SEMİ MECMUASI VE ŞİİRLERİ

Yıl 2018, Sayı: 40, 261 - 270, 20.12.2018

Nurcan Gök

https://doi.org/10.17498/kdeniz.446079

Öz

Klasik Türk edebiyatında kültürel ve edebi miras
değerinde eser ortaya koyan şairler/yazarlar yetişmiştir. Bu şairler/yazarlar
halktan biri olduğu gibi çeşitli meslek gruplarında olan şahsiyetler de
olabilir. Bu şahsiyetler çeşitli konularda eserler ortaya
koymuştur. Bu eserlerden biri de klasik Türk edebiyatı araştırmacılarına
kaynaklık teşkil eden birer belge niteliğinde olan mecmualardır. Edebi bir
terim olarak mecmua, çeşitli kişilere veya konulara ait seçilmiş manzum ve
mensur eserleri barındıran derleme eserler olarak da bilinir. Bu metinler, tür
ve şekil açısından ortaklıklar taşıyabildiği gibi karma derlemeler de olabilir.Mecmualarda klasik Türk edebiyatında isimleri
bilinip eserleri hakkında bilgi bulunamayan birçok şair/yazar bulunabilir. Bu şairlerden birisi de 18. yüzyılda yaşadığı
düşünülen Semî’dir.Asıl
adı Mustafa olan şairin hakkında bilgilere tezkirelerde ulaşmak mümkündür.
Tarafımızda tespit edilen Semî mecmuası’nda
şaire ait şiirler bulunur. Şairlerin
yaşadıkları yüzyıllardan ve mecmua içindeki eserlerden hareketle eseri, en
erken 18. yüzyıl mecmuası olarak değerlendirilebilir Mecmua, bir kişi
tarafından yazılmış olup, farklı kalemlerle/hatlarla yazılan metinlere de
rastlanmaktadır.Birçok
şairin/yazarın yayımlanmamış eserlerini barındıran mecmua, edebiyat tarihi
açısından kayda değer bir eserdir.
Mecmuada divan şiiri örnekleri dışında halk şairi olarak da bilinen şairlere
ait metinler de bulunmaktadır. Ayrıca mensur metinler de eserde yer alır.Bu
çalışmada, şair Semî ile mecmuası tanıtıldıktan sonra Semî’nin şiirlerine yer
verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Mecmua, Semi, manzum, mensur, Klasik Türk Edebiyatı

