BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ’NİN DIŞ POLİTİKASINDA HANEDAN KADINLARI

Yıl 2019, Sayı: 43, 271 - 278, 25.09.2019

Fatma İnce

https://doi.org/10.17498/kdeniz.604866

Öz

Gerek İslamiyet öncesi gerekse de
İslamiyet sonrası dönemde kadının Türk toplumundaki konumu her zaman en yüksek
mertebede olmuştur. Türk toplumunda kadın erkekten sonra ailenin reisi,
çocukların vasisi ve aynı zamanda da erkeğin ölmesi durumunda mirasın sahibidir.
Kadın sadece aile hayatında etkin bir konumda değildir. Aynı zamanda devletin
işleyişinde de her zaman söz hakkına sahip olmuştur. Hunlar’da, Göktürkler’de,
Uygurlar’da ve diğer Türk topluluklarında kadının devlet içerisindeki etkin konumunu
gösteren yüzlerce örnek bulunabilir. İslamiyet’in kabulü sonrasında da Türk
devletlerinde kadının konumunda herhangi bir değişiklik yaşanmamıştır. Büyük
Selçuklu Devleti’nde de kadın bu güçlü konumunu devam ettirmiştir. Selçuklu
hanedan kadınlarının etkin rollerini hem devletin iç siyasetinde hem de dış
siyasetinde görmekteyiz. Bu çalışmada Büyük Selçuklu Devleti’ne mensup hanedan
kadınlarının devletin dış politikasında ne derece etkili oldukları izah edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Selçuklu Devleti, Kadın

Kaynakça

• Ahmed b. Mahmud; Selçuk Name, II, Haz. Erdoğan Merçil, Tercüman 1001 Temel Eser, İstanbul 1977.Ebû Abdillah Muhammed b. Ali Azimî, Azimi Tarihi (Selçuklular’la İlgili Bölümler), Yay. Ali Sevim, TTK, Ankara 1988.Ebu Bekr Necmeddin Muhammed b. Ali Ravendî, Rahatü’s-sudur ve Ayetü’s-surur 604/1207, Çev. Ahmet Ateş, TTK, Ankara 1957. George Makdisi, “Tuğrul Bey’in Evliliği”, TOD, Çev. Mustafa Alican, III, (2009), s.139-159.Gündüz, Ahmet; “Tarihi Süreç İçerisinde Türk Toplumunda ve Devletlerinde Kadının Yeri ve Önemi”, The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science, S.5/5, 2012, s.129-148. Harman, Ömer Faruk; “Kadın”, DİA, XXIV, 2001, s.83-86.İbn Kesir, el-Bidâye ve’n-Nihâye, Çev. Mehmet Keskin, XII, Çağrı Yayınları, İstanbul 2000.Kaçın, Bülent; Büyük Selçuklu Devletinde Hanedan Üyelerinin Evlilikleri, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2004, s.102.Kafesoğlu, İbrahim; Sultan Melikşah Devrinde Büyük Selçuklu İmparatorluğu, Ötüken Neşriyat, İstanbul 1953.Kafesoğlu, İbrahim; Türk Milli Kültürü, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1995.Kıvâmüddin Ebû İbrâhim el-Feth b. Ali b. Muhammed Bundarî, Zubdetu’n-nusra ve nuhbetu’l-usra: Irak ve Horasan Selçuklular’ı Tarihi, Çev. Kıvameddin Burslan, TTK, Ankara 1999. Kitapçı, Zekeriya; Ortadoğu ve Eski Hilafet Ülkelerinde Aristokrat Türk ve Selçuklu Hatunları, Yedi Kubbe Yayınları, Konya 2014. Kitapçı, Zekeriya; Abbasi Hilafetinde Selçuklu Hatunları ve Türk Sultanlar, Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya 1994. Özaydın, Abdülkerim; “Kâim Bî emrillah”, DİA, XXIV, Diyanet Yayınevi, İstanbul 2011, s.210-211.Özgüdenli, Osman Gazi; “Tuğrul Bey Dönemi”, Selçuklu Tarihi El Kitabı, ed. Refik Turan, Grafiker Yayınları, Ankara 2012, s.57-80.Parlak, Seher; “Ortaçağ’da Kadın Olmak”, Doç. Dr. Numan Durak AKSOY Anısına, Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Matbaa ve Basımevi, 2017, 1-13. Reşidüddin Fazlullah, Camiü’ Tevârih: Selçuklu Devleti, Çev. Erkan Göksu-H. Hüseyin Güneş, Selenga Yayınları, İstanbul 2010.Sadru’d-din Ebu’l-Hasan Ali İbn Nâsir İbn Alî Hüseyni, Ahbarü’d-Devleti’s Selçukiye, Çev. Necati Lügal, TTK, Ankara 1999.Sıbt İbnü’l Cevzi Ebü’l-Muzaffer Şemseddin Yusuf b. Kızoğlu, Mir’atü’z-Zaman fi Tarihi’l-A’yan, Çev. Ali Sevim, TTK, Ankara 2011.Sümer, Faruk ; “Arslan Hatun”, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi, S.44, Ekim 1986, s.8-13.Sümer, Faruk; “Tuğrul Bey”, DİA, XLI, Diyanet Yayınları, İstanbul 2012, 344-346.Tellioğlu, İbrahim; “İslam Öncesi Türk Toplumunda Kadının Konumu Üzerine”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S.55, 2016, s.209-224. Turan, Osman; Türk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi, Turan Neşriyat Yurdu, İstanbul 1969.Uyumaz, Emine; “Türkiye Selçuklu Sultanları, Melikleri ve Melikelerinin Evlilikleri”, I. Uluslararası Selçuklu Kültür ve Medeniyeti Kongre Bildirileri II, Konya 2001, s.398-421.Yılmaz, Ayfer; “Türk Kültüründe Kadın”, Milli Folklor, S.16/64, 2004, s.111-123.