KAZIV CITY IN TATAR'S NARRATION

Yıl 2009, Sayı: 2, - , 01.06.2009

Ramile Yarullina

Öz

I listoncal narrations together with roots, date back to the oldest ages of history of civilization and highly rich in terms of subject. I hey illuminate the most important periods of the long and complicated way that the public lived. Among the historical narrations. the one related to the city uf kazan’s destiny composes majority. Millennium celebrations for Kazan Cily in 2005 also increased the interest towards this kind of narrations . Narrations regarding to the khanate о Kazan is know as a subject that tells the story why the city is named Kazan, the foundation of old Kazan City, to be laid the foundation of new Kazan. Io In occupied by the Russians Khanates of Kazan history and historical characters like Soydnbikc. Şerifkul.

Anahtar Kelimeler

Tatar public literature, Narration, Kazan

TATAR RİVAYETLERİNDE KAZAN ŞEHRİ

Öz

Исторические предания, уходящие корнями в далекое прошлое татарского народа, с точки зрения тема гики весьма разнообразны. В нн> освещается определенный отрезок истории гою или иного народа Большинство исторических преданий гагарского народа посвящены гсм< судьбы столицы Казанского ханства - города Казани. В результате празднования в 2005 году тысячелетия основания города Казани интерес i этим историческим преданиям особенно возрос.

В преданиях, рожденных в народе в период Казанскою ханеiна поясняются такие детали, как: почему город был назван Казанью, где был. основана старая Казань, основание новой Казани. завоевание Казаш русскими, история ханов Казани. Есть среди них и предания, связанные г такими историческими личностями как Сююмбикс и Шарифкол.

Anahtar Kelimeler

Татарский фольклор, предания, Казань

TATAR RİVAYETLERİNDE KAZAN ŞEHRİ

Öz

Tarihi rivayetler, kökleri ile insanlık tarihinin en eski çağlarına uzanmakla ve konu bakımından çok zengindirler. Onlar, halkın geçtiği uzun ve karmaşık yolun en Önemli dönemlerini aydınlatmaktadırlar. Tarihi rivayetlerin arasında Kazan şehrinin kaderi ile ilgili rivayetler çoğunluğu sağlamaktadır. 2005 yılında Kazan şehrinin 1000 yıllığını kutlamalar da bu tür rivayetlere ilgiyi arttırmış vaziyettedir.

Kazan Hanlığı dönemine ait rivayetler konu olarak, şehrin niçin Kazan olarak adlandırılması, Eski Kazan şehrinin kuruluşu, Yeni Kazan’a temel atılması, Kazan şehrinin Ruslar tarafından işgal edilmesi, Kazan hanları tarihi, Sûyümbike. Şerifkul gibi tarihi şahısları anlatan rivayetler olarak bilinirler

Anahtar Kelimeler

Tatar Halk Edebiyatı, Rivayet, Kazan

Kaynakça

• A.RSK. Nr. 1601 A. DVN.DVE. Nr. 17/77
• A. DVN.KRM. Nr. 3/29
• Ali Emiri: Nr. 16587
• CAs: Nr. 14466, 1006
• CD: Nr. 7314
• HH: Nr. 1339, 1346, 1347, 1306, 1282/A, 1302, 324/J, 33888/A, 44569/H, 44590/V MD: Nr. 178,. 181.
• Ahmed Cevdet Paşa (1309), Tarih-i Cevdet, II, İstanbul.
• Ahmed Lütfi Efendi (1999), Vak’anüvîs Ahmed Lûtfî Efendi Tarihi, Haz. Ahmet Lütfı Kazancı, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
• ARSLAN Ali (1992), “Rusya’nın Kırım ve Gürcistan’ı İlhakından Sonra Osmanlı Devleti’nin Çerkeş Kabileleri İle Münasebetleri (1784-1829)”, Kafkas Araştırmaları I, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yay., s. 40-46.
• BAJ Jabağhi (1999), Çerkezler, Ankara: İtalik.
• BALA, Mirza (1993), "Çerkesler”, İA, III, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yay., s. 375-386BENNÎGSEN Alexandre (1964), “Un Mouvement Populair au Caucase du XVIII' siecle:La Querre Sainte de Sheikh Mansur (1785-1794). Page Mal conue et Controverse'e de Relation Russo-Tuques", Cahier du Monde Russe et Sovietique, V/2, s. 171-195 BERKOK Ismail (1958), Tarihte Kafkasya, Istanbul:
• Edib Mehmed Emin Efendi, Edib Efendi Tarihi, Üniversite Kütüphanesi, Nr. TY. 3220. GÖKÇE Cemal (1979), Kafkasya ve Osmanlı İmparatorluğu’nun Kafkasya Siyaseti, İstanbul: Şamil Eğitim ve Kültür Vakfı Yay.
• GÜNEŞ-YAĞCI Zübeyde (1998), Ferah Ali Paşa’nın Soğucak Muhafızlığı (1781- 1785), Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Samsun.
• Haşim Efendi; Ahval-i Anapa Ve Çerâkise, Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Katalogu, Nr. 1569.
• HENZE Paul B. (1999), “Circassian Resistance to Russia”, The North Caucasus Barrier: The Russian Advance Towards the Muslim World, Ed. Maria Bennigsen Broxur, London: Hurst & Company, s. 62-112.
• İŞIKTAN Sema (1992), “1787-1792 Osmanlı-Rus Harbi Sırada ve Sonrasında Osmanlı Devleti’nin Dağıstan Hanları İle Münasebetleri”, Kafkas Araştırmaları I, İstanbul; İstanbul Üniversitesi Yay., s. 34-44.
• İmam Mansur (1987); Tarık Cemal Kutlu, İstanbul: Bayrak Yay.
• KARAGÖZ Rıza (2003), Canikli Ali Paşa, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• KÖSE Osman (2006), 1774 Küçük Kaynarca Andlaşması, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• MESKHİDZE Julietta (2002), “Imam Shaykh Mansur: A Few Stanzas to a Familiar Portrait”, Central Asian Survey, XXI/3, London: Taylor &Frankis, s. 301-324.
• Mustafa Nuri Paşa (1987), Netayic ül-Vukuat Kurumlan ve Örgütleriyle Osmanlı Tarihi III-IV, Sad. Neşet Çağatay, Ankara: Türk Tarih Kurumu, s. 62-111.
• Osmanlı Rus İlişkileri Tarihi (Ahmet Câvid Bey’in Müntehabâtı), Haz. Adnan Baycar, İstanbul: 2004.
• ŞAHİN Canay (2003), The Rise and Fall of an Ayân Family in Eighteenth Century Anatolia: The Caniklizâdeler, Bilkent Üniversitesi, Doktora Tezi, Ankara.
• Şövalye Taitbout De Mangny (1996), Şövalye Taitbout De Marigny’nin Çerkesya Seyahatnamesi, Çev: Aydın Osman Erkan, İstanbul: Nart Yay.
• UZUNÇARŞILI İsmail H. (1995), Osmanlı Tarihi, IV/1. Kısım, Ankara: Türk Tarih Kurumu.