A GROUP OF ROMAN PERIOD CORINTHIAN CAPITALS FROM BOLU MUSEUM

Yıl 2019, Sayı: 41, 120 - 135, 31.03.2019

Akın Temür , Merve Çelik

https://doi.org/10.17498/kdeniz.478428

Cited By: 1

Öz

BOLU MÜZESİ’NDEN BİR GRUP ROMA DÖNEMİ KORİNTH BAŞLIĞI

Öz

Klasik
dönemde ortaya çıkan korinth başlığı Roma İmparatorluğu’nda oldukça sevilmiş ve
yoğun olarak kullanım görmüştür. Bu çalışma da Roma İmparatorluğu yapılarının
tasarımları, kullanılan yöntemler, kentteki mimari düzenlemeler, kamu yapıları
ve işlevleri esas alınarak; Roma dönemine ait Bityhnion
sikkeleri üzerindeki betimlemelerdende yola çıkarak, kentte var oldukları
anlaşılan, korinth düzenindeki sütunlu yapılara ait olması gereken başlıkları
kapsamaktadır. İmparatorlukta Hadrian dönemiyle
Anadolu’da yoğun olarak yaşanan imarlaşma hareketleri, Severuslar döneminde de
devam etmiş ve bu imarlaşma hareketleri Bithynion kentinde de gözlemlenmiştir.
Kent özellikle Hadrian döneminde Antinoos’un doğduğu yer olması nedeniyle
ayrıcalıklara sahip olmuş ve mimari yapılaşmanın daha da yoğunlaştığı
görülmüştür. Bolu Müzesi envanterinde bulunan korinth başlıkları da bu
yapılaşmanın en önemli kanıtlarından biridir. Yapılan kazı ve araştırmalar
sonucu, Bolu kentindeki pek çok mimari yapıdan elde edilen korinth
başlıklarından, müzeye getirilmiş olanları araştırmanın esas konusunu
oluşturmaktadır. Bu çalışmayla söz konusu yapılarda süsleme ögesi ve taşıyıcı
eleman olarak işlev görmüş korinth başlıklarını, stil özellikleriyle ele alıp
lokalizasyon sorununun çözümlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda kentin Roma
İmparatorluk dönemindeki sosyo-ekonomik yapısı, siyasi ve dini değerleri de
dikkate alınarak çalışmalar yürütülmüştür. Bu çalışmalar sonucunda korinth
başlıklarının; stil gelişimleri ve kompozisyonları içerisinde birçok farklı
dönem özelliklerini gösterdiği tespit edilmiş ve bu kapsamda üç tip altında
gruplandırılan başlıklar, dönemsel gelişimlerine göre ayrılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Bolu Müzesi, Bithynion, Bithynia Bölgesi, Korinth Başlığı

