ПАРАЛЛЕЛЬНЫЕ ТОПОНИМЫ РАЙОНА ГАЗИАНТЕП

Yıl 2010, Sayı: 5, - , 01.03.2010

Mustafa Şenel

Öz

Общие или параллельные географические названия образуются разным способом. Наличие
одинаковых топонимов на территории всего тюркского мира указывает на единые корни
происхождения народов, а также общую логику в выборе географических названий. Иногда
одинаковые топонимы встречаются в границах одного региона. Такие топонимы называют общими
или параллельными. Такие похожие названия местностей могут встречаться иногда в одном регионе, а
иной раз в разных. В границах одной географической местности параллельные топонимы называются
близкими, топонимы, находящиеся далеко друг от друга - дальними.
Самый лучший пример близких топонимов - названия местностей с использованием слов
«нижний» и «верхний». Это наиболее часто используемый метод для изменения близких названий
местностей.
Наряду со словами «нижний» и «верхний» также для различия топонимов используются
слова «большой» и «маленький», «старый» и «новый», «передний» и «задний» и т.д.
Принимая во внимание различие топонимов в районе Газиантеп, в нашей статье
рассматривается проблема видов различий параллельных топонимов.
Ключевые слова:
Газиантеп, топонимы, параллельный, различие.

Anahtar Kelimeler

Газиантеп, топонимы, параллельный, различие

THE PARALLEL (PORTABLE) TOPONOMYS OF THE GAZIANTEP PROVINCE

Öz

The joint or parallel geographical names are formed differently. In the Turkish world we can meet
the same toponyms, which must be explained with the same origin and the same logical mentality. Sometimes
we can find in the place, toponomys of the same name. Such toponomys we call the joint or paralel names.
The namesake places are exist everywhere. If they are in the same place, so they are called nearparallel
toponomys, but on the contrary, then farparallel toponomys. For the nearparallel toponomys the best example
is a word =upper or =Lower.
Besides the words upper=, =Lower= for the toponomys are used the following words: big, little,
small, old, new, frot, fare, back.
In our work we’ll take into consideration these features in Gaziantep toponomys and we’ll
investigate the difference in the nearparallel toponomys.

Anahtar Kelimeler

Gaziantep, toponomys, parallel (portable), difference

GAZİANTEP İLİNİN YAKIN TAŞINMIŞ (PARALEL) YER ADLARI

Öz

Ortak veya paralel coğrafi adlar çeşitli şekillerde oluşturulur. Türk Dünyasının tüm arazi
parçalarında aynı coğrafi adlarla karşılaşmak, bu halkların aynı soydan gelmeleri ve aynı adlandırma
mantığını kullanmaları ile açıklanabilir. Bazen bir arazide aynı coğrafi adlarla karşılaşılabilir. Böyle adlara
ortak veya paralel adlar denir . Bu benzer yer adları bazen aynı coğrafyada bazen de farklı coğrafyada
görülebilir. Eğer aynı coğrafyada ise bu benzerlik ise buna yakın taşınmış, uzak coğrafyada ise uzak taşınmış
yer adları diyebiliriz.
Yer adlarında yakın taşınmışa en güzel örnek aşağı ve yukarı kelimeleriyle yapılan adlandırmadır.
Birbirine yakın yerlerde en çok kullanılan yer adı değiştirme şeklidir.
Aşağı - yukarı kelimelerinin yanı sıra, büyük - küçük, eski - yeni, ön – arka vb. kelimeleriyle de yer
adları farklılaştırılarak kullanılmaktadır.
Çalışmamızda Gaziantep’te yer adlarındaki bu farklılaştırma dikkate alınarak, yakın yer adlarının
değiştirilme çeşitleri üzerinde durulacak.

Anahtar Kelimeler

Gaziantep, yer adları, paralel (taşınmış), farklılaştırma

Kaynakça

• ALAGÖZ(1984), Prof. Dr. A.Cemal ,"Türkiye Yer Adları Üzerine Bazı Düşünceler",Türk Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, Ankara 1984, s. 11-23.
• BAŞKAN(1989),Prof. Dr. Özcan,"Türkiye Köy Adları Üzerine Bir Deneme",TDAY-Belleten 1970, TDK 1989, s. 237-251.
• DÖSİMOV(1985), Zarif, “Toponim İsimlerinde Nisbilik Prensipleri”(Akt. Hayati Develi), Ege Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, S.IV(1985), s. 110-115.
• Köylerimiz(1933), Dahiliye Vekaleti, İstanbul 1933.
• MEHMEDOĞLU(1997), Prof. Dr., Alaeddin, Doç.Dr., Malik Mirzeyev , “Ortak Türk Oronimleri Üzerine” , Türk Kültürü, S.235, Temmuz 1997, s. 12-13.
• MEMİŞOĞLU(1994), Ragıp, “ Dedem Korkut Destanlarında Adları Geçen Oğuz Beyleri’ninYiğitlerinin Hatıralarını Taşıyan Yer Adları Üzerine Bir Deneme”, İçel Kültürü, S.31, Ocak 1994, s. 11-26.
• MEŞEDİYEV(1990), G.İ., Zagafgazyanın Azerbaycan Toponimleri , Bakı 1990
• ROBERT(1980) Louis, “Eskiçağ Anadolusunda Yer Adları”, Ege Üniv. Sos. Bil. Fak. Dergisi,1980, s .1-13.
• ŞENEL(2007), Yrd.Doç.Dr. Mustafa,“Rize İlinin Uzak Taşınmış(Paralel) Yer Adları”, I. RİZE
• SEMPOZYUMU, (15-17 KASIM 2006 –RİZE), İstanbul 2007, s.405-407
• Türkçe Sözlük(1998), TDK yay.,C.I, Ankara 1998.