Kaynakça

• Doç.Dr.AhmetİÇLİProf.Dr.Erdoğan ALTINKAYNAKKüçük, S. (2011). Baki Divanı Tenkitli Basım. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.Deniz, S. (2005). Tecelli ve Divanı. İstanbul: Veli Yayınları.Erdem, S. (2005). Neyli ve Divanı. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.Erdem, S. (hzl). (1994). Ramiz ve Adab-ı Zurafa’sı, Ankara: AKM Yayınları.Kaplan, M. (1996). Neşati Divanı. İzmir: Akademi Kitabevi.Kurnaz, C. (2011). Divan Şiiri Şekil Bilgisi. İstanbul: H. Yayınları. Uludağ, E. (1992). ŞeyhülİslamBahayi Divanı (Karşılaştırmalı Metin) Yüksek Lisans Tezi Erzurum. Kurtoğlu, O. (2017). Diyarbakırlı Lebib Divanı (İnceleme Tenkitli Metin-Sözlük) Ankara: Kültür Eserler Dizisi.Çavuşoğlu, M. (1997). Yahya Bey Divanı, (Tenkidli Basım) İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.Karacan, T. (1991). Bosnalı Sabit Divanı Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları.Tombul, E. (2014). Beşiktaşlı Yahya Divanı (Metin ve İnceleme), Boğaziçi Üniversitesi.Köksal, F. (2012). Şiir Mecmualarının Önemi ve Mecmuaların Sistematik Tasnifi Projesi (MESTAP). H. Aynur (Dü.) içinde, Eski Türk Edebiyatı VII Mecmua: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı (s.409-31). İstanbul: Turkuaz Yayınları.Yoldaş, K. (2005). Sabir Parsa Divanı. İstanbul: Kitabevi Yayınları. Altun, K. (1989). Gelibolulu Mustafa Ali ve Divanı (Varidatü’l-Enika). Doktora Tezi. İstanbul. I. Cilt. Ekici, H. (2006). Sahhaf Rüşdi ve Divanı’nın Tenkitli Metni. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir.İnce, A. (hzl.) (2018). Tezkiretü’ş-Şuʽara Salim Efendi Ankara.http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/TR,203805/mirza-zade-mehmed-salim-tezkiretu39s su39ara.html [Erişim Tarihi: 15.07.2018].Ak, C. (2001). Bağdatlı Ruhi Divanı “Karşılaştırmalı Metin” Bursa: Uludağ Üniversitesi Yayınlar (Merkez Kütüphane) Basımevi. I. Cilt. Akkuş, M. (1993). Nefʽi Divanı“Türk Klasikleri Divanı”, Ankara: Akçağ Yayınları.Çıpan, M. (2003). Fasih Divanı “İnceleme-Tenkidli Metin”, İstanbul: Milli Eğitim Basım Evi.Bilkan, A. F. (1997). Nabi Divanı, İstanbul: Milli Eğitim Basım Evi.Dilçin, C. (1983). Yeni Tarama Sözlüğü, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.Ertem, R. (1995). Yahya Divanı, Ankara: Akçağ Yayınları.İpekten, H. (1990). Naili Divanı, Ankara: Akçağ Yayınları.Yanmaz, E. (1995). Vecdi (Hayatı, Edebi Kişiliği ve Divanı’nın Karşılaştırmalı Metni).Yüksek Lisans Tezi. Erzurum.Kutlar, F. S. (2004). Arpaemini-zade Mustafa Sami Divanı, Ankara.Tulum, M. ve TANYERİ, A. (1977). Nevʽi Divanı. Haz. Murat Karavelioğlu. (Metin Bankası Projesi). Selvi, M. (2008). Ümidi, Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği ve Divanı, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Karahisar.Ayan, H. (1981). Cevri Hayatı, Edebi Kişiliiği, Eserleri ve Divanı’nın Tenkitli Metni. Erzurum: Atatürk Basımevi.Kılıç, A. (1994). “Mirza-zade Ahmet Neyli Divanı” Doktora Tezi. Ege Üniversitesi. III.494y. Canib, A. (1927). Edebiyat Tedkiklerinde Mecmuaların Rolü. Hayat: S. 45,s.363-364.Aydemir, Y. (2007). Metin Neşrinde Mecmuaların Rolü ve Karşılaşılan Problemler. Turkish Studies. Volume 2/3.Kurnaz, Cemal, Aydemir, Yaşar. (2013). Mecmualara Sorulması Gereken Sorular, TurkishStudies, International FortheLanguages, LiteratureandHistory of TurkishorTurkic Volume 8/1 Winter.Kut, G (1986). Mecmualar. Dergah Türk Dili ve Ansiklopedisi, C. VI, İstanbul.Tunç, S. (2005). Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Revan 1985 Numaralı Şiir Mecmuası. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 18, Konya.Gıynaş, K. A. (2011). Şiir Mecmuaları Hakkında Yapılan Çalışmalar Bibliyografyası. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi: S.25: 245-250.İçli, A. (2016). Fasih’in Yeni Türkçe Şiirleri. Littera Turca Journal of Turkish Language andLiterature Volume: 2, Issue: 1,Winter 2016, (189-204) DoiNumber: 10.20322/lt.54591. Levend, A. S. (1988). Türk Edebiyatı Tarihi I, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. s.166- 167.Kılıç, A. (2012). Mecmua Tasnifine Dair s. 75-96, Eski Türk Edebiyatı Çalışmaları 7 Mecmua: Osmanlı Edebiyatının Kırkambarı, İstanbul: Turkuaz Yayınları.Pala, İ. (2002), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, L&M Yayınları, İstanbul, s. 312.Parlatır, İ. (2011). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, 4. Baskı, Ankara: Yargı Yayınları.Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü.www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com [Erişim Tarihi: 13.07.2018].https://mecmualar.tr.gg/MESTAP-Projesi-Hakk%26%23305%3Bnda.htm [Erişim Tarihi: 14. 07.2018].