Kaynakça

• ANABOLU, M. (2016), Küçük Asya Sikkeleri Üzerindeki Mimarlık Yapıtları İle İlişkili Olan Resimler II, Sanat Tarihi Dergisi, 2/2.
• ARA, B. (1971), Anadolu’da Roma Devri Mimarisi, İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi, İstanbul.
• BARANAYDIN, F. (2016), Ayasuluk Tepesi Korinth Başlıkları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• BAŞARAN, C. (1988), Arkeolojiye Giriş I, Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Yayını, Erzurum.
• BAŞARAN, C. (1995), “Antik Çağ Mimarisinde Estetik Anlatım”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 1, 9-14.
• BAŞARAN, C. (1997), “Kyzikos Korinth Başlıkları”, Türk Arkeoloji Dergisi, XXXI, Ankara, 1-52.
• BAŞARAN, C. (1999), Anadolu Kompozit Başlıkları, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul.
• BOLU İL YILLIĞI (1973), Kemal Matbaası, Bolu.
• DİMİCİOĞLU, S. (2012), “Sebilci”, Bolu Kültür Dergisi, Sayı 2, 1-20.
• FISCHER, M. (1990), Das Korinthische Kapitell im Alten Israel in Der Hellenistischen und Römischen Periode, Mainz am Rhein, München.
• FISCHER, M. (1998), Marble Studies: Roman Palestine and The Marble Trade, UVK Universitatsverlag Konstanz, Vol. 40.
• GÜNEŞ, M. Y. (2009), “Bolu İli, Merkez İlçe, Stadion Kurtarma Kazısı”, 2008, 18. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyumu, Sivas, 159-174.
• GÜZEL, E. (2007), Side Müzesi'nde Bulunan Korinth Başlıkları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 12-24.
• HEILMEYER, W. D. (1970), Korinthische Normalkapitelle. Studien zur Geschichte der Römischen Architekturdekoration, Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Römische Abteilung, 16. Ergänzungsheft, Heidelberg.
• İDİL, V. (1984), “Anadolu’da Roma İmparatorluk Çağı Korinth Başlıkları”, Anadolu XX, Ankara, 1-49.
• JONES, M. W. (1991), “Designing The Roman Corinthian Capital”, Papers of The British School At Rome, 59, England, 89-149.
• KAPLAN, D. (2014), “Salamis Roma Hamamı Korinth Başlıkları”, Journal of International Social Research, Cilt 7, Sayı 32, 390-403.
• KAPLAN, D. (2016), Tarsus Müzesi’ndeki Roma Dönemi Mimari Elemanları, Tarsus Müzesi Taş Eserleri, Serra Durugönül (ed.), Mersin Üniversitesi Kilikia Arkeolojisini Araştırma Merkezi (Kaam) Yayınları- 5, İstanbul, 151-185.
• KARAGÜLLE, C. (2015), “Bolu’da Antik Dönem ve Mimari İzleri”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Mühendislik Ve Mimarlık Fakültesi,1-15.
• KAYA, F. H. (2015), “Soli Pompeiopolis Korinth Başlıkları”, Uluslararası Genç Bilimciler Buluşması II: Anadolu Akdenizi Sempozyumu, 427-443.
• KAYA, F. H. (2016), Soli Pompeiopolis Korinth Başlıkları, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• KRAMER, J. (1994), Korinthische Plasterkapitelle in Kleinasien und Konstantinopel, Tübingen.
• KRAMER, J. (1997), Spätantike Korinthische Säulenkapitelle in Rom, Band 3, Wiesbaden.
• Marek, C. ( 2003), Bithynia et Pontus, Philipp von Zabern, Berlin, 2003.
• SEVİN, V. (2001), Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
• SEZGİN T. (2004), Hierapolis Roma Dönemi Mimari Bezemeler, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Pamukkale Ünversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• SÖĞÜT, B. (2005), “Ein hellenistisches Kapitell aus dem Rauhen Kilikien Das korinthische kapitell von Efrenk”, Istanbuler Mitteilungen, 55, 157-173.
• SÖĞÜT, B. (2005), “Hierapolis Arkeloji Müzesi’ndeki Bezemeli Mimari Elamanlar M.Ö. 1. M.S. 1. Yüzyıla Ait Bezemeli Mimari Elamanlar”, Ahmet Adil Tırpan Armağanı, Ege Yayınları, İstanbul, 349-371.
• ŞİMŞEK, C., SEZGİN M. A. (2007) “The West And North Theatres In Laodicea”, Restoration and Management of Ancient Theatres in Turkey, Hierapolis İnternational Symposium, 103-128.
• TEKİN, O. (2012), Eski Yunan ve Roma Tarihine Giriş, İletişim Yayınları, İstanbul.
• TÜRKMEN, M. (2007), Pamphylia Ve Kilikia’da Severuslar Dönemi Mimari Bezemesi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• ULUGÜN, F. Y., BAKAN, M. ve AKSOY, T. (2007), Kocaeli ve Çevresi Tarihi II (Roma Dönemi Bithynia), KYOD Yayınları, İzmit.
• UMAR B. (1986), Bithynia, Akbank Yayınları, İstanbul.
• WARWICK W. (1889), Pontus, Paphlagonia, Bithynia, and the Kingdom of Bosporus, A Catalogue of the Greek Coins in British Museum, Reginald Stuart Poole (ed.), Printed By Order of the Trustees, London.
• VANDEPUT, L. (1997), The Architectural Decoration in Roman Asia Minor. Sagalassos, A Case Study, M. Wealkens (ed.), Katholieke Universiteit Leuven Brepols Publishers, Belgium.
• VITRUVIUS, (2005), Mimarlık Üzerine On Kitap, (Trans: Morris Hicky Morgan) Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı IV. Baskı, Ankara.
• YALMAN, B. (1981), “Bolu Hisartepe Kazısında Bulunan Tapınak Kalıntısı”, IX. Türk Tarih Kongresi, I. Cilt, Ankara, 435-450.
• YENER, B. (2014), “The Corinthian Capitals of Laodikeia. Scienze dell'Antichità”, 20(2), 125-141.
• YILMAZ, B. (2010), Batı Anadolu Hellenistik Dönem Anta Başlıkları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Pamukkale Ünversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli, 70-71.