№2. S.3-4.)
• Федеральная служба государственной статистики (Rusya Federasyonu İstatistik Kurumu) http://www.gks.ru/wps/wcm/connect/rosstat_main/rosstat/ru/statistics/population/disabilitie s/#2015