THE ISSUE OF RUM-ARMENIAN IN BLACK SEA REGION ACCORDING TO REPORTS OF CONTROL OFFICIER OF BRITISH AND USA

Yıl 2011, Sayı: 10, 51 - 80, 01.06.2011

Doç. Dr. Mehmet Okur

Öz

England, as a leader of the Allies, and the USA, with having commercial interests in Black Sea were in a struggle for protecting these minorities under the name of using and controlling the truce with their High Commissioners in Istanbul and officers which they’ve sent to the region. England that willing to control the region from Black Sea to Caspian Sea by cooperating with Armenia and Georgia to create a barrier against Turks and Bolsheviks, was giving the justification as a reason that they’re protecting the Armenians and Rums, maintaining the order and safety of the community and demobilizing and disarmament the military forces in the region according to truce. Although the Armenian and Rum gangs were disturbing the peace in the area of Trabzon and surroundings, the English claimed that Christians were under pressure and they’ve sent the investigation commissions to the region for checking the situation. For the Armenian-Rum Issue, different from their state’s Turkey policies, these control officers abide by the traditional Christian sympathy, especially the clergy, information provided by non-Muslim community elders, requests and redirects the representatives of companies in the region and they prepared the reports under these circumstances. Although these reports were prejudiced, they occasionally laid bare the invalidity of the Armenians-Rums’ claims and unveiled the European state’s policy related to Black Sea Region.

Anahtar Kelimeler

England, USA, Black Sea, Rum, Armenian

İNGİLTERE VE ABD KONTROL SUBAYLARININ RAPORLARINA GÖRE KARADENİZ BÖLGESİ’NDE RUM-ERMENİ SORUNU

Öz

İtilaf Devletleri’nin lideri durumundaki İngiltere ve Karadeniz Bölgesi’nde ticarî çıkarları olan ABD İstanbul’daki Yüksek Komiserleri ve bölgeye gönderdikleri kontrol subayları vasıtasıyla mütarekeyi uygulama ve kontrol etme adı altında bu iki azınlık unsurunu gözetip, kollama çabası içinde olmuşlardır. Ermenistan ve Gürcistan’la işbirliği içerisinde olarak Türklere ve Bolşeviklere karşı sağlam bir set oluşturarak Karadeniz’den Hazar’a uzanan coğrafyayı kontrol etmek isteyen İngiltere, Karadeniz kıyılarına yönelik faaliyetlerine gerekçe olarak da; Ermeni ve Rumları koruma, asayişsizliği önleme ve mütarekeye göre bölgedeki askeri kuvvetlerin terhis ve silahsızlandırılmasını gösteriyorlardı. Trabzon ve çevresindeki asayişsizliğe Rum ve Ermeni çeteleri sebep olduğu halde İngilizler, Hristiyanlann baskı altında olduğunu ileri sürüyorlar ve bu durumu yerinde incelemek üzere bölgeye inceleme heyetleri gönderiyorlardı. Karadeniz Bölgesi’nde incelemelerde bulunan İngiliz ve ABD kontrol subayları Rum-Ermeni sorununa, ülkelerinin Türkiye politikalarının bir yansıması şeklinden başka, geleneksel Hristiyanlık sempatisi, başta din adamları olmak üzere gayrimüslim toplum ileri gelenlerinin verdiği bilgiler, talepler ve bölgedeki şirket temsilcilerin yönlendirmeleri doğrultusunda yaklaşıyor, raporlarım da buna göre hazırlıyorlardı. Hazırlanan bu raporlar genelde ön yargılı olmakla birlikte zaman zaman Rum-Ermeni iddialarının geçersizliğini ortaya koymakta ve Avrupa devletlerinin Karadeniz Bölgesi’ne yönelik politikalarım deşifre etmekteydi. 

Anahtar Kelimeler

İngiltere, ABD, Karadeniz, Rum, Ermeni

РУМСКО-АРМЯНСКАЯ ПРОБЛЕМА В ЧЕРНОМОРСКОМ РЕГИОНЕ ПО ОТЧЁТАМ КОНТРОЛЬНЫХ ОФИЦЕРОВ АНГЛИИ И США

Öz

Лидеры государств Антанты, Англии и Америки поставили вопрос о своих коммерческих интересах в Черном море перед Верховным комиссаром в Стамбуле,требуя направить в регион офицеров для контроля и наблюдения за процессом продвижения своих интересов на юг. Государства Антанты Англии и Америки в сотрудничестве с Арменией и Грузией создали широкий информационный фронт против турок и большевиков, задачей которого было оправдение деятельности армянских и греческих киприотов,которые создавали большие проблемы,особенно в районе города Трабзона, где действовали их вооружённые банды, Хотя Британская разведка утверждала, что это христиане находятся под давлением размешенных здесь турецких организаций. Исследования о работе в Черноморском регионе офицеров Англии и Америки тесно связано с греко-армянским вопросом, который отражался в политики Турции, где традиционно сильны христианские симпатии,немусульманских старейшин общин,представители которых постоянно посылали запросы и готовили доклады о положении греко-армянского населения в Турции. Однако эти доклады и запросы обычно готовились предвзято, а отношение Европейских государств в своей политике к региону Черного моря не всегда чётко и ясно было определено.

Anahtar Kelimeler

Англия, Америка, Черное море, Греческий, Армянская