MAKEDONYA TÜRK EDEBİYATI KADIN ŞAİR VE YAZARLARINDAN CEVAHİR SELİM

Yıl 2018, Sayı: 39, 263 - 287, 28.09.2018

Zeki Gürel

https://doi.org/10.17498/kdeniz.429205

Öz

Makedonya’da Çağdaş Türk
Edebiyatında kadın şair ve yazarların sayısı sınırlıdır. Makedonya’da Çağdaş
Türk Edebiyatında Yugoslavya devrinde yetişen şair ve yazarlardan birisi de
Cevahir Selimdir. Cevahir Selim, 1927–1994 yılları arasında Üsküp’te hayat sürmüş
eğitimci şair ve yazarlarımızdan biridir. Cevahir Selim, Makedonya’da 1944’den
sonra Türkçe eğitim veren “Tefeyyüz” ilkokulunun ilk kadın öğretmenlerindendir.
Cevahir Selim, Üsküp Radyosu Türkçe Yayınlarının ilk kadın spikerlerindendir.
O, Yugoslavya’da Türkler için çok önemli olan “Yeni Yol” Kültür Güzel Sanatlar
Derneğinin kuruluşunda yer alan ilk kadınlardan birisidir. Yani O, Makedonya’da
ilklerden biridir. “Tefeyyüz”de yedi nesil talebe yetiştirmiş bir öğretmendir.
Onun talebeleri şimdi Makedonya’da hayatın pek çok alanında söz sahibidirler.
Cevahir Selim, yazdığı şiir ve hikâyelerini; Makedonya’da, Birlik gazetesi, Sevinç, Tomurcuk ve Sesler dergilerinde, Kosova’da Tan
gazetesi ve Kuş çocuk dergilerinde
yayımlamıştır. Ölümünden sonra da şiir ve hikâyeleri dergi ve gazetelerde
yayımlanmaya devam etmiştir. Ama maalesef onun eserleri bugüne kadar her ne
hikmetse kitap halinde yayınlanmamıştır. Biz bu yazımızda Makedonya Çağdaş Türk
Edebiyatı kadın şair ve yazarlarından Cevahir Selim’in hayatını, sanatını ve
eserlerini konu edeceğiz.

Anahtar Kelimeler

Makedonya’da Çağdaş Türk Edebiyatı, Makedonya Türk Edebiyatında Kadın şair ve yazarlar

