Öz
İnsanoğlu, yazılı ve sözlü ifade
araçlarıyla hayata dair birçok olay ve olguyu dile getirmektedir. Edebiyat
sanatı da bir yönüyle bu ifade araçlarından biridir. Klâsik Türk edebiyatı,
hayatın her alanı ile ilgili birçok konuyu işleyen ve konu yelpazesi geniş olan
bir edebiyattır. İnsanlığa ve yaşama dair hemen hemen her konuyu bu edebiyatın
içinde bulmak mümkündür.
Türk İslam ve Türk Tasavvuf edebiyatında
din büyüklerini özellikle Hz. Peygamber, dört halife ve Hz. Peygamberin ehl-i
beytini konu edinen birçok eser bulunmaktadır. Bu eserler manzum veya mensur
olabilmektedir. Bunların bir kısmı müstakil birer kitap olabilirken bir kısmı
da şairlerin divanlarında farklı nazım şekillerinde yazılan şiir örnekleri
olarak görülebilmektedir.
Türk edebiyatında Alevilik ve
Bektaşilik geleneğinin tarihi ve kültürel değerleri temelinde kaleme alınmış
eserler bulunur. Hz. Peygamberin ehl-i beytini konu edinen bu eserlerin başında
Maktel-i Hüseyn içerikli eserler gelmektedir. Bununla birlikte Hz.
Fatıma ve Hz. Ali’yi anlatan eserleri ve metinleri de görmek mümkündür. Ehl-i
beyti konu edinen eserlerden bir kısmı Düvazdeh-nâme, Düvâz-nâme
olarak bilinir. Bu tür eserlerde, Hz. Peygamberin ehl-i beytinden olup Şii
gelenekte On iki İmam olarak kabul edilen din büyüklerine dair bilgiler
bulunur. Bu metinlerde Ehl-i Beyt İmamlarına olan sevgi ve övgülere yer
verilir.
Türk edebiyatında Düvâz-nâme kaleme
alan şairlerden biri de Rûhî’dir. Metin, bir mecmuada, Rûhî’ye atfen
verilmiştir. Kesin olmamakla birlikte mecmuada, şiirin Bağdatlı Rûhî’ye ait
olabileceğine dair bazı ipuçları mevcuttur.
Bu çalışmada Arap harfli yazma şiir
mecmuasındaki manzum Düvâz-nâme metni Latin harflerine aktarılacak, eserin
muhtevası üzerinde değerlendirmede bulunulacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ak, Coşkun (2001). Bağdatlı Rûhî Dîvânı (Karşılaştırmalı Metin). Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayınları. 2 C.
- Altun, Erman (2010), Dini Tasavvufi Halk Edebiyatı, İstanbul: Kitabevi Yayınları
- Güzel, Abdurrahman (2009), Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı El Kitabı, Ankara: Akçağ Yayınları.
- İçli, Ahmet, (2018) “Kâsımî Mecmuasının İçerik Analizi” Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi Volume: 40, Winter-2018, s. (468-499)
- Kâsımî (1625), Bahru’l-Maarif, Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi Seyfettin Özege Yazma Eser Koleksiyonu, ASL Mec 625., 270 yk.
- Ocak, Ahmet Yaşar (ed.) (2009) Geçmişten Günümüze Alevi-Bektaşi Kültürü, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Uludağ, Süleyman (2012). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
- Üzüm, İlyas (2009). “İnançtan Külte: Alevilikte Oniki İmam İnancı” Geçmişten Günümüze Alevi-Bektaşi Kültürü (İçinde)(Ed. Ahmet Yaşar Ocak), s. 268-285
- www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com. Erişim tarihi: 03.11.2019
Öz
Mankind expresses many events and facts about
life through written and oral expression tools. The art of literature is also
one of these means of expression. Classical Turkish literature is a literature
that deals with many subjects related to every field of life and has a wide
range of subjects. It is possible to find almost every subject related to
humanity and life in this literature.
In Turkish Islam and Turkish Sufism literature,
there are many works viewing topics of religious elders, especially the
Prophet, four caliphs and the Prophet's family, ahl al-beyt. These works
can be verse or prose. While some of these works can be an independent book,
some of them can be seen as poems written in different verse forms in the divan
of poets
In Turkish literature, there are works written
on the basis of historical and cultural values of Alevism and Bektashism
tradition. Maktel-i Huseyn is one of the most important works are among these and It is possible to see works and texts about Fatima and Ali.
One of the works written on this subject is twelve imams, named “ahl al-beyt” “Ahl-i beyt imams” or “duvaznâme”.
In the Shia tradition, there are information
about the religious elders, considered to be twelve imams. In these texts, love
and praise are given to the Ahl-i beyt imams.