Kaynakça

• (1994),“Acı Kayıp: Emekli öğretmen, yazar ve şairimiz Cevahir Selim’i yitirdik”,Sevinç Birlik Çocuk Dergisi, Üsküp: Kasım, Sayı: 3, s. 5.ALİ, Fahri (1987), “Üsküp’ün “Yeni Yol” KGSD 40 Yaşında–2”, Birlik Gazetesi, Üsküp: 7Kasım Cumartesi, s. 8. AYVAZ, Salaettin (1987),“Yusuf Selim Toprağa Veridi", Birlik Gazetesi, Üsküp :6 Haziran Cumartesi, s. 17. BAKİ, Enver-Nusret Dişo Ülkü (1977), Tito Şiirleri, Priştine-KOSOVA: Tan Yayınları (Not: Bu kitapta Cevahir Selim’in üç şiiri yer almaktadır: “Yüce Tito”, “Kırk Yıl Parti Başında”, “Tito”, s. 43-52.) (1944–2004),Birlik Gazetesi Koleksiyonu, Üsküp-MAKEDONYA. (1992),“Bir Yazar Bir Şair: Hem Yazar Hem Öğretmen: Cevahir Selim”, Birlik Gazetesi, Üsküp: 12 Mart, Sayı: 4198. ÇELİK, Prof. Dr. Mahmut-Yrd. Doç. Dr. Zeki Gürel (2016), Makedonya İştip Gotse Delçev Üniversitesi Filoloji Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Monografisi, İştip: 270 s., İştip Gotse Delçev Üniversitesi Yayını. (1973–1984), Çevren Dergisi Koleksiyonu, Priştine-KOSOVA. EMİN, Enis (1993), “Güldin Kitabının Tanıtımı”, Birlik Gazetesi, Üsküp:30 Ekim Cumartesi, s. 10. (1976–1984), Esin Dergisi Koleksiyonu, Priştine-KOSOVA. GÜREL, Nazlı Rânâ (2004),“Makedonya Türk Edebiyatında Kadın Şair ve Yazarlar”, Hikmet İlmî Araştırma Dergisi, Gostivar-MAKEDONYA: Mayıs, Yıl: 2, Sayı: 3, s. 27-42. GÜREL, Yrd. Doç. Dr. Nazlı Rânâ (2017), Kırmızı Gülün Alı Var Makedonya Yazıları, Üsküp: Yeni Balkan Yayınları. GÜREL, Zeki (2017), Adım Adım, Yukarı Banisa-MAKEDONYA: s. 160, Namik Efendi Derneği Yayını. GÜREL, Yrd. Doç. Dr. Zeki (2014), Şangrak Türk Dünyası Çocuk Edebiyatına Giriş, Ankara: Avrasya Kütüphaneciler Birliği Yayını. GÜREL, Zeki (2004) Ümmül Muharrirat Halide Nusret Zorlutuna Hayatı Sanatı Eserleri, Ankara: Berikan Yayınları. HAFIZ, Nimetullah (1985), Yugoslavya Halk Şiirinde Tito, Üsküp: Birlik Yayınları. İLYAS, Enver (1994), “Başarılı Genç Öğretmenler”, Birlik Gazetesi, Üsküp: 3 Mart Perşembe, s. 23. KARAKUŞ, Ertuğrul (2013), Sesler Dergisi Bibliyografyası Makedonya ve Kosova Türklerinin Avazı, Edirne: Paradiğma Yayınları. KAYA, Fahri (1994), “İn Memoriam-Cevahir Selim”, Birlik Gazetesi, Üsküp: 15 Ekim Cumartesi, s. 13. KAYA, Fahri (y.t.y ), “Boşluğu Hissedilen Bir Öğretmen”, Gün Bugün, Üsküp: s.140–141, Yeni Balkan Yayınları. (1979–1984), Kuş Dergisi Koleksiyonu, Priştine-KOSOVA. SELİM, Cevahir (1972), “Türkiye Mektubu: İzlenimlerimiz”, Sevinç Çocuk Dergisi, Üsküp: 1 Mart, s. 26–27. NEBİ, Saadet (1982), “Yaşamını Öğrencilerine Adayan Öğretmen”, Birlik Gazetesi, Üsküp: 6 Mart Cumartesi, s. 12. SAİT, Cevahir (1947), “Bilgi İle Silahlanalım”, Birlik Gazetesi, Üsküp: 15 Ağustos, Yıl: 4, Sayı:43. SELİM, Cevahir (1992), “Anneler Günü Dendi mi”, Birlik Gazetesi, Üsküp: 12 Mart, Sayı: 4198. SELİM, Cevahir (1987), “Ceyhun Şöyle düşünür”, Kuş Tan’ın Aylık Çocuk Dergisi, Priştine-KOSOVA: Mayıs-Haziran, Y.: 9, S.: 5-6, s. 5. SELİM, Cevahir (1994), “Haftanın Şairi Haftanın Şiiri: Köylü İle Karısı”, Birlik Gazetesi, Üsküp: 15 Ekim Cumartesi, s.: 9. SELİM, Cevahir (1983), “Zararlı Bilgiler”, Tan Gazetesi, Priştine-KOSOVA: 16 Temmuz Pazartesi. SELİM, Cevahir (1996), “Doğa Dersi”, Birlik Gazetesi, Üsküp: 19 Aralık. SELİM, Cevahir (1997), “Bahçenin Şiiri: Sağlığıma Ulaşsam”, Birlik Gazetesi, 11 Nisan. SELİM, Cevahir (1994), “Sağlığıma Ulaşsam”, Tomurcuk Çocuk Dergisi, Üsküp 7 Mart, Y.: 34, S.: 7, s.10. SELİM, Cevahir (1994), “Kar”, Tomurcuk Çocuk Dergisi, Üsküp: 7 Mart, Yıl: 34, Sayı: 7, s.10. SELİM, Cevahir (1994), “Kardeşçe Yaşayalım”, Tomurcuk Çocuk Dergisi, Üsküp: 7 Mart, Yıl: 34, Sayı: 7, s.11. SELİM, Cevahir (1970), “Bunu Ben Yaptım”, Sesler Dergisi, Şubat, Sayı: 43, s. 75-78. SELİM, Cevahir (1974), “Köylü İle Karısı”, Sesler Dergisi, Kasım, Sayı: 90, s. 45-49. SELİM, Cevahir (1975), “Tefeyyüz Okulu 30 Yaşında”, Sesler Dergisi, Mayıs, S.:96, s. 16-19. (1965–2001), Sesler Dergisi Koleksiyonu, Üsküp-MAKEDONYA. (1951–2015),Sevinç Dergisi Koleksiyonu, Üsküp-MAKEDONYA. SÜLEYMAN, Cemal (2017), Hatıralarımda Kalanlar Birlik’te Otuz Yıl, Üsküp: Yeni Balkan Yayınları. (1969–1984), Tan Gazetesi Koleksiyonu, Priştine-KOSOVA. (1957–2015), Tomurcuk Dergisi Koleksiyonu, Üsküp-MAKEDONYA . ÜLKÜ, Nusret Dişo (1979) “Cevahir Selim”, Birlik Gazetesi, Üsküp: 23 Mart. (2004-2017), Yeni Balkan Gazetesi Koleksiyonu, Üsküp-MAEDONYA.