Rûhî is one of the poets who wrote a duvâznâme
piece in Turkish literature. The poem was given in a magazine/compile by
reference to Rûhî. Although not definite, there are some clues in the compile
that poetry may belong to the Rûhî who is known from Baghdad
In this study, the poem of
duvâznâme will be transferred to Latin letters from Arabic types, and the
content of the work will be evaluated.
Anahtar Kelimeler
Duvazname Ruhi Compile/Magazine twelve imams ahl al-beyt Kasimi’s Compilation
Kaynakça
- Ak, Coşkun (2001). Bağdatlı Rûhî Dîvânı (Karşılaştırmalı Metin). Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayınları. 2 C.
- Altun, Erman (2010), Dini Tasavvufi Halk Edebiyatı, İstanbul: Kitabevi Yayınları
- Güzel, Abdurrahman (2009), Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı El Kitabı, Ankara: Akçağ Yayınları.
- İçli, Ahmet, (2018) “Kâsımî Mecmuasının İçerik Analizi” Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi Volume: 40, Winter-2018, s. (468-499)
- Kâsımî (1625), Bahru’l-Maarif, Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi Seyfettin Özege Yazma Eser Koleksiyonu, ASL Mec 625., 270 yk.
- Ocak, Ahmet Yaşar (ed.) (2009) Geçmişten Günümüze Alevi-Bektaşi Kültürü, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Uludağ, Süleyman (2012). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
- Üzüm, İlyas (2009). “İnançtan Külte: Alevilikte Oniki İmam İnancı” Geçmişten Günümüze Alevi-Bektaşi Kültürü (İçinde)(Ed. Ahmet Yaşar Ocak), s. 268-285
- www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com. Erişim tarihi: 03.11.2019
Öz
Человечество выражает многие
события и факты из жизни с помощью
письменных и устных средств выражения. Литература - как искусство также является
способом выражения окружающей действительности. Классическая турецкая литература - это литература, охватывает широкий круг
жизненных событий и имеет дело со многими явлениями, связанными с каждой
областью жизни. В классической литературе можно найти много разнообразных тем,
связанных человеком и его жизнью.
В турецкой суфийской литературе и
в турецком исламе можно найти много произведений, связанных со старейшинами
ислама, в частности, с жизнью- Пророка и четырех калифов. Эти произведения
могут быть написанны и в стихотворной и
прозаической форме. В диванах поэтов можно видеть примеры произведений, написанных в разных
стихотворных формах или как отдельные книги авторов.
Турецкая литература содержит
произведения, написанные на основе историко-культурных ценностей традиции
алевизма и бекташизма. В начале произведений из жизни Пророка, даются сведения
о Мактел-Гусейне. Наравне с этими произведениями можно видеть и произведения,
связанные с жизнью пророка Али и Фатмы. Одна часть тем произведений, связанных с Ахл аль-Байти, известны как
Дюваздех-наме и Дюваз-наме. В таких
работах, есть информация о старейшинах Пророка, которых в шиитской традиции
считают двенадцатью имамами. В темах
произведений восхволяется любовь и уважение к пророкам.
В турецкой литературе одним из
поэтов, написавших – «Диваз-наме», является Рухи. Текст в журнале, был передан
Рухи. Нет
достаточных сведений, но можно сказать, что это стихотворение может принадлежать перу Рухи из Багдата.В этом исследовании текст стиха
Дюваз-наме с арабскими буквами, будет
передан латинскими буквами, а содержание произведения будет оценено.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ak, Coşkun (2001). Bağdatlı Rûhî Dîvânı (Karşılaştırmalı Metin). Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayınları. 2 C.
- Altun, Erman (2010), Dini Tasavvufi Halk Edebiyatı, İstanbul: Kitabevi Yayınları
- Güzel, Abdurrahman (2009), Dinî-Tasavvufî Türk Edebiyatı El Kitabı, Ankara: Akçağ Yayınları.
- İçli, Ahmet, (2018) “Kâsımî Mecmuasının İçerik Analizi” Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi Volume: 40, Winter-2018, s. (468-499)
- Kâsımî (1625), Bahru’l-Maarif, Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi Seyfettin Özege Yazma Eser Koleksiyonu, ASL Mec 625., 270 yk.
- Ocak, Ahmet Yaşar (ed.) (2009) Geçmişten Günümüze Alevi-Bektaşi Kültürü, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Uludağ, Süleyman (2012). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
- Üzüm, İlyas (2009). “İnançtan Külte: Alevilikte Oniki İmam İnancı” Geçmişten Günümüze Alevi-Bektaşi Kültürü (İçinde)(Ed. Ahmet Yaşar Ocak), s. 268-285
- www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com. Erişim tarihi: 03.11.2019
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Mart 2020 |
| Gönderilme Tarihi | 6 Kasım 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 |